Trên chiến trường Gaza, trang mạng The Economist nhận định Israel không có nhiều thời gian, phải hành động nhanh trước sức ép của nhiều nước. Courrier International đã dịch lại bài viết của một nhà báo quân nhân trên tờ Yediot Aharonot giải thích “Vì sao Israel không thể chấp nhận ngưng bắn?”. Theo đó, ngưng bắn với cớ nhân đạo làm hại cho các con tin và nỗ lực chiến tranh của Israel, trong khi phe Hamas lợi dụng để tái tổ chức.
         

Chiến binh Hồi giáo ẩn núp trong các địa đạo rất cần không khí để thở, tạm ngưng chiến dù chỉ 2-3 ngày giúp cho Hamas cải thiện điều kiện sống để tiếp tục trận đánh. Phe này nhân đó tiếp tế thực phẩm, nhiên liệu cho các tay súng phần lớn sống dưới lòng đất, kéo dài khả năng chiến đấu, đồng thời giải tỏa được những đường hầm bị bom vùi lấp, tái lập đường liên lạc giữa các chỉ huy trốn trong địa đạo với quân trên mặt đất.
        

Về phần các con tin sẽ bị chuyển đi nơi khác khiến công sức của tình báo thành bỏ sông bỏ bể, chưa kể Hamas còn “thu lượm” thêm con tin đang bị các phe khác giữ ở Gaza, tạo thế mạnh trong đàm phán. Trong bối cảnh đó, Israel chỉ có thể ngưng bắn nhân đạo vài giờ đồng hồ và vào ban ngày mà thôi. Nhà nghiên cứu Daphné Richemont-Barak trên L’Express giải thích về “Địa ngục đường hầm” ở Gaza. Hamas xây dựng mạng lưới quy mô đòi hỏi rất nhiều đầu tư về tiền của và nhân lực, vì lý do chiến lược: địa đạo làm giảm sút sự chênh lệch giữa một quân đội tân tiến với một nhóm khủng bố. Dưới lòng đất, mọi thứ đều bất ngờ không thể kiểm soát, tình báo trở nên mù lòa.
        

Chính từ chiến dịch “Vành đai bảo vệ” năm 2014 mà Israel ý thức được sự nguy hiểm của các địa đạo xuyên biên giới và trong Dải Gaza. Các quân nhân được huấn luyện về những gì phải làm khi phát hiện địa đạo, lập các đơn vị đặc biệt với trang bị phù hợp và quân khuyển, chế tạo robot…Nhưng việc tìm ra địa đạo không dễ, năm 2018 dù có máy móc hiện đại, Israel phải mất 6 tuần mới tìm được 6 đường hầm do Hezbollah đào ở miền Bắc.
        

Trông cậy vào công nghệ để đối phó với địa đạo
        

The Economist cho rằng để đối phó với hệ thống địa đạo dài hàng trăm cây số của Hamas, được mệnh danh là “Métro Gaza”, Israel phải dựa vào công nghệ. Trước hết là phải tìm cho ra. Mạng lưới tình báo của Israel đã giảm hẳn từ khi đơn phương rút khỏi Gaza vào năm 2005. Các drone giám sát có thể phát hiện lối vào, chẳng hạn có 20 người đi vào một địa điểm nhỏ, nhưng 24 giờ sau không thấy trở ra. Radar vệ tinh tân tiến có thể phân biệt những thay đổi về mặt bằng, dù những đống gạch vụ do oanh tạc có thể làm phức tạp việc phân tích.
        

Bộ binh cũng có thể dùng radar để phát hiện những khoảng trống ở độ sâu 30 mét, nhưng đất mặn ven biển tại đây không phải là điều kiện lý tưởng. Sóng âm thanh cũng hữu dụng, bên cạnh đó là mạng cáp quang. Một khi phát hiện địa đạo, có thể dùng bom “chống boong-ke”. Trước đây, Ai Cập đã gây ngập lụt đường hầm phía Nam Gaza bằng nước thải, Israel từng đổ bê-tông vào, nhưng hiện khó thể vận chuyển đủ số lượng.
        

Một viên chức an ninh Israel cho biết Tsahal (quân đội Israel) sẽ sử dụng các “bom xốp” chứa hóa chất, biến thành lớp mút dày và cứng bịt kín địa đạo, giúp có được thời gian chờ đợi quăng chất nổ vào. Đôi khi các quân nhân có thể vào trong đường hầm nhờ thiết bị khoan các ngõ vào mới để tránh bẫy rập, hoặc dùng drone đặc biệt. Hai bên đang lao vào một cuộc chiến ác liệt. Hamas dựa vào hệ thống địa đạo để giúp cân bằng lực lượng, còn Israel hy vọng công nghệ sẽ biến những địa đạo này thành những chiếc bẫy cho quân khủng bố.
        

Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant hôm 6/11 đã phê duyệt các kế hoạch hoạt động tiếp theo cho hành động quân sự ở Thành phố Gaza và phía Bắc Dải Gaza. Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã từ chối công bố thông tin chi tiết. 5 nguồn tin an ninh Israel nói với Reuters rằng việc xác định và vô hiệu hóa mạng lưới đường hầm rộng lớn chạy bên dưới các vùng phía Bắc Gaza sẽ là một phần cơ bản trong giai đoạn tiếp theo của cuộc tấn công và sẽ mất nhiều thời gian. 2 nguồn tin từ Hamas và nhóm chiến binh Hồi giáo thánh chiến cho biết khi xe tăng Israel tiến về trung tâm Thành phố Gaza, họ đã vấp phải sự kháng cự mạnh mẽ từ các cuộc phục kích của các chiến binh Hamas. Theo các nguồn tin Palestine, 1 máy bay xuất hiện từ một trục đường hầm, bắn 1 quả rocket từ súng phóng lựu rồi biến mất và xuất hiện ở một lối vào của một đường hầm khác rồi lại tấn công lần nữa.
         

Chuẩn Đô đốc Daniel Hagari - phát ngôn viên quân đội Israel - hôm 7/11 cho biết lực lượng công binh srael đang sử dụng thiết bị nổ để phá hủy các đường hầm và hiện tại họ đã phá hủy hơn 100 đường hầm.
         

Avi Melamed - cựu quan chức tình báo Israel và là nhà đàm phán trong cuộc nổi dậy thứ nhất và thứ hai vào cuối những năm 1980 và đầu những năm 2000 - cho biết các binh sĩ IDF đang cố gắng xác định vị trí các đường hầm, phá hủy các địa điểm phóng rocket và tiêu diệt các chỉ huy cũng như chiến binh Hamas. Ông nói: “Hoạt động này là nhằm loại bỏ ‘xương sống quân sự’. Sẽ rất hợp lý khi nói rằng có thể mất vài tháng để chúng tôi xem xét điều gì đó”.
         

Mạng nhện đường hầm
         

Hamas - lực lượng kiểm soát vùng đất ven biển này từ năm 2007 - đã xây dựng một thành phố đường hầm trải dài bên dưới Gaza hàng trăm km, có nhiều nơi sâu đến 80 m. 1 con tin bị bắt trong mạng lưới đường hầm trước khi được Hamas thả vào tháng trước đã mô tả nó giống như “mạng nhện”.
         

Quân đội Israel cho biết nhiều đường hầm, trung tâm chỉ huy và bệ phóng tên lửa của Hamas nằm liền kề với trường học, bệnh viện và các tổ chức nhân đạo ở phía Bắc Gaza, trong đó có bệnh viện Al-Shifa ở Thành phố Gaza, bệnh viện lớn nhất khu vực.
         

Bất chấp lời kêu gọi từ Washington về việc ngừng bắn nhân đạo, các nguồn tin an ninh Israel cho biết sự hiện diện của lực lượng bộ binh bên trong Thành phố Gaza khiến việc ngừng bắn tạm thời trở nên rủi ro và không khả thi trong giai đoạn này.
         

Cả Israel và Hamas đều bác bỏ áp lực quốc tế về việc ngừng bắn. Israel tuyên bố rằng các con tin bị Hamas bắt phải được thả trước trong khi Hamas khẳng định sẽ không thả tự do cho các con tin hoặc ngừng chiến đấu trong khi Gaza đang bị tấn công.
         

Việc Washington duy trì sự ủng hộ cho hoạt động này trong bao lâu có thể quyết định mức độ tự do hành động của Israel. Ngày 28/10, Benny Gantz - cựu Bộ trưởng Quốc phòng và hiện đang ở trong nội các chiến tranh của Netanyahu - cho biết các nhà lãnh đạo Israel khẳng định “họ không mong chờ vào một giải pháp ngoại giao”.
         

Theo các nguồn tin an ninh của Israel, Hamas hiện có từ 20.000-30.000 tay súng. Theo ông Hagari, Israel đang tìm cách nhắm mục tiêu vào các chỉ huy chiến trường của Hamas để làm suy yếu khả năng phản công của lực lượng này. Hamas không cho biết có bao nhiêu chiến binh thiệt mạng nhưng tang lễ đã được tổ chức cho một số nhà lãnh đạo chính trị và quân sự. Trong số những người quan trọng nhất có Ayman Nofal, một thành viên hội đồng quân sự cấp cao của cánh vũ trang Hamas.
         

Thiếu tướng Yaron Finkelman - người đứng đầu Bộ Tư lệnh miền Nam của IDF - hôm 7/11 cho biết hàng chục chỉ huy Hamas đã thiệt mạng mà không cung cấp thông tin chi tiết. Theo dữ liệu của IDF, khoảng 348 binh sĩ Israel cũng đã thiệt mạng kể từ ngày 7/10. Finkelman nói: “Đây là một cuộc chiến phức tạp và khó khăn, và thật không may, nó phải trả giá”.
         

Sử dụng robot và chó nghiệp vụ
         

Lior Akerman - thành viên cao cấp tại Viện Chính sách và Chiến lược tại Đại học Reichman của Israel và là cựu quan chức cấp cao của Cơ quan an ninh nội địa (Shin Bet) - cho rằng cuộc không kích dữ dội nhằm làm tê liệt nhiều nhất có thể các cơ sở hạ tầng quân sự của Hamas trước khi quân đội chuyển sang chiến đấu trong các đường hầm dưới mặt đất.
         

Theo các nguồn tin an ninh, lực lượng bộ binh cũng đang cố gắng thu thập thêm thông tin tình báo về mạng lưới đường hầm mà không nhất thiết phải xuống dưới đó. Robot và chó nghiệp vụ đã được sử dụng để xác định vị trí các lối vào đường hầm và thăm dò các khu vực bên dưới trước khi các lực lượng đặc biệt được triển khai tấn công vào các đường hầm. Các binh sĩ Israel hiện đang sử dụng máy ủi để phá hủy một phần lối vào đường hầm.
         

Shalom Ben Hanan - một cựu quan chức hàng đầu khác của Shin Bet - lưu ý các hoạt động bên dưới hệ thống đường hầm sẽ cần phải tiến hành thận trọng hơn vì các con tin Israel được cho là đang bị giam giữ ở đó.
         

Theo các nguồn tin an ninh, một số thông tin tình báo cũng đang được thu thập về các đường hầm từ những cư dân Gaza chạy trốn về phía Nam. Israel trong nhiều tuần qua đã tập trung sự chú ý vào bệnh viện al-Shifa khi cáo buộc Hamas sử dụng nó làm lá chắn cho các trung tâm chỉ huy hoạt động dưới lòng đất. Ben Hanan đã chỉ ra rằng các cuộc đột kích xung quanh bệnh viện gây rủi ro đáng kể cho lực lượng Israel vì họ có thể cần phải sơ tán dân thường vẫn còn bên trong khu phức hợp này, ngay cả sau khi họ đã được cảnh báo rời đi. Ông nói: “Họ (Hamas) sẽ bắn vào chúng tôi và sẽ chiến đấu với chúng tôi ngay từ bệnh viện”./.

Thoibaovietuc.com/Nguồn Reuters, economist.com, RFI