Một nghiên cứu đột phá vừa công bố trên tạp chí Nature Medicine giới thiệu phương pháp xét nghiệm máu mới có thể giúp chẩn đoán bệnh Alzheimer và đánh giá mức độ tiến triển của bệnh. Công trình này hứa hẹn mang lại bước tiến quan trọng trong việc lựa chọn phác đồ điều trị phù hợp cho bệnh nhân.

Phát hiện protein đặc hiệu

Nhóm nghiên cứu quốc tế do Giáo sư Oskar Hansson từ Đại học Lund dẫn đầu đã xác định được đoạn protein tau đặc biệt mang tên eMTBR-tau243 trong máu bệnh nhân. Protein này có mối tương quan chặt chẽ với sự tích tụ đám rối tau trong não - một trong những dấu hiệu đặc trưng của Alzheimer.

Kết quả nghiên cứu trên 902 tình nguyện viên cho thấy nồng độ eMTBR-tau243 tăng cao ở nhóm bệnh nhân suy giảm nhận thức nhẹ và đạt mức cao nhất ở người mắc chứng mất trí do Alzheimer. Đáng chú ý, protein này không tăng ở những người suy giảm trí nhớ do nguyên nhân khác.

Ứng dụng trong điều trị
 

Phát hiện này đặc biệt có ý nghĩa trong bối cảnh các loại thuốc mới như donanemab và lecanemab chỉ phát huy hiệu quả với bệnh nhân ở giai đoạn đầu. Giáo sư Hansson nhấn mạnh: "Chúng tôi đang đối mặt với nhu cầu cấp thiết về phương pháp chẩn đoán chính xác và tiết kiệm chi phí, nhất là khi nhiều nước đã phê duyệt các liệu pháp nhắm vào amyloid".

Tuy nhiên, Giáo sư Tara Spires-Jones từ Đại học Edinburgh lưu ý rằng đây chưa phải là xét nghiệm hoàn hảo. Phương pháp hiện đòi hỏi kỹ thuật phức tạp chỉ có ở phòng thí nghiệm chuyên sâu và cần được tối ưu hóa để áp dụng rộng rãi.

Hướng nghiên cứu song song
 

Một nghiên cứu khác cùng công bố trên Nature Medicine phát hiện tỷ lệ hai protein YWHAG và NPTX2 trong dịch não tủy có thể dự đoán chính xác hơn mức độ suy giảm nhận thức so với phương pháp đánh giá amyloid và tau truyền thống.

Nhóm nghiên cứu do Giáo sư Tony Wyss-Coray (Đại học Stanford) dẫn đầu đã phân tích mẫu từ 3.397 người tại Mỹ, Thụy Điển và Phần Lan. Kết quả cho thấy tỷ lệ YWHAG:NPTX2 có giá trị tiên lượng tốt hơn về nguy cơ sa sút trí tuệ trong tương lai.

Các chuyên gia hy vọng những phát hiện này sẽ mở đường cho các thử nghiệm lâm sàng chính xác hơn và liệu pháp điều trị cá nhân hóa cho bệnh nhân Alzheimer trong thời gian tới./.