Chính sách thuế quan mới của Tổng thống Trump gây rung chuyển thị trường toàn cầu, làm dấy lên lo ngại suy thoái kinh tế và cuộc chiến thương mại toàn diện.

Tác động của chính sách thuế quan sâu rộng do Tổng thống Donald Trump công bố đang gây ra những rung chuyển nghiêm trọng trên các thị trường tài chính toàn cầu, làm gia tăng lo ngại về một cuộc suy thoái kinh tế mang tính dây chuyền.

Trong một phát biểu gây chú ý vào Chủ nhật, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tuyên bố rằng các chính phủ nước ngoài sẽ phải “trả rất nhiều tiền” nếu muốn Mỹ dỡ bỏ loạt thuế quan mới, vốn được ông ví như một “liều thuốc” cần thiết – dù gây đau đớn – để chữa lành hệ thống thương mại toàn cầu mà ông cho là không công bằng.

Thị trường tài chính toàn cầu chao đảo
 

Ngay sau tuyên bố của ông Trump, thị trường chứng khoán châu Á đã giảm mạnh trong phiên giao dịch sáng thứ Hai. Tại Tokyo, chỉ số Nikkei lao dốc hơn 8% ngay khi mở cửa, chạm mức thấp nhất trong 18 tháng. Cổ phiếu các ngân hàng lớn – vốn chiếm tỷ trọng đáng kể trong chỉ số này – mất gần một phần tư giá trị chỉ trong ba ngày.

Tại Mỹ, thị trường chứng khoán tương lai cũng mở cửa trong sắc đỏ khi nhà đầu tư ngày càng lo ngại rằng loạt thuế quan mới sẽ kéo theo chi phí sản xuất tăng, sức mua giảm, lòng tin tiêu dùng đi xuống và thậm chí có thể châm ngòi cho một cuộc suy thoái kinh tế toàn cầu.

Trump: "Phải uống thuốc để chữa bệnh"
 

Phát biểu với báo giới trên chiếc Không Lực Một, Tổng thống Trump khẳng định ông không lo ngại về việc hàng nghìn tỷ USD vốn hóa bị thổi bay khỏi các sàn chứng khoán toàn cầu. “Tôi không mong điều đó xảy ra, nhưng đôi khi bạn phải uống thuốc để chữa lành một điều gì đó,” ông nói, sau một tuần nghỉ chơi golf tại Florida.

Ông Trump tiết lộ đã có các cuộc điện đàm với nhiều lãnh đạo châu Âu và châu Á, những người đang cố gắng thuyết phục ông giảm bớt các mức thuế quan có thể lên đến 50% và sẽ có hiệu lực trong tuần này. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh: “Sẽ không có đàm phán nếu họ không sẵn sàng trả một khoản tiền lớn hàng năm cho chúng ta.”

Thế giới phản ứng: Từ đàm phán đến cảnh báo suy thoái
 

Ngay sau thông báo áp thuế từ tuần trước, Trung Quốc đã có động thái trả đũa, làm dấy lên lo ngại về một cuộc chiến thương mại toàn diện. Nhiều nhà đầu tư và chính trị gia vẫn đang cố gắng giải mã liệu các mức thuế này là chính sách lâu dài hay chỉ là đòn bẩy đàm phán của Trump nhằm giành ưu thế trên bàn thương lượng.

Các cố vấn kinh tế hàng đầu của Nhà Trắng trong các cuộc phỏng vấn truyền hình sáng Chủ Nhật đã nỗ lực mô tả chính sách thuế quan như một sự "tái định vị khôn ngoan" của Mỹ trong hệ thống thương mại toàn cầu.

Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cho biết đã có hơn 50 quốc gia bắt đầu đàm phán với Mỹ kể từ khi thông báo được công bố hôm thứ Tư. Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick cho biết trên CBS News rằng các mức thuế sẽ được duy trì “trong nhiều ngày và nhiều tuần tới”.

Nhật Bản và châu Á chịu áp lực nặng nề
 

Là một trong những đồng minh thân cận nhất của Mỹ, Nhật Bản hiện đang cố gắng đạt được một thỏa thuận tránh tổn thất. Tuy nhiên, Thủ tướng Shigeru Ishiba cảnh báo rằng “kết quả sẽ không đến trong một sớm một chiều”. Trong khi ông phát biểu tại Quốc hội, thị trường chứng khoán Tokyo tiếp tục đỏ lửa.

Kịch bản tồi tệ cho kinh tế Mỹ?
 

Theo các nhà kinh tế của JPMorgan, chính sách thuế quan của ông Trump có thể khiến GDP Hoa Kỳ giảm 0,3% trong năm nay – đảo ngược hoàn toàn kỳ vọng tăng trưởng 1,3% trước đó. Tỷ lệ thất nghiệp cũng có thể tăng từ 4,2% lên 5,3%.

Tỷ phú quản lý quỹ đầu tư Bill Ackman – người từng ủng hộ chiến dịch tranh cử của ông Trump – cảnh báo rằng nước Mỹ có thể sắp đối mặt với một “mùa đông hạt nhân kinh tế” nếu các biện pháp thuế quan không được tạm dừng.

Lãi suất Mỹ có bị ép giảm?
 

Một số nhà đầu tư cho rằng chính sách thuế có thể là đòn gây sức ép buộc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) phải giảm lãi suất. Tuy nhiên, cố vấn kinh tế Nhà Trắng Kevin Hassett phủ nhận điều này, nói rằng sẽ không có “ép buộc chính trị” nào với Fed, dù Tổng thống Trump đã đăng bài trên nền tảng Truth Social, kêu gọi Chủ tịch Fed Jerome Powell hành động.

Trong khi đó, các nhân viên hải quan Mỹ đã bắt đầu thu thuế quan đơn phương 10% lên tất cả hàng nhập khẩu từ nhiều quốc gia từ ngày thứ Bảy. Các mức thuế bổ sung – từ 11% đến 50% – sẽ có hiệu lực vào thứ Tư tuần này./.