Đài BBC nhận định chiến dịch quân sự của Israel tại thành phố Gaza có lẽ đang ở giai đoạn cuối. Thỏa thuận ngừng bắn được thực thi nhằm cho phép trao đổi con tin Israel và tù nhân Palestine sẽ trì hoãn các cuộc tấn công của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) từ 4-9 ngày, tùy thuộc vào số lượng con tin mà Hamas quyết định thả. Các chuyên gia dự đoán khi thỏa thuận kết thúc, cuộc chiến giành quyền kiểm soát thành phố Gaza sẽ tiếp tục.
 

Đài Sputnik dẫn lời chuyên gia Syria về luật quốc tế Abu Abdullah cho rằng Israel chấp thuận tạm thời đình chiến ở Dải Gaza vì nước này chưa thể đạt được mục tiêu bằng biện pháp quân sự. Chuyên gia Abdullah bình luận về lập trường của phía Israel: “Thỏa thuận ngừng bắn đã được đề xuất với phía Israel ngay trong tuần đầu tiên của cuộc xung đột, nhưng Israel đã đặt mục tiêu rất cao - tiếp tục các hoạt động quân sự để giải thoát con tin, phá hủy Hamas và cơ sở hạ tầng của tổ chức này. Netanyahu nói rằng ông ấy sẽ thay đổi bộ mặt Trung Đông. Mục tiêu cao này bắt đầu suy giảm dần cho đến khi Israel buộc phải thực hiện thỏa thuận trao đổi tù nhân… Sau 49 ngày chiến tranh, họ không đạt được bất kỳ mục tiêu quân sự nào, ngoại trừ thiệt hại về nhân mạng và tàn phá”.

Câu hỏi đặt ra là diễn biến sẽ như thế nào khi quân đội Israel chuyển sự chú ý sang phía Nam Dải Gaza, như Thủ tướng Benjamin Netanyahu tuyên bố? Và nếu Israel quyết định áp dụng ở phía Nam Gaza những gì họ đã làm ở miền Bắc, liệu thiện chí của Phương Tây - đặc biệt là Mỹ - có bắt đầu cạn kiệt? Với phần lớn trong số 2,2 triệu dân của Dải Gaza hiện đang tập trung ở 2/3 phía Nam, nhiều người trong số họ vô gia cư và dễ bị tổn thương, liệu một thảm họa nhân đạo lớn hơn có đang rình rập?

“Khu vực an toàn” cho người tị nạn?

Một trong những viễn cảnh có thể xảy ra là hàng trăm thường dân Palestine co ro trong lều giữa những cánh đồng đầy cát của một nơi được gọi là al-Mawasi. Theo Chương trình Cứu trợ Liên hợp quốc dành cho người tị nạn Palestine (UNRWA), gần 1,7 triệu người đã phải di tản trên khắp Dải Gaza kể từ ngày 7/10. Hầu hết họ đều ở miền Nam, sống trong những nơi trú ẩn quá đông đúc.

Trong nhiều tuần, các quan chức Israel đã thảo luận về một giải pháp - gọi là “khu vực an toàn” tại al-Mawasi, một dải đất hẹp chủ yếu là đất nông nghiệp dọc theo bờ biển Địa Trung Hải, gần biên giới Ai Cập. Tuần trước, tờ rơi được thả xuống thành phố Khan Yunis gần đó cảnh báo về các cuộc không kích sắp xảy ra và yêu cầu người dân di chuyển về phía Tây. Trong một bài đăng trên mạng xã hội ngày 21/11, Avichay Adraee, người phát ngôn của IDF trên truyền thông Arab nói với hãng Gazans rằng al-Mawasi sẽ cung cấp “những điều kiện thích hợp để bảo vệ những người thân yêu của bạn”.

Nhưng thực tế sẽ đến mức nào khi ước tính hơn 2 triệu người trú ẩn ở al-Mawasi trong khi chiến tranh đang hoành hành gần đó? Và điều kiện ở al-Mawasi sẽ “thích hợp” đến mức nào? Dù khó có thể chắc chắn nhưng khu vực được Israel xác định này chỉ có bề rộng khoảng 2,5km và chỉ dài hơn 4km.

Tiến sĩ Michael Milshtein, cựu cố vấn về các vấn đề Palestine của đơn vị điều phối hoạt động chính phủ tại các vùng lãnh thổ của Israel (COGAT), gọi đây là “một nơi tươi đẹp và hiệu quả, nhưng khá chật hẹp”.

Các cơ quan viện trợ có cái nhìn ít lạc quan hơn. Giám đốc truyền thông của UNRWA Juliette Touma nói: “Đó là một mảnh đất nhỏ. Ở đó chẳng có gì, chỉ có cồn cát và cây cọ”.

Giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới Tedros Ghebreyesus gọi kế hoạch này là “công thức dẫn đến thảm họa”. Ông nói: “Cố gắng nhồi nhét quá nhiều người vào một khu vực nhỏ với ít cơ sở hạ tầng hoặc dịch vụ như vậy sẽ làm tăng đáng kể rủi ro cho sức khỏe của những người đang bên bờ vực”.
 

Thực tế, mọi nỗ lực nhằm hỗ trợ hàng trăm nghìn người phải di dời đến một khu vực dường như thiếu cơ sở hạ tầng thiết yếu – đặc biệt là không có bệnh viện - sẽ đặt ra cho Liên hợp quốc (LHQ) một thách thức nhân đạo to lớn, bao gồm cả việc thiết lập nơi trú ẩn khẩn cấp, dù chỉ là lều bạt.
Dải Gaza hiện là nơi có 8 trại tị nạn, qua nhiều thập niên đã phát triển thành những thị trấn nhộn nhịp và đông đúc. Thực tế là LHQ không muốn chịu trách nhiệm thành lập một trại tị nạn khác. Trong khi đó, các quan chức Israel cho biết mọi chuyện vẫn phải tùy thuộc vào các cơ quan viện trợ để đảm bảo sự trợ giúp để đưa người đến được al-Mawasi từ cửa khẩu Rafah, cách đó hơn 10km. Chưa ai nói về việc triển khai trên thực tế. 

Viễn cảnh mịt mờ

Giới chức Israel khẳng định al-Mawasi là khu vực duy nhất mà lực lượng Israel cam kết không tấn công. Trung tá Richard Hecht, người phát ngôn IDF nói: “Mọi chuyện sẽ rất thảm khốc. Nhưng họ sẽ sống sót”.

Đối với Israel, đó là vấn đề cần thiết về mặt quân sự. Họ cho biết giống như Hamas đã được đưa vào thành phố Gaza, các chiến binh và cơ sở hạ tầng của tổ chức cũng tồn tại ở Khan Yunis và Rafah. Israel cho rằng việc di dời dân thường trước một cuộc tấn công là cách nhân đạo để tiến đến việc đánh bại Hamas. Thiếu tướng về hưu Yaacov Amidror, cựu cố vấn an ninh quốc gia Israel, nhấn mạnh: “Người Israel không thích tình trạng người dân ở Gaza ở đâu đó ở al-Mawasi, dưới cơn mưa mùa Đông đang đến. Nhưng giải pháp thay thế là gì? Nếu ai đó có ý tưởng làm thế nào để tiêu diệt Hamas mà không cần đến giải pháp này, hãy cho chúng tôi biết”.

Viễn cảnh về những tháng đau khổ tiếp theo, cộng với tình trạng quá đông đúc và điều kiện mùa Đông khắc nghiệt, chắc chắn sẽ làm tăng thêm sự lo lắng của cộng đồng quốc tế về việc tiến hành chiến dịch quân sự của Israel ở Gaza. Một quan chức phương Tây giấu tên nói với BBC: “Tiến hành một chiến dịch lớn trên bộ mới ở khu vực đó có nguy cơ gây thương vong và di dời dân thường ở quy mô lớn, đe dọa làm suy yếu thiện cảm của quốc tế đối với Israel. Vấn đề là sự kiên nhẫn của phương Tây sẽ kéo dài được bao lâu”.

Chính phủ Netanyahu biết rằng họ có thể tin tưởng vào thiện chí sâu sắc chưa từng có của Phương Tây, sau những nỗi kinh hoàng không thể diễn tả được do Hamas gây ra vào ngày 7/10. Song các quan chức Israel cũng biết rằng điều đó không phải là vô tận và những lời kêu gọi kiềm chế của quốc tế có thể sẽ trở nên mạnh mẽ hơn khi thỏa thuận ngừng bắn, trao đổi con tin chấm dứt và Israel tiếp tục chiến dịch quân sự.

 Khi mùa Đông đang đến gần, Israel đang chuẩn bị cho giai đoạn quyết định tiếp theo của chiến dịch và vẫn chưa có thỏa thuận nào về cách ứng phó với dân thường. Nỗi thống khổ kéo dài của Gaza dường như sẽ tiếp tục. Có lẽ thậm chí còn tồi tệ hơn./.

Thoibaovietuc.com/Nguồn bbc, sputnik, vna