Tàu ngầm hạt nhân Type 096 của Trung Quốc sử dụng công nghệ và chuyên môn của Nga và khi đi vào hoạt động sẽ đưa lục địa Mỹ vào gần tầm bắn của tên lửa hơn.
 

Trung Quốc đang chế tạo những chiếc tàu ngầm hạt nhân mới không gây tiếng ồn với sự hỗ trợ của chuyên gia Nga, một câu trả lời cho liên minh AUKUS và là dấu hiệu mới nhất về sự hội tụ lợi ích chiến lược của hai cường quốc để chống lại Mỹ và các đồng minh Thái Bình Dương của nước này. Dự án này có thể khiến Mỹ và các đồng minh gặp khó khăn hơn trong việc theo dõi các tàu ngầm của Trung Quốc tại các khu vực quan trọng, bao gồm cả Biển Hoa Nam (Biển Đông), và là thách thức trực tiếp đối với sự thống trị dưới đáy biển của Mỹ ở Thái Bình Dương.
 

Trong tháng 10, Reuters đưa tin Trung Quốc đang sản xuất một thế hệ tàu ngầm hạt nhân được vũ trang mới, dẫn ra bằng chứng cho thấy chiếc tàu ngầm hạt nhân mang tên lửa đạn đạo (SSBN) lớp Type 096 của nước này sẽ đi vào hoạt động trước cuối thập kỷ này. Báo cáo cho biết những bước đột phá về giảm độ ồn của chiếc tàu ngầm này đạt được một phần là nhờ sự hỗ trợ công nghệ của Nga.
 

Nghiên cứu gần đây được thảo luận trong một hội nghị hồi tháng 5 tại Trường Đại học Chiến tranh Hải quân Mỹ và được Viện Nghiên cứu Hàng hải Trung Quốc trực thuộc trường công bố vào tháng 8 đã dự báo các tàu ngầm mới lớp Type 096 sẽ tạo ra nhiều thách thức hơn đối với Mỹ và các đồng minh trong việc giám sát và theo dõi. Nghiên cứu cho biết tàu ngầm Type 096 có thể được so sánh với các tàu ngầm hiện đại nhất của Nga về khả năng tàng hình, cảm biến và vũ khí, và bước nhảy vọt về năng lực dưới biển này của Trung Quốc sẽ có tác động “sâu sắc” đối với Mỹ và các đồng minh tại Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Nghiên cứu chỉ ra rằng các SSBN tiên tiến của Trung Quốc sẽ làm phức tạp thêm đáng kể cuộc chiến giám sát dưới mặt đất vốn đã căng thẳng, và việc theo dõi các tàu ngầm Trung Quốc sẽ trở thành một nỗ lực quốc tế, trong đó quân đội Nhật Bản và Ấn Độ sẽ cùng tham gia với Mỹ, Anh và Australia.
 

Reuters cho biết nỗ lực bí mật nhằm theo dõi các tàu ngầm hạt nhân tấn công (SSN) và SSBN của Trung Quốc là một trong những động lực chính để thúc đẩy việc tăng cường triển khai và lập kế hoạch dự phòng của Hải quân Mỹ cũng như quân đội các nước khác trên khắp khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
 

Báo cáo chỉ ra rằng những nỗ lực đó dự kiến sẽ được tăng cường khi các tàu Type 096 được đưa vào sử dụng, vì Hải quân của Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA-N) thường xuyên tổ chức các cuộc tuần tra răn đe hạt nhân bằng các tàu Type 094 được vũ trang đầy đủ tại khu vực ngoài khơi đảo Hải Nam ở Biển Đông, tương tự như các cuộc tuần tra do Mỹ, Anh, Nga và Pháp thực hiện trong nhiều năm.
 

Triển vọng về các SSBN ít gây ồn hơn của Trung Quốc đang thúc đẩy thỏa thuận AUKUS giữa Australia, Anh và Mỹ, trong đó sẽ chứng kiến việc Anh và Mỹ tăng cường triển khai các tàu ngầm tấn công tới Tây Australia. Australia dự kiến sẽ hạ thủy chiếc tàu ngầm tấn công chạy bằng năng lượng hạt nhân đầu tiên với công nghệ của Anh vào những năm 2030.
 

SSBN Type 096 là vũ khí răn đe hạt nhân dưới nước thế hệ tiếp theo của Trung Quốc, một bản nâng cấp đáng kể so với SSBN Type 094 hiện tại.
Theo Cơ quan Vận động Phòng thủ Tên lửa (MDA), Type 094 chủ yếu được trang bị tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm (SLBM) JL-2, có tầm bắn 7.200 km.
 

Trong một bài báo vào tháng 8/2021 của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), Matthew Funaiole và các tác giả khác cho rằng để tấn công Hawaii và Tây Bắc Mỹ, tàu ngầm Type 094 phải đi qua các điểm huyết mạch quan trọng như Eo biển Miyako và Eo biển Ba Sỹ nằm trong chuỗi đảo thứ nhất bao gồm Nhật Bản, Đài Loan và Philippines. Funaiole và những người khác cho rằng những hạn chế về tầm bắn của JL-2 cũng như những tiếng ồn được báo cáo có thể khiến nó bị các lực lượng chống tàu ngầm của Mỹ và đồng minh tiếp cận.
 

Tuy nhiên, tháng 11/2022, "Asia Times" đã lưu ý rằng Type 094 hiện được trang bị SLBM JL-3 mới hơn, có tầm bắn 10.000 km. Điều này có nghĩa là nó có thể tấn công lục địa Mỹ từ các pháo đài được bảo vệ ở Biển Đông.
Gần đây, Type 094 cũng đã trải qua những nâng cấp để tăng khả năng tàng hình và khả năng sống sót. Trong một bài báo tháng 10/2021 trên tờ "South China Morning Post" (SCMP),  Minnie Chan lưu ý rằng các biến thể Type 094A và 094B đã được cải tiến thiết kế thân tàu để giảm tiếng ồn.
 

Tuy nhiên, bất chấp những cải tiến đó, các tàu ngầm của Trung Quốc vẫn tụt hậu so với các tàu ngầm của Mỹ và Nga về khả năng tàng hình. Trong một bài báo tháng 3/2023 cho Viện Hải quân Mỹ, Mike Sweeney nói rằng trong Chiến tranh Lạnh, Mỹ và Liên Xô đã đạt được trạng thái “siêu yên tĩnh” với các SSBN và SSN của họ, trong đó Mỹ đạt được điều này vào những năm 1960 và Liên Xô là vào giữa những năm 1980. Để so sánh, Sweeney chỉ ra rằng khả năng tàng hình của SSN Type 093 của Trung Quốc ước tính ngang với các thiết kế của Liên Xô năm 1970, trong khi SSBN Type 094 của nước này có độ ồn tương tự như các thiết kế của Liên Xô cách đây 40 năm.
 

Trong một bài báo cho Newsweek trong tháng 10, Ellie Cook lưu ý rằng Type 096 mới của Trung Quốc có thể sẽ dài 150m, tốc độ tối đa đạt 33 hải lý/giờ và có thể so sánh với các SSBN mới hơn của Nga như lớp Borei. Cook đề cập rằng Trung Quốc hiện đang vận hành 4 SSBN Type 094 và đến năm 2030, con số này có thể lên tới 8 SSBN, bao gồm Type 094 và Type 096.
 

Trong bối cảnh mối quan hệ đối tác chiến lược “không giới hạn” giữa hai bên đang thay đổi theo hướng có lợi cho Trung Quốc khi Nga ngày càng phụ thuộc nhiều hơn vào sự hỗ trợ của Bắc Kinh để đối phó với các lệnh trừng phạt của phương Tây được áp đặt vì cuộc chiến Ukraine, Nga cũng có thể đang hỗ trợ Trung Quốc thiết kế SSBN Type 096 mới.
 

Trong báo cáo của Viện Nghiên cứu Hàng hải Trung Quốc vào tháng 9/2023, Sarah Kirchberger khẳng định rằng cơ sở công nghiệp tàu ngầm của Trung Quốc phải đối mặt với những điểm yếu về lực đẩy và khả năng giảm tiếng ồn của tàu ngầm. Kirchberger lưu ý rằng kể từ những năm 1970, Nga đã hỗ trợ Trung Quốc xây dựng SSN và SSBN. Bà đề cập rằng Viện thiết kế hàng hải trung ương Rubin của Nga được cho là đã tham gia rất nhiều vào việc thiết kế thân tàu, thiết bị đo đạc, cải tiến khả năng tàng hình âm thanh và các biện pháp đối phó âm thanh của SSN Type 093 của Trung Quốc. Bà cũng lưu ý rằng Nga vẫn đi trước Trung Quốc rất nhiều về các công nghệ tàu ngầm quan trọng như khả năng giảm tiếng ồn và động cơ đẩy hạt nhân.
 

Type 096 có thể có thiết kế tương tự với SSBN thế hệ tiếp theo của Nga. Vào tháng 8/2022, "Asia Times" đã đưa tin về Arcturus SSBN mới của Nga, có hình dạng làm lệch sóng siêu âm, lớp phủ chống tiếng vang mới, động cơ đẩy phản lực bơm. Arcturus được trang bị SLBM thế hệ tiếp theo của Nga và máy bay không người lái dưới nước.
 

Kirchberger lập luận rằng do thiếu vốn, các cơ quan và ngành công nghiệp thiết kế tàu ngầm của Nga đang có nguy cơ chảy máu chất xám sang Trung Quốc, và chính phủ Nga đang nỗ lực ngăn chặn khả năng đó bằng cách tham gia sản xuất chung với Trung Quốc. Bà lưu ý rằng Nga có thể cung cấp các công nghệ quan trọng như động cơ đẩy hạt nhân, hệ thống giảm thanh và thiết kế thân tàu thủy động lực. Đồng thời, bà cho rằng năng lực đóng tàu hải quân khổng lồ của Trung Quốc có thể mang lại khả năng sản xuất hàng loạt và tính kinh tế nhờ quy mô.
 

Kirchberger lưu ý rằng Công ty hạt nhân nhà nước Rosatom của Nga đã cung cấp 6.477 kg urani được làm giàu ở cấp độ cao (HEU) cho lò phản ứng CFR-600 của Trung Quốc trên đảo Trường Tiêu (Changbiao) vào tháng 12/2022, số lượng mà các nhà phân tích dự đoán có thể tạo ra 50 đầu đạn hạt nhân mỗi năm. Bà nói rằng ngoài vũ khí hạt nhân, HEU còn có thể được sử dụng làm nhiên liệu cho các tàu ngầm hạt nhân của Trung Quốc./.

Thoibaovietuc.com/Nguồn asiatimes.com