Do vị thế đặc biệt của Đài Loan trong các vấn đề quốc tế, việc tiếp cận và tham gia như thế này đóng vai trò quan trọng trong việc giải thích mối quan tâm và quan điểm của Đài Loan, đồng thời thu hút sự đồng cảm và hợp tác quốc tế mà có thể đóng vai trò là bức tường thành chống lại nỗ lực của Trung Quốc thôn tính hòn đảo này. Australia được Đài Loan coi là nhân tố chủ chốt trong việc xây dựng khả năng phục hồi của Đài Bắc.
Trang mạng tờ "The Diplomat" ngày 31/10 đăng bài viết của tác giả Grant Wyeth - nhà phân tích chính trị chuyên theo dõi tình hình Australia, khu vực Thái Bình Dương, Ấn Độ và Canada - cho biết tối 30/10, Ngoại trưởng Đài Loan Ngô Chiêu Nhiếp (Joseph Wu) đã có bài phát biểu tại Đại học La Trobe ở thành phố Melbourne (Australia).
Năm 2016, Đài Loan đưa ra Chính sách hướng Nam mới nhằm tăng cường mối quan hệ của Đài Loan với 10 nước thành viên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), 6 quốc gia ở Nam Á, Australia và New Zealand. Mục tiêu của chính sách, ngoài việc tăng cường thịnh vượng chung, là xây dựng lợi ích chung và thói quen hợp tác ở khu vực gần Đài Loan, dựa trên việc duy trì một xã hội cởi mở và dân chủ.
Là một trong những xã hội dân chủ ổn định và lâu dài hơn ở các quốc gia được Chính sách hướng Nam mới hướng tới, Australia đóng vai trò trung tâm trong việc thúc đẩy các mục tiêu này. Mặc dù Australia không có quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan, nhưng nước này có một mạng lưới các cơ chế hợp tác bán chính thức và không chính thức mạnh mẽ giúp Đài Loan trở thành bạn bè thân thiết của Canberra. Do Đông Bắc Á là khu vực chiếm ưu thế trong thương mại hàng hải của Australia, trong đó có Đài Loan là đối tác thương mại lớn thứ 7 của Australia - sự ổn định của khu vực là lợi ích quốc gia quan trọng đối với Canberra.
Trong bài phát biểu, ông Ngô Chiêu Nhiếp nhấn mạnh rằng Australia là một bên tham gia quan trọng trong việc bảo vệ “một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do, rộng mở, toàn diện và kiên cường”. Đặc biệt, ông nhấn mạnh vai trò chủ động của Australia trong việc tăng cường cấu trúc an ninh khu vực thông qua các sáng kiến như Nhóm Bộ tứ (Quad) và Thỏa thuận an ninh ba bên Mỹ-Anh-Australia (AUKUS). Cả hai đều hoan nghênh những diễn biến ở Đài Bắc nhằm tăng cường khả năng răn đe đối với mối lo ngại an ninh lớn nhất của Đài Loan là Trung Quốc.
Tuy nhiên, ông Ngô Chiêu Nhiếp muốn nhấn mạnh rằng khả năng răn đe này không chỉ đơn giản là vấn đề sức mạnh quân sự và quan hệ đối tác an ninh hợp tác. Ông lưu ý rằng khả năng phục hồi dân chủ cũng là một yếu tố thiết yếu. Khả năng phục hồi dân chủ này có hai mặt. Nó đến từ việc người dân trong nước có cam kết với các nguyên tắc dân chủ và điều này được củng cố bởi mạng lưới các đối tác quốc tế có cùng cam kết. Điều quan trọng trong khuôn khổ này là làm cho dân chủ – và mối quan hệ phụ thuộc lẫn nhau của nó với chủ nghĩa tự do – trở thành những chuẩn mực toàn cầu mà các chính phủ, đảng phái chính trị, cơ quan truyền thông và các nhóm xã hội dân sự đều nỗ lực duy trì và nâng cao.
Ngoại trưởng Ngô Chiêu Nhiếp nhấn mạnh: “Đài Loan, Australia và các quốc gia có cùng quan điểm khác đang ở thời điểm quan trọng. Các thế lực của chủ nghĩa bành trướng độc tài đang cố gắng làm suy yếu các giá trị chung của chúng ta về tự do, dân chủ, nhân quyền và pháp quyền”. Ông lưu ý rằng những lực lượng này không phải là hiện tượng cục bộ mà đang gây ra những hậu quả nghiêm trọng trên toàn cầu.
Ông Ngô Chiêu Nhiếp cũng nhấn mạnh rằng do Đài Loan đóng vai trò là một nhân tố thống trị trong việc sản xuất chất bán dẫn nên an ninh của hòn đảo này gắn liền với an ninh toàn cầu. Các công nghệ mà con người dựa vào đó để sắp xếp cuộc sống hiện đại của mình phụ thuộc vào khả năng duy trì một xã hội dân chủ, cởi mở của Đài Loan. Tuy nhiên, chủ nghĩa bành trướng độc tài mà ông Ngô Chiêu Nhiếp cảnh báo không chỉ đơn giản là mối đe dọa từ Trung Quốc về một cuộc xâm lược Đài Loan, mà còn là theo những gì ông mô tả là “chiến tranh nhận thức”. Đây là một hình thức không ngừng của thông tin sai lệch và áp lực vùng xám nhằm gây bất ổn cho xã hội Đài Loan và làm xói mòn niềm tin cũng như sự tin tưởng của người dân Đài Loan vào các thể chế của chính họ. Với điều này, Trung Quốc rõ ràng đang thất bại, nhưng khi Đài Loan đang tiến tới cuộc bầu cử vào đầu năm tới, các chiến thuật này đang trở nên căng thẳng hơn.
Theo ông Ngô Chiêu Nhiếp, Australia cũng phải chịu những áp lực này thông qua các nỗ lực ép buộc kinh tế và ngoại giao con tin. Mặc dù ông không đề cập đến điều đó, nhưng thông tin sai lệch trên WeChat cũng có ảnh hưởng trong cộng đồng người Australia gốc Hoa trước cuộc trưng cầu dân ý gần đây ở Australia - với tuyên bố rằng người Australia gốc Hoa sẽ mất nhà cửa hoặc bị trục xuất nếu đề xuất "Tiếng nói của người bản địa trước Quốc hội" được thông qua. Có khả năng Đảng Cộng sản Trung Quốc đã nhúng tay vào việc truyền bá những câu chuyện này.
Khái niệm rộng mà ông Ngô Chiêu Nhiếp đang tìm cách truyền đạt là “răn đe là nỗ lực tập thể, không chỉ thông qua cấu trúc và quan hệ đối tác an ninh, mà còn thông qua các mối quan hệ thương mại cùng có lợi, trao đổi giáo dục và văn hóa cũng như bảo vệ và nâng cao các chuẩn mực dân chủ”. Mạng lưới tương tác này xây dựng niềm tin và khả năng phục hồi; nó thể hiện sự đánh giá cao chủ nghĩa đa nguyên và bác bỏ quyền lực không được kiểm soát và ham muốn độc tài.
Nhìn chung, Ngoại trưởng Đài Loan đương nhiên sẽ tìm được khán giả dễ tiếp thu lập luận này ở Australia, nơi chính phủ ngày càng nâng cao cách tiếp cận “tất cả các công cụ quản lý nhà nước” đối với chính sách đối ngoại của Australia. Đài Loan biết rằng trong trường hợp không có chính sách ngoại giao thông thường thì chính tính thuyết phục trong các ý tưởng của họ sẽ giúp họ có thể tạo ra ảnh hưởng, và vì vậy, ông Ngô Chiêu Nhiếp cần đưa ra những lập luận thuyết phục mỗi khi có cơ hội phát biểu trước các khán giả nước ngoài. Mặc dù chính phủ Australia tránh mọi liên hệ trực tiếp với Ngoại trưởng Đài Loan, nhưng chắc chắn Canberra rất chú ý đến những phát biểu của ông./.
Thoibaovietuc.com/Nguồn The Diplomat
