Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bày tỏ sự ủng hộ đối với thỏa thuận tàu ngầm trị giá 368 tỷ USD giữa Hoa Kỳ và Úc, cam kết đảm bảo tiến độ giao tàu ngầm theo kế hoạch. Theo Reuters, tuyên bố này được đưa ra trong bối cảnh chính quyền Trump tái đàm phán một số thỏa thuận quốc tế quan trọng.

Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Pete Hegseth đã tiếp đón Bộ trưởng Quốc phòng Úc Richard Marles tại Washington vào hôm nay, đánh dấu cuộc gặp đầu tiên của ông với một quan chức nước ngoài kể từ khi nhậm chức vào ngày 29 tháng 1. Nội dung thảo luận chủ yếu xoay quanh liên minh ba bên AUKUS, trong đó có kế hoạch mua sắm tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân – thương vụ được xem là lớn nhất trong lịch sử quốc phòng Úc.

Trước đây, đã có những lo ngại rằng chính quyền Trump có thể xem xét lại thỏa thuận này. Tuy nhiên, ông Hegseth khẳng định: "Tổng thống rất hiểu biết và ủng hộ AUKUS. Ông ấy nhận thức rõ tầm quan trọng của nền tảng công nghiệp quốc phòng".

Trước cuộc họp, chính phủ Úc tuyên bố đã thực hiện khoản thanh toán đầu tiên trị giá 500 triệu USD (tương đương 797 triệu AUD) trong tổng số sáu khoản thanh toán nhằm hỗ trợ ngành công nghiệp tàu ngầm của Hoa Kỳ. Úc dự kiến mua từ ba đến năm tàu lớp Virginia vào đầu những năm 2030, trong khi nước này tiếp tục xây dựng năng lực đóng tàu trong nước.

Tuy nhiên, theo Reuters, các nhà máy đóng tàu Hoa Kỳ hiện đang gặp khó khăn trong việc sản xuất đủ hai tàu ngầm mỗi năm để đáp ứng nhu cầu trong nước, chưa kể đến đơn đặt hàng từ Úc. Bộ trưởng Hegseth bày tỏ hy vọng Mỹ có thể đáp ứng cam kết, trong khi ông Marles mô tả khoản đầu tư của Úc là "một bước đi rất độc đáo và quan trọng trong liên minh".

Phát biểu sau cuộc họp, ông Marles từ chối trả lời liệu Hoa Kỳ có yêu cầu thêm ngân sách từ Úc hay không. Ông nhấn mạnh rằng thỏa thuận hiện tại vẫn giữ nguyên: "Chúng tôi rất hài lòng với những cuộc thảo luận đã có với chính quyền Trump liên quan đến vấn đề này".

Bất chấp sự ủng hộ từ chính quyền Hoa Kỳ, thỏa thuận AUKUS tiếp tục gây tranh cãi trong nước. Theo Reuters, cựu Bộ trưởng Lao động Úc Peter Garrett chỉ trích rằng thỏa thuận này đã đẩy sự phụ thuộc của Úc vào Hoa Kỳ lên "một mức độ nguy hiểm, phi logic và tốn kém". Trong khi đó, Viện Chính sách Chiến lược Úc – một tổ chức có quan điểm cứng rắn với Trung Quốc – cũng bày tỏ lo ngại về chi phí leo thang của thỏa thuận.

Ngân sách quân sự của Úc dự kiến tăng lên 2,3% GDP vào năm 2034, ngang bằng với mức chi tiêu quốc phòng hiện tại của Anh và vượt qua Pháp, Trung Quốc. Thỏa thuận AUKUS nhằm tăng cường năng lực chiến đấu và hàng hải của Úc trong bối cảnh khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương ngày càng có nhiều biến động.

Trong khi đó, chính quyền Albanese tiếp tục phản đối kế hoạch áp thuế của ông Trump đối với hàng xuất khẩu Úc, nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ đang có thặng dư thương mại với nước này. Theo Reuters, ông Trump tuyên bố sẽ sớm công bố mức thuế quan mới nhằm định hình lại chính sách thương mại toàn cầu.

Úc đã hủy bỏ hợp đồng tàu ngầm chạy dầu diesel trị giá 90 tỷ USD với Pháp để ký kết thỏa thuận AUKUS. Dự kiến, những chiếc tàu ngầm đầu tiên do Úc tự đóng sẽ đi vào hoạt động vào những năm 2040, đánh dấu bước tiến dài trong năng lực quốc phòng của nước này./.