Theo trang mạng của Viện Lowy (Australia), Australia gần đây đã công bố thành lập Quỹ tài chính Đông Nam Á trị giá 2 tỷ AUD (1,3 tỷ USD). Quỹ này nhằm mục đích tăng cường thương mại và đầu tư trong khu vực. Mặc dù đây là một khởi đầu tốt, nhưng để thu hút khu vực tư nhân trong nước tập trung vào Đông Nam Á, Canberra sẽ phải giúp các doanh nghiệp khắc phục tình trạng thiếu thông tin về các rủi ro và cơ hội của khu vực. 

Theo một cuộc khảo sát được tiến hành đối với các doanh nghiệp Australia, những mối lo ngại chính hiện nay là rủi ro chính trị, những chính sách cũng như sự thiếu tự tin khi đối phó với các doanh nghiệp nhà nước, vốn vẫn được coi là những “người gác cổng” kinh tế trong khu vực, đặc biệt là trong các lĩnh vực ưu tiên như năng lượng và cơ sở hạ tầng.

Để giải quyết thách thức nói trên, Canberra cần củng cố cơ sở tài chính này bằng cách điều hướng sự phát triển của một cơ sở thông tin đa phương nhằm tập hợp các nguồn lực thương mại của những tổ chức đầu tư và thương mại công và tư của quốc gia với tài sản của các đối tác có chung lợi ích trong việc tăng cường vai trò của Australia ở Đông Nam Á.

* Vai trò của thông tin ở các thị trường mới nổi

Lý do chính khiến Australia đầu tư chưa nhiều vào Đông Nam Á là sự “bất cân xứng thông tin” – điều mà các doanh nghiệp muốn tham gia vào các thị trường mới nổi đang phải đối mặt. Nghĩa là, các đối tác đầu tư địa phương tại những thị trường mới nổi có nhiều thông tin về các cơ hội ở địa phương hơn những đối tác nước ngoài, đặc biệt là khi các đối tác địa phương cũng là những người ra quyết định thuộc chính phủ. 

Điều này khiến các đối tác nước ngoài càng nhận thức cao hơn về tình trạng rủi ro, đẩy chi phí vốn lên cao và giảm thương mại nói chung. Các nhà kinh tế đã phát hiện ra rằng sự bất cân xứng về thông tin càng trở nên trầm trọng hơn khi tỷ lệ sở hữu nhà nước ở một thị trường mới nổi càng lớn. Điều này đặc biệt đúng ở khu vực Đông Nam Á, nơi các doanh nghiệp nhà nước tiếp tục đóng vai trò lớn trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng và năng lượng.

Các ngân hàng phát triển đa phương (MDB) và các công ty tư nhân đã ứng phó với vấn đề bất cân xứng thông tin bằng cách thiết lập các chỉ số đo lường mức độ tin cậy về tín dụng của các tổ chức nhà nước, tính minh bạch và hiệu quả quan liêu, rủi ro chính trị và sự ổn định chính sách. Tuy nhiên, những chỉ số như vậy có thể là một công cụ chưa chuẩn để đánh giá rủi ro trong các dự án cơ sở hạ tầng.Trong những tình huống này, uy tín tín dụng của các doanh nghiệp nhà nước (SOE) liên quan có thể là thước đo rủi ro không tốt. Thay vào đó, việc chú ý kỹ đến mức độ hỗ trợ chính trị cho một dự án có thể là thước đo tốt hơn về rủi ro của dự án.             

Các cơ quan tín dụng xuất khẩu như Export Finance Australia (EFA) có nhiều kinh nghiệm và năng lực trong việc đánh giá và giảm thiểu những rủi ro dự án như vậy, thường áp dụng cách tiếp cận ở cấp độ dự án để đánh giá rủi ro chính trị, tích hợp dữ liệu rủi ro cấp quốc gia với dữ liệu theo ngành và bối cảnh cụ thể. Vấn đề là EFA có phạm vi hoạt động rất hạn chế trong khu vực.                          

* Từ sự kết hợp thể chế đến một cơ sở thông tin đa phương             

Canberra đã đi đúng hướng khi thành lập các nhóm đàm phán Đông Nam Á gần đây, kết hợp các nguồn lực của EFA với sự hiện diện rộng lớn hơn trong khu vực của Ủy ban Thương mại và đầu tư của Australia (Austrade) và Bộ Ngoại giao và Thương mại (DFAT) để hỗ trợ các doanh nghiệp và nhà đầu tư Australia theo đuổi các cơ hội ở khu vực.             

Tuy nhiên, các nhóm đàm phán bị hạn chế theo 2 cách: Thứ nhất, họ trả lời những câu hỏi rời rạc của những người đang tìm kiếm cơ hội thay vì chủ động cải thiện việc cung cấp thông tin. Dựa vào mức độ quan tâm hiện tại sẽ không đủ; Canberra phải chuẩn bị cho quá trình thực hiện thỏa thuận bằng cách cải thiện môi trường thông tin.          

Thứ hai, nguồn lực tình báo của các nhóm thương thảo bị hạn chế bởi lịch sử hạn chế của các tổ chức Australia trong việc tham gia kinh tế trên khắp Đông Nam Á. Đây là lý do tại sao Canberra phải tranh thủ sự tham gia của các đối tác của Australia để mở rộng các nguồn thông tin cần thiết nhằm thúc đẩy đầu tư nhiều hơn vào khu vực.             

Quan hệ đối tác ba bên về đầu tư cơ sở hạ tầng ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (TIP) đưa DFAT và EFA trở thành mối quan hệ đối tác với nhà cung cấp tài chính cơ sở hạ tầng chính thức lớn nhất của OECD ở Đông Nam Á, Nhật Bản. 

Nhưng như nhà kinh tế trưởng Roland Rajah của Viện Lowy đã lập luận, Australia thiếu những nỗ lực hợp tác tương tự với nhà cung cấp khoản đầu tư lớn thứ hai như vậy – chính là các ngân hàng phát triển của châu Âu - vốn sẽ mang lại kinh nghiệm giao dịch từ nguồn tài trợ phát triển cơ sở hạ tầng trung bình hàng năm ít nhất là 2 tỷ AUD (1,3 tỷ USD) trong khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương kể từ năm 2015. Thay vì dựa vào một loạt sáng kiến chồng chéo chưa hoàn chỉnh, việc dẫn đầu về cơ sở thông tin đa phương sẽ hợp nhất các nguồn lực sẵn có vào một điểm tham chiếu duy nhất.             

Canberra cũng nên tranh thủ nguồn lực của các đối tác khu vực tư nhân từ Australia và các đối tác của nước này. Các doanh nghiệp mong muốn duy trì lợi thế về thông tin so với nhau, nhưng nếu không hợp tác để cải thiện môi trường thông tin, họ có thể bỏ lỡ các cơ hội ở Đông Nam Á. Các công ty có thể cùng nhau đóng góp nguồn lực với tỷ lệ bằng nhau để đổi lấy những cơ hội bình đẳng được hưởng lợi từ cơ sở thông tin toàn cầu của cơ sở.              

* Tiến về phía trước             

Australia phải hành động nhanh chóng nếu muốn hoàn thành các mục tiêu chính sách đối ngoại và kinh tế khu vực của mình. Các đối thủ trong khu vực đã có được khởi đầu thuận lợi rất lớn. Cơ sở thông tin đa phương là cơ hội quan trọng để Australia dẫn đầu một sáng kiến có giá trị cao, chi phí tương đối thấp nhằm thúc đẩy các mục tiêu chính sách kinh tế và đối ngoại khu vực của mình, đồng thời hỗ trợ các mục tiêu của các đồng minh./.

Thoibaovietuc.com/Nguồn vna