Úc đối mặt nguy cơ chiến tranh hạt nhân hạn chế ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, từ Đài Loan đến Triều Tiên. Lực lượng Phòng vệ Úc cần chuẩn bị cho răn đe hạt nhân và hỗ trợ liên minh. Phân tích từ ASPI.

Trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị gia tăng ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, Úc đối mặt với viễn cảnh phải chuẩn bị cho một cuộc chiến tranh hạt nhân hạn chế, dù là ở eo biển Đài Loan, Bán đảo Triều Tiên hay các điểm nóng khác. Nguy cơ này không chỉ đe dọa an ninh khu vực mà còn thách thức vai trò của Lực lượng Phòng vệ Úc (ADF) trong việc hỗ trợ các liên minh và duy trì ổn định toàn cầu, theo phân tích từ Viện Nghiên cứu Chiến lược Úc (ASPI).

Sự gia tăng mối đe dọa hạt nhân

Học thuyết hạt nhân mới của Triều Tiên, được thông qua vào tháng 9 năm 2022, đánh dấu một bước ngoặt đáng lo ngại. Luật này cho phép sử dụng vũ khí hạt nhân trước để "chủ động trong chiến tranh", thay vì chỉ nhằm mục đích răn đe. Triều Tiên đã mở rộng kho vũ khí hạt nhân chiến thuật với các đầu đạn năng suất thấp, được thiết kế để giành lợi thế chiến thuật hơn là ngăn chặn xung đột. Theo ASPI, mục tiêu của Bình Nhưỡng là "leo thang để chiến thắng", làm gia tăng nguy cơ sử dụng hạt nhân trong các cuộc xung đột khu vực.

Trong khi đó, Trung Quốc đang hiện đại hóa và mở rộng lực lượng hạt nhân với tốc độ nhanh chóng. Các dấu hiệu cho thấy chính sách "không sử dụng trước" của Bắc Kinh đang suy yếu, làm dấy lên lo ngại về ý định chiến lược. Đồng thời, căng thẳng giữa Ấn Độ và Pakistan – hai quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân – tiếp tục leo thang, với các vụ đụng độ gần đây ở Kashmir làm tăng nguy cơ xung đột vượt ngoài tầm kiểm soát. Những diễn biến này buộc Úc phải đánh giá lại chiến lược quốc phòng của mình trong một khu vực ngày càng bất ổn.

Vai trò của Úc trong kịch bản hạt nhân

Để đối phó với nguy cơ chiến tranh hạt nhân hạn chế, ADF cần chuẩn bị cho ba nhiệm vụ chính. Thứ nhất, Úc phải đảm bảo khả năng hỗ trợ các hoạt động tích hợp hạt nhân và thông thường của liên minh, đặc biệt trong các kịch bản liên quan đến Đài Loan hoặc Bán đảo Triều Tiên. Các tài sản như máy bay giám sát E-7 Wedgetail, máy bay tiếp dầu KC-30A, và cơ sở chung Pine Gap sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện và phản ứng với các cuộc tấn công hạt nhân. Trong tương lai, các vệ tinh do ADF kiểm soát cũng có thể tăng cường khả năng tình báo, giám sát và liên lạc.

Thứ hai, ADF cần củng cố khả năng phòng thủ tên lửa và không quân tích hợp. Các tàu khu trục lớp Hobart, được trang bị tên lửa SM-6 và SM-2MR, có thể bảo vệ lực lượng liên minh trước các mối đe dọa từ tên lửa đạn đạo và hành trình. Đánh giá Chiến lược Quốc phòng 2023 đã nhấn mạnh việc ưu tiên mua sắm các hệ thống phòng thủ tên lửa trên bộ. Nếu Chương trình Đầu tư Tích hợp 2026 được triển khai hiệu quả, những khả năng này sẽ nâng cao năng lực của Úc trong việc đối phó với các mối đe dọa tên lửa từ đối phương.

Thứ ba, ở cấp độ chính sách, Úc cần tích cực tham gia vào răn đe hạt nhân mở rộng của Mỹ. Việc lưu trữ các cơ sở chung như Pine Gap đã hỗ trợ răn đe hạt nhân, nhưng Úc có thể mở rộng hơn nữa bằng cách cho phép máy bay ném bom tầm xa của Mỹ tiếp cận thường xuyên các căn cứ không quân theo Thỏa thuận Hợp tác Không quân Tăng cường. Điều này không chỉ tăng cường khả năng răn đe mà còn tạo cơ hội để Không quân Hoàng gia Úc (RAAF) phối hợp chặt chẽ hơn với các lực lượng Mỹ.

Thách thức chính sách và sự im lặng của Canberra

Mặc dù có vai trò quan trọng, chính phủ Úc dường như né tránh thảo luận công khai về việc hỗ trợ răn đe hạt nhân mở rộng của Mỹ. Các tài liệu như Chiến lược Quốc phòng Quốc gia chỉ đề cập qua loa đến các cơ sở chung mà không nêu rõ chiến lược cụ thể. Nhà phân tích ASPI Malcolm Davis nhấn mạnh rằng Úc cần phát triển một lập trường chính sách độc lập về tích hợp hạt nhân-thông thường, học hỏi từ các cấu trúc của NATO nhưng không sao chép nguyên bản. Các cuộc đối thoại với Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Anh và Pháp cần được đẩy mạnh để đảm bảo quan điểm của Úc được phản ánh rõ ràng.

Hiệp định AUKUS cũng mang đến một chiều hướng quan trọng. Các tàu ngầm Mỹ hoạt động từ Lực lượng Luân chuyển Tàu ngầm - Tây có thể được trang bị vũ khí hạt nhân vào giữa những năm 2030, trong khi các tàu ngầm thông thường và công nghệ Trụ cột Hai của Úc sẽ ảnh hưởng đến cán cân hạt nhân khu vực. Để tận dụng cơ hội này, Úc cần nâng cao vai trò trong các cuộc đối thoại như Đối thoại Chính sách Chiến lược và Đàm phán Chính sách và Chiến lược Quốc phòng Hoa Kỳ-Úc, đồng thời thúc đẩy một cuộc đối thoại răn đe mở rộng chuyên biệt, tương tự như các mô hình của Mỹ với Nhật Bản và Hàn Quốc.

Chuẩn bị cho viễn cảnh tồi tệ nhất

Úc không chỉ cần tập trung vào việc ngăn chặn xung đột hạt nhân mà còn phải lên kế hoạch cho kịch bản sau khi vũ khí hạt nhân được sử dụng. Nếu rào cản hạt nhân bị phá vỡ, Úc và các đồng minh sẽ đối mặt với những thách thức chưa từng có, từ quản lý khủng hoảng đến tái thiết trật tự khu vực. Theo ASPI, lý tưởng nhất là duy trì răn đe để ngăn chặn sử dụng hạt nhân, nhưng sự chuẩn bị cho các kịch bản tồi tệ là điều không thể tránh khỏi.

Kết luận: Úc trước ngã rẽ chiến lược

Nguy cơ chiến tranh hạt nhân hạn chế ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương đang đặt Úc trước một thời điểm mang tính bước ngoặt. Với sự gia tăng khả năng hạt nhân của Triều Tiên, sự hiện đại hóa của Trung Quốc và căng thẳng Ấn Độ-Pakistan, ADF phải nâng cao năng lực để hỗ trợ liên minh và bảo vệ lợi ích quốc gia. Tuy nhiên, sự thiếu rõ ràng trong chính sách của Canberra và sự miễn cưỡng thảo luận công khai về răn đe hạt nhân có thể làm suy yếu vị thế của Úc. Theo ASPI, Úc cần hành động quyết đoán, tăng cường đối thoại chiến lược và chuẩn bị cho mọi kịch bản để đảm bảo an ninh trong một khu vực ngày càng bất ổn.

Bài viết của Malcolm Davis, nhà phân tích cao cấp tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Úc (ASPI), được đăng trên ASPI Strategist, được biên tập lại bởi Thời báo Việt Úc./.