Theo bài viết trên NZZ, Thuỵ Sĩ ngày 17/11, cuộc chiến ở Ukraine đã kéo dài hai năm và giờ đây cuộc chiến ở Gaza cũng đang diễn ra ác liệt. Điều này có thể sẽ trở nên tồi tệ hơn. Nếu Điện Kremlin duy trì được khả năng cầm cự, Hamas tồn tại như một tổ chức, phương Tây sẽ bị suy yếu ở cả hai khu vực trọng yếu.
 

Mọi cuộc chiến đều sẽ đến lúc phải kết thúc. Nhưng điều duy nhất không chắc chắn là sẽ kết thúc khi nào. Tổng thống Nga Valadimir Putin đang cố gắng kéo dài cuộc chiến tại Ukraine với mong muốn Donald Trump sẽ đắc cử Tổng thống Mỹ nhiệm kỳ tới và sẽ từ chối hỗ trợ Ukraine. Ở Trung Đông, Mỹ đang thúc giục Israel nhanh chóng chấm dứt hành động thù địch ở Dải Gaza. Mỗi cuộc chiến đều có nhịp độ riêng, nhưng các cuộc chiến hiện tại đang diễn biến leo thang một cách đáng lo ngại.

Mỹ và châu Âu đã bị choáng ngợp trước đòi hỏi đáp ứng cần thiết cho hai cuộc chiến tranh cùng một lúc. Năm 2024 sẽ là một năm sóng gió đối với phương Tây trong bối cảnh diễn biến trên chiến trường Ukraine không đạt được kết quả như kỳ vọng.

Ukraine có thể thua trong cuộc chiến
 

Tin xấu đến từ chiến trường Đông Âu. Mọi kỳ vọng đặt vào cuộc phản công của Ukraine đến nay đã thất bại. Những phần lãnh thổ giành lại được không đáng kể so với với cái giá phải trả là sự hy sinh lớn về con người và vật chất. Năm 2022 kết thúc với thành công của Kiev tái chiếm được các khu vực rộng lớn, nhưng năm nay Putin nổi lên là người chiến thắng. Quân đội Nga đã khắc chế được mọi cuộc tấn công nhờ vào máy bay không người lái. Việc sử dụng loại phương tiện này giúp Nga có thể phát hiện mọi hoạt động tập trung quân ngay ở giai đoạn đầu. Điều này càng làm tăng thêm lợi thế tự nhiên của bên phòng thủ. Có vẻ như cỗ máy chiến tranh của Putin có thể tiếp tục trụ vững trong thời gian dài.

Niềm tin cho rằng Moskva sẽ cạn kiệt binh lính và vũ khí hóa ra chỉ là mơ tưởng. Đúng hơn, chính Kiev đang gặp khó khăn lớn trong vấn đề chiêu mộ tân binh. Cùng với đó, NATO chỉ gửi vũ khí sau các cuộc thảo luận lê thê dài ngày. Khi sự mệt mỏi vì chiến tranh ngày càng gia tăng ở phương Tây, việc chuyển giao hàng có nguy cơ trở nên nhỏ giọt.

Nếu Donald Trump đắc cử vào Nhà Trắng, các quân bài sẽ được chia lại. Không có nguồn cung cấp hậu cần, Ukraine sẽ thua. Toàn bộ châu Âu sẽ phải trả giá cao về mặt địa chiến lược cho việc này.

Yếu tố thời gian có thể quyết định chiến tranh. Trong giai đoạn đầu, mỗi ngày Ukraine có thể cầm cự ngăn chặn bước tiến của quân Nga đồng nghĩa với một chiến thắng nhỏ, nhưng giờ đây, mỗi tháng trôi qua lại gây sức ép đối với Ukraine. Lần đầu tiên kể từ đầu cuộc chiến, quân Ukraine phải đối mặt với nguy cơ thất bại. Đối với Ukraine, nếu không thể đạt được mục tiêu giải phóng toàn diện các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng thì đó sẽ là một thất bại. Trong khi đó, quân đội Putin chỉ cần bảo vệ được thành tựu hiện có là đủ. Năm 2024 sẽ là một năm quan trọng, quyết định hướng phát triển của chiến tranh.

Trong khi một cuộc chiến tranh chiến hào khốc liệt đang diễn ra ở Ukraine thì cuộc chiến ở Gaza lại là một điều mới lạ. Cuộc chiến ở đây diễn ra ở ba không gian: trên không, trên mặt đất và dưới lòng đất. Quân đội Israel vượt trội hơn rất nhiều so với Hamas nhưng mê cung nhà cửa và đường hầm đã phủ nhận lợi thế này. Thâm nhập vào thế giới ngầm của Hamas là một nhiệm vụ tự sát.

Lực lượng vũ trang Israel cẩn thận siết chặt vòng vây. Nếu Israel tiêu diệt sự lãnh đạo của đối phương và phá hủy các vị trí của Hamas, tổ chức khủng bố này sẽ không còn khả năng đe dọa khu trung tâm Israel trong nhiều năm nữa. Điều đó cũng sẽ làm suy yếu những người Iran ủng hộ Hamas.

Tuy nhiên, một cuộc tấn công như vậy cần có thời gian mà Tổng thống Mỹ Biden không có. Phương Tây không thể chịu đựng được hình ảnh đau khổ của người Palestine, trẻ em than khóc, người chết và những khu dân cư bị phá hủy. Trong số những người ủng hộ Biden, nhiều người hy vọng nhanh chóng đạt được hòa bình khu vực, thậm chí có thái độ thù địch với Israel.

Chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ đang hạn chế khả năng hành động của Biden, khiến Tổng thống Mỹ không biết liệu Quốc hội có cho phép tiếp tục gửi các gói viện trợ cho Ukraine hay không và chịu áp lực phải chấm dứt cuộc chiến ở Gaza. Nếu Israel phải tạm dừng chiến đấu trước khi đạt được mục tiêu trên chiến trường thì Hamas vẫn là nhân tố quyền lực. Khi đó, Iran sẽ thu được những lợi ích chính trị và quân sự cũng như tăng cường cuộc chơi quyền lực của nước này.

Saudi Arabia vốn khá im lặng vì không muốn khiêu khích người hàng xóm mạnh mẽ của mình. Nhiều quốc gia Arab lên án mạnh mẽ Israel đang thầm hy vọng Hamas sẽ trụ vững và Iran giành quyền bá chủ khu vực. Nếu Tehran thắng lợi, uy tín của Mỹ sẽ tiếp tục suy giảm.

Tình trạng hỗn loạn ở Gaza sau khi giao tranh kết thúc

Triển vọng trong năm tới rất ảm đạm vì ngay cả một chiến thắng hoàn toàn cho người Israel cũng không giúp các bên tiến gần đến một giải pháp chính trị. Chiến tranh chưa bao giờ mang lại hòa bình và hòa giải ở Palestine. Chúng chỉ là khúc dạo đầu cho những xung đột tiếp theo. Người Mỹ và người châu Âu hiện đang nói nhiều về việc giải quyết chiến tranh thông qua đàm phán. Nhưng họ không có bất kỳ kế hoạch nào.

Chính quyền Palestine ở Bờ Tây, nơi được coi là ngọn hải đăng của hy vọng lại tham nhũng và hoàn toàn mất uy tín. Làm thế nào để quản lý Dải Gaza một cách đáng tin cậy và hiệu quả? Các quốc gia Arab sẽ cẩn thận không cử lực lượng gìn giữ hòa bình. Do đó, kịch bản có khả năng xảy ra nhất là Israel tái chiếm Gaza. Các hệ tư tưởng chính trị không thể bị tiêu diệt bằng vũ lực và Hamas càng tồn tại nhiều thì tổ chức này càng dễ tổ chức phản kháng lại sự chiếm đóng.

Những người sáng tạo đã chọn “Fauda”, từ tiếng Arab có nghĩa là hỗn loạn, làm tiêu đề cho loạt phim về sự thù địch giữa người Palestine-Israel. Bất kể tiếng súng chấm dứt trong thời gian sớm hay muộn, thì Fauda vẫn sẽ chiếm ưu thế ở Gaza.

Kể từ đầu thiên niên kỷ, người Mỹ và các đồng minh đã quên mất mục tiêu quan trọng nhất của địa chính trị là duy trì cân bằng quân sự và từ đó răn đe đối thủ ở các khu vực trọng điểm. Hình ảnh cũng tương tự ở Trung Đông. Mỹ đã hành động không nhất quán ở Syria và Iraq, đồng thời xa lánh các đồng minh của mình là Ai Cập và Saudi Arabia. Chế độ Mullah đang sử dụng quyền tự do. Vũ khí thông thường của Iran, được bổ sung bởi lực lượng dân quân đồng minh, giờ đây có lẽ là nhân tố sức mạnh thậm chí còn lớn hơn cả chương trình hạt nhân của nước này.

Răn đe của phương Tây không hiệu quả. Putin và người Palestine cảm thấy được khuyến khích tấn công với mức độ tàn bạo mà người ta không thể tưởng tượng được. Nếu Điện Kremlin cầm cự, Hamas tồn tại như một tổ chức quân sự, phương Tây sẽ bị suy yếu ở hai trong ba khu vực quan trọng của lục địa Á-Âu: Đông Âu và Trung Đông.

Trung Quốc sẽ rút ra kết luận từ điều này đối với điểm nóng Á-Âu thứ ba là Đài Loan. Mỹ và các đồng minh mong muốn sự ổn định và hòa bình. Các cường quốc theo chủ nghĩa xét lại Nga, Trung Quốc và Iran muốn hỗn loạn. Điều này giúp họ dễ dàng thay đổi cán cân quyền lực hơn. Vào năm 2024, cơ hội để điều này xảy ra sẽ tốt hơn bao giờ hết.

Nếu các mặt trận ở Ukraine được củng cố và cán cân quyền lực dẫn đến bế tắc, nguyên tắc của Putin sẽ chiếm ưu thế đó là “Biên giới có thể thay đổi bằng vũ lực”. Đông Âu sẽ bị đe dọa vĩnh viễn. Cuộc chiến cũng sẽ có tác động lâu dài ở Trung Đông.

Nếu Israel không tiêu diệt hoàn toàn Hamas, Hamas sẽ biến điều này thành thắng lợi. Israel sẽ chỉ có sự lựa chọn giữa cái xấu và thảm họa. Phải chịu trách nhiệm về Gaza là một cơn ác mộng, nhưng để những kẻ sát nhân ngày 7/10 thoát tội là một sự sỉ nhục.

Sự bình yên mà phương Tây mong đợi sẽ không đến sớm. Người Mỹ có thể tự trấn an cả hai cuộc xung đột đều đang diễn ra ở rất xa, nhưng người châu Âu không có được niềm an ủi đó. Thậm chí có nhiều người tị nạn Ukraine hơn, thậm chí nhiều chủ nghĩa cực đoan Arab hơn là viễn cảnh thực tế. Nếu Donald Trump thắng cử, châu Âu sẽ phải đối mặt với một năm địa ngục./.

Thoibaovietuc.com/Nguồn NZZ, vna