Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant hôm 4/1 đã công bố tầm nhìn về giai đoạn tiếp theo của cuộc chiến ở Gaza, mô tả cách các lực lượng Israel sẽ chuyển sang “cách tiếp cận chiến đấu mới” có quy mô thu nhỏ lại ở phía Bắc Gaza, trong khi tiếp tục chiến đấu với Hamas ở phía Nam Gaza “chừng nào còn cần thiết”.

Kế hoạch thời “hậu chiến” đã được công bố trước thềm chuyến công du của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tới khu vực, chuyến thăm Trung Đông lần thứ tư kể từ cuộc tấn công của Hamas ngày 7/10/2023 làm bùng phát chiến tranh ở Gaza. Những câu hỏi về tương lai của vùng đất này đang trở thành mối quan tâm hàng đầu khi những lời kêu gọi ngừng bắn ngày càng gia tăng, con số dân thường thiệt mạng tăng vọt và cảnh báo của Liên hợp quốc về một cuộc khủng hoảng nhân đạo khiến hàng trăm nghìn người phải đối mặt với nạn đói và bệnh tật.

Phác thảo kế hoạch hậu chiến của Bộ trưởng Quốc phòng Israel, được chia sẻ với báo chí trước khi trình lên nội các chiến tranh của nước này, nêu rõ “Hamas sẽ không quản lý Gaza, và Israel sẽ không quản lý dân thường Gaza”. Ông Gallant đưa ra đề xuất về cách thức quản lý Gaza sau khi Hamas bị đánh bại, theo đó Israel sẽ nắm quyền kiểm soát an ninh trong khi một cơ quan Palestine chưa xác định đặt dưới sự hướng dẫn của Israel sẽ điều hành công việc hành chính hằng ngày, và Mỹ cùng các quốc gia khác sẽ giám sát việc tái thiết. “Cư dân Gaza là người Palestine, do đó các thực thể Palestine sẽ chịu trách nhiệm quản lý miễn là không có hành động thù địch hoặc đe dọa nào chống lại Nhà nước Israel”, tuyên bố nói thêm.
Theo kế hoạch, cuộc chiến của Israel ở Gaza sẽ tiếp tục cho đến khi đảm bảo toàn bộ số con tin bị bắt hôm 7/10 được trao trả và xóa sổ “năng lực quân sự và quản lý” của Hamas. Sau đó, một giai đoạn mới sẽ bắt đầu, trong đó các cơ quan địa phương của người Palestine sẽ nắm quyền quản lý lãnh thổ.

Israel đang chịu áp lực quốc tế lớn trong việc hoạch định tầm nhìn thời hậu chiến. Vấn đề này có thể sẽ được đưa vào chương trình nghị sự trong chuyến công du của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken vào cuối tuần này tới Israel và các nước khác trong khu vực. Mỹ đã thúc ép Israel chuyển sang các hoạt động quân sự cường độ thấp hơn ở Gaza, đặc biệt nhắm mục tiêu vào Hamas, sau gần 3 tháng không kích và pháo kích cùng với chiến dịch tấn công trên bộ tàn khốc vào Dải Gaza.

Sự mơ hồ trong kế hoạch “Tầm nhìn cho Giai đoạn 3” của Gallant khiến việc đánh giá mức độ phù hợp của kế hoạch này với các khuyến nghị của Mỹ trở nên khó khăn. Văn phòng Bộ trưởng Gallant cho biết giai đoạn 3 này vẫn chưa bắt đầu, và những ý tưởng này là của cá nhân Gallant chứ không phải chính sách chính thức – vốn sẽ phải do nội các an ninh và chiến tranh của Israel vạch ra. Ông Gallant là thành viên của cả hai nội các.

Kế hoạch của Gallant

Tầm nhìn của Gallant nhấn mạnh rằng cuộc chiến sẽ tiếp tục cho đến khi khả năng quân sự và chính phủ của Hamas bị xóa sổ và hơn 100 con tin vẫn đang bị giam giữ được trao trả. Cụ thể, ở phía Bắc Gaza, các lực lượng sẽ áp dụng cách tiếp cận mới bao gồm tập kích, phá hủy các đường hầm, “các hoạt động trên không và trên mặt đất cũng như các hoạt động đặc biệt”. Mục tiêu sẽ là “làm xói mòn” sự hiện diện còn lại của Hamas. Không rõ liệu người dân ở phía Bắc Gaza có được phép quay trở về hay không.

Tầm nhìn Gallant không nêu rõ cách tiếp cận mới sẽ khác với các hoạt động hiện tại như thế nào, nhưng Gallant trước đây cho biết nó sẽ có quy mô thu hẹp hơn. Tuần trước, Israel đã bắt đầu rút một số binh sĩ khỏi miền Bắc Gaza, nơi quân đội Israel cho biết họ đã giành quyền kiểm soát phần lớn hoạt động sau nhiều tuần giao tranh ác liệt với Hamas. Tuy nhiên, Gallant cho biết vẫn còn hàng nghìn chiến binh Hamas ở đó. Trong khi đó, ở miền Nam Gaza, giao tranh sẽ tiếp tục “chừng nào còn cần thiết”. Cũng theo kế hoạch này, sau chiến tranh, Israel sẽ duy trì kiểm soát an ninh, thực hiện hành động quân sự ở Gaza khi cần thiết để loại trừ mọi mối đe dọa và duy trì kiểm tra tất cả hàng hóa vào Gaza.

Gallant cho biết sẽ không có dân thường Israel ở Gaza, bác bỏ lời kêu gọi của một số người thuộc phe cực hữu ở Israel về việc đưa người định cư Do Thái trở lại vùng đất này. Israel đã rút quân và người định cư khỏi Gaza vào năm 2005 sau 38 năm hiện diện ở đây.

Các thực thể Palestine sẽ điều hành Dải Gaza, trong đó Israel cung cấp “thông tin để hướng dẫn các hoạt động dân sự”. Một lực lượng đặc nhiệm đa quốc gia do Mỹ dẫn đầu sẽ chịu trách nhiệm tái thiết.

Bức tranh rõ ràng về một chính quyền Palestine do Israel thống trị ở Gaza khác ngược với những lời kêu gọi của Mỹ về việc Chính quyền Palestine hồi sinh sẽ nắm quyền kiểm soát lãnh thổ và bắt đầu các cuộc đàm phán mới để thành lập một nhà nước Palestine cùng với Israel. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và các quan chức Israel đã bác bỏ ý tưởng này.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller cho biết trong chuyến công du sắp tới, ông Blinken sẽ có các cuộc đàm phán (có thể) khó khăn với các nhà lãnh đạo Israel về “các biện pháp tăng cường viện trợ nhân đạo cho Gaza”. Trong khi đó, Cao ủy nhân quyền LHQ Volker Turk cho biết ông “rất lo ngại” trước những bình luận gần đây của hai bộ trưởng Israel thúc giục người Palestine rời khỏi Gaza, làm dấy lên lo ngại về việc trục xuất hàng loạt. Bộ trưởng An ninh Quốc gia Itamar Ben-Gvir và Bộ trưởng Tài chính Bezalel Smotrich cũng kêu gọi những người định cư Israel trở lại Gaza sau chiến tranh./.

Thoibaovietuc.com/Nguồn AP, AFP, VNA