Ngày 15/3, theo nhật báo Australia Financial Review, người phụ trách các vấn đề quốc phòng đảng đối lập Andrew Hastie và Thủ hiến bang Nam Australia Peter Malinauskas đánh giá động thái mua tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân của Canberra sẽ không gây nguy hiểm cho mối quan hệ thương mại được cải thiện gần đây giữa Australia với Trung Quốc.
 

Khi được hỏi liệu Australia có một lần nữa trở thành mục tiêu của lệnh trừng phạt thương mại đơn phương từ Trung Quốc hay không vì Bắc Kinh đã cáo buộc các đối tác của AUKUS đi theo “con đường sai lầm và nguy hiểm” sau thông báo về thỏa thuận trị giá 368 tỷ USD liên quan tàu ngầm hạt nhân, ông Hastie nói: “Không, tôi không nghĩ vậy… Trung Quốc đang trải qua quá trình mở rộng quân sự thời bình lớn nhất kể từ sau chiến tranh thế giới thứ hai... Điều thực sự quan trọng là chúng tôi duy trì mối quan hệ tốt đẹp với Trung Quốc. Chắc chắn, chúng tôi không muốn tạo ra bất kỳ vấn đề nào với Trung Quốc, chúng tôi chỉ muốn đảm bảo rằng chúng tôi sẽ có thể tự vệ trong tương lai. Dự báo chiến lược trong thập kỷ tới là chúng ta sẽ thấy nhiều rối loạn hơn là trật tự, và khoản đầu tư vào những chiếc tàu ngầm này khiến chúng ta phải đối mặt với một số thách thức phía trước”.
 

Thủ hiến bang Nam Australia Peter Malinauskas: “Chính phủ đã rất thận trọng trong cách can dự vào khu vực châu Á-Thái Bình Dương, bao gồm cả với Trung Quốc… Với tư cách là một quốc gia ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương… chúng ta cần có khả năng đàm phán để đạt được vị thế mạnh, và việc mua tàu ngầm hạt nhân nâng cao khả năng của chúng ta để làm điều đó”. Dự kiến, Thủ hiến Malinauskas sẽ tới Anh vào ngày 15/3 để thăm một học viện kỹ năng sẽ hỗ trợ sản xuất tàu ngầm chung Anh-Australia đầu tiên.
 

Chủ tịch Hội đồng Kinh doanh Australia Trung Quốc David Olsson cho biết mặc dù AUKUS có thể ảnh hưởng đến một số doanh nghiệp Australia khi tiếp xúc với Trung Quốc, nhưng hậu quả địa chính trị chỉ đơn giản là một trong nhiều rủi ro mà họ phải quản lý. Trong khi đó, khi được hỏi liệu thỏa thuận AUKUS có thể làm chệch hướng mối quan hệ song phương được cải thiện gần đây hay không, ông Geoff Raby, cựu Đại sứ Australia tại Trung Quốc, đã trả lời là “không”.

Trong khi đó cùng ngày, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết Bắc Kinh hết sức lo ngại về tuyên bố của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) liên quan tới kế hoạch Australia chuẩn bị sở hữu các tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân.

Phát biểu họp báo thường kỳ, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân nói: "Chúng tôi kiên quyết phản đối việc 3 quốc gia ép buộc IAEA tham gia vào kế hoạch đó".

Theo thỏa thuận khiến Bắc Kinh tức giận, Mỹ dự định bán cho Australia 3 tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân lớp Virginia. 

Trước đó, IAEA tuyên bố cần phải đảm bảo rằng thỏa thuận cung cấp tàu ngầm hạt nhân trong khuôn khổ Hiệp ước Đối tác an ninh tăng cường ba bên Australia-Anh-Mỹ (AUKUS) sẽ không gây ra “những nguy cơ phổ biến vũ khí hạt nhân”/.

Thoibaovietuc.com/Nguồn Australia Financial Review, Reuters