Theo BBC, Mỹ đã cam kết hỗ trợ vững chắc cho Israel và chống lưng cho điều đó bằng viện trợ quân sự. Nhưng với những vết sẹo từ những vướng mắc trong quá khứ ở khu vực vẫn còn hiện rõ, đâu là giới hạn cho sự can dự của Mỹ?
         

Sự ủng hộ của Mỹ dành cho Israel là nhất quán
         

Theo BBC, trong phản ứng đầu tiên trước cuộc tấn công của Hamas vào Israel, Tổng thống Biden đã nói rõ rằng ông đứng về phe nào: “Israel có sự hậu thuẫn từ Mỹ. Đối với bất kỳ ai nghĩ đến việc lợi dụng tình hình này, tôi có một lời: Đừng”.
         

Cảnh báo này rõ ràng là nhắm đến Iran và các đồng minh. Lầu Năm Góc nói quân đội Mỹ ở Iraq và Syria đã bị tấn công nhiều lần trong những ngày gần đây và một tàu khu trục của Mỹ ở Biển Đỏ đã chặn các tên lửa bắn từ Yemen “có khả năng” nhắm vào Israel. Mỹ đã có một nhóm tác chiến tàu sân bay ở Đông Địa Trung Hải và sẽ sớm có thêm một nhóm khác tới khu vực. Mỗi tàu sân bay có hơn 70 chiếc máy bay trên tàu – một hỏa lực đáng kể. Ông Biden cũng đã đặt hàng nghìn binh lính Mỹ vào tình trạng sẵn sàng di chuyển đến khu vực nếu nhận được mệnh lệnh.
         

Mỹ là nước ủng hộ quân sự lớn nhất cho Israel với khoảng 3,8 tỷ USD viện trợ quốc phòng mỗi năm. Các máy bay phản lực của Israel ném bom Gaza cũng như hầu hết các loại vũ khí dẫn đường chính xác hiện đang được sử dụng đều do Mỹ sản xuất. Một số tên lửa đánh chặn dành cho hệ thống phòng không Vòm Sắt (Iron Dome) của Israel cũng được sản xuất tại Mỹ. Mỹ đã tái cung cấp các nguồn vũ khí đó ngay cả trước khi Israel yêu cầu. Ngày 20/10, Tổng thống Biden đã yêu cầu Quốc hội phê duyệt khoản tài trợ 14 tỷ USD cho quỹ chiến tranh của đồng minh Trung Đông như một phần của gói viện trợ quân sự trị giá 105 tỷ USD.
         

Mỹ ưu tiên hỗ trợ Israel hơn là Ukraine
          

RFI dẫn tờ Les Echos nhận định: “Mỹ sẵn lòng giúp Israel hơn là Ukraine”. Các nghị sĩ phe Cộng hòa Mỹ ngần ngại không muốn giúp thêm cho Kiev dù vô cùng cần thiết, nhưng lại sẵn sàng viện trợ Tel-Aviv. Vụ thảm sát 1.400 người Do Thái hôm 7/10 gây xúc động lớn tại Mỹ, gợi nhớ đến vụ khủng bố ngày 11/9. Để so sánh, Israel là một đồng minh quan trọng của Mỹ tại Cận Đông. Quốc gia chỉ có 9 triệu dân này đã mua 50 tiêm kích F-35 của Mỹ. Israel cũng là nhà xuất khẩu vũ khí, cùng chế tạo hệ thống lá chắn tên lửa với Mỹ trong đó có Vòm Sắt.
          

Còn Ukraine, một nước thuộc Liên Xô cũ, không phải là đối tác lịch sử của Mỹ cả về chiến lược lẫn quân sự. Hơn nữa sau gần 2 năm chiến tranh, chính quyền Biden đã viện trợ quân sự rất nhiều, đến nay là 25 tỉ USD trong khi trước đó chỉ khoảng 300-400 triệu USD, nhưng vẫn không thể đủ và Washington biết điều đó. Trong bối cảnh các gói viện trợ quân sự cho Ukraine ngày càng khó khăn và gặp nhiều phản đối hơn, Tổng thống Biden đã phải kết hợp gói viện trợ bổ sung cho Ukraine với các gói viện trợ khác để có thể dễ dàng hơn trong việc thông qua. Theo đó, Tổng thống Biden dự kiến sẽ đề nghị một gói viện trợ khoảng 105 tỉ USD, chia ra cho Ukraine, Israel, Đài Loan và chống di dân từ biên giới Mexico.
         

Mỹ sẵn sàng hỗ trợ Israel…
         

Theo BBC, ngày 21/10, Lầu Năm Góc thông báo sẽ gửi những hệ thống phòng thủ tên lửa mạnh nhất của mình tới Trung Đông - 1 hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) và các hệ thống tên lửa phòng không Patriot. Nhưng liệu Tổng thống Mỹ có thực sự sẵn sàng bị lôi vào một cuộc chiến khác, đặc biệt là khi bầu cử tổng thống năm 2024 đang tới gần? Những viện trợ quân sự gần đây của Mỹ trong khu vực đã thể hiện sự tốn kém - về mặt chính trị, kinh tế và mạng sống của người Mỹ.
         

Michael Oren, cựu Đại sứ Mỹ tại Israel, tin rằng Tổng thống Biden đã thực hiện bước đầu tiên bằng việc cho di chuyển các tàu sân bay Mỹ trong khu vực. Ông nói: “Quý vị không thể rút loại vũ khí đó ra trừ khi sẵn sàng sử dụng nó”.
         

Nhưng Seth G Jones, Giám đốc An ninh Quốc tế tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) ở Washington, nói rằng Mỹ sẽ rất khiên cưỡng nhúng tay trực tiếp vào cuộc chiến ở Gaza về mặt quân sự. Ông nói, sự hiện diện của các nhóm tác chiến tàu sân bay có thể hữu ích “mà không cần bắn một phát súng”, đặc biệt là vì khả năng thu thập thông tin tình báo và cung cấp khả năng phòng không của họ. Ông nói rằng bất kỳ sự tham gia nào cũng sẽ là “biện pháp cuối cùng”.
         

Đây chủ yếu là do mối đe dọa ở phía Bắc Israel, đặc biệt là từ nhóm vũ trang Hezbollah, hiện đang khiến cả Israel lẫn Mỹ lo lắng. Nhóm này được Iran hậu thuẫn và là mối đe dọa lớn hơn nhiều so với Hamas ở Gaza. Họ có một kho vũ khí gồm khoảng 150.000 tên lửa mạnh hơn và chính xác hơn những tên lửa mà Hamas từng sử dụng. Nhóm này cũng đã đọ hỏa lực với Israel, kẻ thù không đội trời chung. Ông Oren lo ngại Hezbollah có thể can thiệp khi Israel “đã tiến sâu vào Gaza và mỏi mệt”.
         

Nếu điều đó xảy ra, ông Oren tin rằng có khả năng Mỹ sẽ triển khai lực lượng không quân hùng mạnh của mình để tấn công các mục tiêu bên trong Lebanon, do ông không thấy có trường hợp nào Mỹ sẽ triển khai lực lượng trên bộ.
         

Ngoại trưởng Antony Blinken và Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin đều khẳng định rằng Mỹ sẽ đáp trả nếu tình hình leo thang và nếu có bất kỳ nhân viên hoặc quân nhân Mỹ nào trở thành mục tiêu. Ngày 22/10, ông Austin cho biết Mỹ có quyền tự vệ và sẽ không ngần ngại “thực hiện hành động thích đáng”.
          

Ông Jones thừa nhận nguy cơ xung đột ngày càng mở rộng, nhưng ông tin rằng sự răn đe của Mỹ “sẽ làm tăng chi phí rủi ro cho cả Iran và các lực lượng ủy nhiệm của nước này”. Ông nói nếu Hezbollah ở Lebanon tham gia vào một chiến dịch tấn công lớn từ phía Bắc Israel, “họ có thể sẽ phải đối mặt với sự phản đòn khá nghiêm trọng”. Ông lưu ý rằng trước đây lực lượng Mỹ trong khu vực đã hứng chịu các cuộc tấn công hạn chế từ các nhóm có liên hệ với Iran.
         

Israel cũng không đòi hỏi hỗ trợ quân sự trực tiếp trong cuộc chiến với Hamas. Danny Orbach, Giáo sư lịch sử quân sự tại Đại học Do Thái ở Jerusalem, chỉ ra rằng học thuyết quân sự của Israel tuyên bố rằng nước này có thể tự bảo vệ mình.
         

Nhưng có điều kiện và giới hạn về thời gian
          

Theo BBC, chuyến thăm Israel của Tổng thống Biden trong tuần này cho thấy Mỹ hỗ trợ là có điều kiện. Ông muốn Israel cho phép viện trợ nhân đạo vào trong Gaza và ông không muốn thấy Israel chiếm đóng Dải Gaza vô thời hạn. Ông nói với chương trình 60 Phút của CBS rằng làm như vậy sẽ là một “sai lầm lớn”.
         

Sự hỗ trợ của Mỹ cũng có thể bị giới hạn về thời gian. Yaacov Katz, một nhà phân tích quân sự và là người phụ trách chuyên mục của tờ Jerusalem Post, tin rằng sự hỗ trợ của Mỹ dành cho Israel sẽ phải chịu áp lực ngay khi Israel tiến hành hoạt động quân sự ở Gaza và thương vong dân sự ngày càng gia tăng. Ông tin rằng sự hỗ trợ có thể giảm đi trong vòng vài tuần.
          

Mỹ rõ ràng hy vọng rằng sự hỗ trợ quân sự dành cho Israel và sự hiện diện quân sự được tăng cường của họ trong khu vực sẽ đủ để ngăn chặn xung đột lan rộng. Có rất ít ví dụ về việc Mỹ can hệ trực tiếp thay cho Israel. Việc Mỹ gửi hệ thống tên lửa phòng thủ Patriot đến bảo vệ Israel khỏi các cuộc tấn công bằng tên lửa Scud của Iraq trong Chiến tranh Vùng Vịnh năm 1991 là một ngoại lệ hiếm hoi. Trên thực tế, Mỹ thường xuyên sử dụng đòn bẩy quân sự của mình đối với Israel như một gọng kìm./.

Thoibaovietuc.com/Nguồn BBC/RFI/VNA