Trang mạng của viện Lowy, trước thềm chuyến công du Australia gần đây, Tổng thống Indonesia Joko Widodo (còn được biết đến với tên gọi Jokowi) đã bày tỏ tham vọng muốn tận dụng nguồn tài nguyên dồi dào của Indonesia để biến quốc gia Đông Nam Á này thành một quốc gia giàu có.

Ông tuyên bố rằng, tất cả các quốc gia xứng đáng được tận dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên của họ, tất cả các quốc gia xứng đáng đem lại cho người dân của họ sự thịnh vượng và các quốc gia khác phải tôn trọng quyền này. Những tham vọng này của ông Widodo cũng mang đến cơ hội cho Australia. Các nhà phân tích đã nhanh chóng nhận định đây là một cơ hội “đôi bên cùng có lợi”.

Ông Jokowi không hề giấu giếm mong muốn được đảm bảo quyền tiếp cận với lithium của Australia để bổ sung cho nickel của Indonesia, mục đích là xây dựng chuỗi cung ứng pin xe ô tô điện (EV) để tận dụng sự chuyển đổi nhanh chóng sang các nguồn năng lượng tái tạo.

Cơ hội cũng mở rộng ra ngoài Indonesia. Đông Nam Á được kỳ vọng sẽ trở thành một cơ sở sản xuất mạnh mẽ và là khu vực tiêu thụ cuối cùng cho cả pin và EV. Tiềm năng của khu vực đang được hiện thực hóa và dòng vốn đầu tư đang chảy vào đây. Thị trường EV của Đông Nam Á từng được ước tính trị giá 500 triệu USD vào năm 2021 và dự báo sẽ tăng lên 2,7 tỷ USD vào năm 2027. Hai tập đoàn LG và Hyundai của Hàn Quốc đang xây dựng một nhà máy sản xuất pin EV ở Indonesia, dự kiến sẽ bắt đầu hoạt động vào năm 2024. Thái Lan là một thị trường tiềm năng khác vì đây đã là nơi phát triển EV, với việc Mercedes Benz sản xuất pin xe lai sạc điện tại quốc gia này kể từ năm 2019.

Tuy nhiên, nguồn cung cấp ổn định các khoáng sản quan trọng như lithium là một thành phần còn thiếu trong tham vọng của các quốc gia này. Và Australia có thể xử lý các khoáng sản quan trọng và xuất khẩu sản phẩm này sang các nước láng giềng lân cận ở Đông Nam Á. Việc phát triển ngành công nghiệp sản xuất pin trong nước ở Australia là vô cùng khó khăn do sự sụp đổ của ngành công nghiệp sản xuất ô tô. Cần có một liên kết cơ bản giữa các nhà sản xuất xe và nhà sản xuất pin. Thông thường, hai lĩnh vực này cùng đặt tại một địa điểm, đảm bảo dễ dàng hợp tác.

Các nhà sản xuất ô tô cuối cùng tại Australia là Holden và Toyota đã đóng cửa nhà máy của họ vào cuối năm 2017. Và cho dù Australia bắt đầu sản xuất EV ngay bây giờ, các quốc gia như Trung Quốc và Hàn Quốc vẫn tiếp tục học hỏi, sở hữu năng lực sản xuất tiên tiến hơn và giành được hợp đồng lâu dài với các nhà sản xuất ô tô toàn cầu. Thay vào đó, cơ hội dành cho Australia nằm ở việc cung cấp và xử lý công nghệ cao các khoáng chất quan trọng mà các nhà sản xuất Đông Nam Á sẽ sử dụng cho pin và EV.

Tổng thống Jokowi đã nói về tất cả các quốc gia xứng đáng được “tận dụng tài nguyên thiên nhiên của họ”. Australia nên làm như vậy, thay vì đi theo cách tiếp cận trước đây như với sự bùng nổ khai thác vận chuyển nguyên liệu thô ra nước ngoài. Vẫn chưa có một quốc gia nào thống trị nguồn cung cấp khoáng sản quan trọng này. Do đó, cơ hội có thể đạt được và mang lại lợi nhuận vẫn là tinh chế các khoáng chất quan trọng thành vật liệu cấp pin.

Australia chiếm 60% sản lượng lithium thế giới và có thể cung cấp loại khoáng sản quan trọng này cho các quốc gia Đông Nam Á. Một pin EV trung bình cần khoảng 8 kg lithium. Ngoài ra, quan hệ đối tác sẽ sử dụng năng lực công nghiệp và kỹ thuật đẳng cấp thế giới của Australia. Australia đã nhanh chóng mở rộng quy mô sản xuất tài nguyên thông qua đổi mới và có thể hỗ trợ các quốc gia phát triển kim loại để sản xuất thành công pin lithium-ion.

Hiện tại, một lượng đáng kể lithium thô được gửi đến Trung Quốc ở dạng quặng đá cứng, nơi chúng được tinh chế để trở thành lithium hydroxide cấp độ sản xuất pin. Một số ước tính cho thấy Australia chỉ kiếm được 0,5% giá trị tiềm năng của quặng lithium xuất khẩu. Tuy nhiên, điều đó có thể đang thay đổi. Australia đã đặt mục tiêu chiếm thị phần lớn hơn trong thị trường lọc dầu, với dự đoán mức tăng tiềm tàng lên tới 10% thị trường toàn cầu vào năm 2024 và 20% vào năm 2027. Để đạt được điều này, Australia nhận thấy cần phải tiến xa hơn nữa trong chuỗi giá trị. Mục tiêu là phát triển các sản phẩm có giá trị cao bằng cách kết hợp nickel sulfate cấp cao và lithium hydroxide tinh chế để tạo thành vật liệu cực âm hoạt động cho sản xuất pin. Một số công ty - bao gồm Tianqi, IGO Limited và BHP - đã bán các tinh thể lithium hydroxide và nickel sulfate được sản xuất ở Tây Australia cho các nhà sản xuất ô tô toàn cầu.

Giá trị của Australia tại thị trường Đông Nam Á nằm ở khả năng của quốc gia này trong việc khai thác và tinh chế các khoáng sản quan trọng một cách bền vững, có đạo đức và an toàn trên quy mô toàn cầu. Australia cũng nên đặt mục tiêu sử dụng nguồn năng lượng tái tạo phong phú như gió và Mặt Trời để cung cấp năng lượng cho quá trình tinh chế, cùng với việc phát triển công nghệ độc quyền để giảm giá thành các sản phẩm của Australia. Khi thế giới chuyển trọng tâm và ngày càng quan tâm đến khả năng truy xuất nguồn gốc và vật liệu ít carbon, Australia có thể hỗ trợ các nhà sản xuất Đông Nam Á bằng cách cung cấp cho khu vực này các đầu vào pin đáp ứng các tiêu chuẩn môi trường cao nhất.

Thông qua các sáng kiến này, Australia đặt mục tiêu giữ lại nhiều giá trị hơn cho mình bằng cách tinh chế các nguồn tài nguyên khoáng sản quan trọng dồi dào, chẳng hạn như lithium, và tích cực tham gia ngành công nghiệp pin và EV đang phát triển. Đông Nam Á sẽ trở thành thị trường chính cho xuất khẩu lithium của Australia.

Australia nên phát triển một ngành công nghiệp quan trọng, tinh vi, hạ nguồn chứ không chỉ đơn thuần là khai thác mỏ để tận dụng nhu cầu đối với các khoáng sản quan trọng. Để giảm thiểu rủi ro của các vật liệu chế tạo pin, cần chú ý đáng kể đến việc đảm bảo và hình thành các mối quan hệ đối tác chiến lược với các quốc gia Đông Nam Á. Mối quan hệ Australia - Đông Nam Á vẫn chưa phát huy hết tiềm năng, và vẫn còn những cơ hội đáng kể để hợp tác trong lĩnh vực EV và pin. Như Tổng thống Jokowi đã nói, nếu hành động đúng, tất cả các nước sẽ nhận được sự tôn trọng./.

Thoibaovietuc.com/Nguồn