Nếu bạn tìm kiếm trên Google các thuật ngữ "táo bón" và "đau tim", bạn sẽ không mất nhiều thời gian để thấy cái tên Elvis Presley. Elvis có tiền sử lâu dài về chứng táo bón mãn tính và người ta tin rằng ông đã rặn rất mạnh để đi tiêu, sau đó dẫn đến một cơn đau tim gây tử vong.

Chúng ta không biết điều gì thực sự đã xảy ra với cái gọi là Ông hoàng nhạc Rock “n” Roll vào năm 1977. Có thể có một số yếu tố dẫn đến cái chết của ông, và đây chỉ là một trong số nhiều giả thuyết.

Nhưng sau trường hợp nổi tiếng này, các nhà nghiên cứu đã rất quan tâm đến mối liên hệ giữa táo bón và nguy cơ đau tim. Bao gồm một nghiên cứu gần đây do các nhà nghiên cứu Úc dẫn đầu liên quan đến dữ liệu từ hàng ngàn người.

Táo bón và đau tim có liên quan với nhau không?

Các nghiên cứu trên quy mô lớn cho thấy táo bón có liên quan đến việc tăng nguy cơ đau tim.

Ví dụ, một nghiên cứu của Úc liên quan đến hơn 540.000 người trên 60 tuổi nhập viện vì nhiều tình trạng khác nhau. Nghiên cứu phát hiện ra rằng những bệnh nhân bị táo bón có nguy cơ cao bị huyết áp cao, đau tim và đột quỵ so với những bệnh nhân không bị táo bón cùng độ tuổi.

Một nghiên cứu của Đan Mạch trên hơn 900.000 người từ các bệnh viện và phòng khám ngoại trú cũng phát hiện ra rằng những người bị táo bón có nguy cơ đau tim và đột quỵ cao hơn.

Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu mối quan hệ giữa táo bón và nguy cơ đau tim và đột quỵ có đúng với những người khỏe mạnh bên ngoài bệnh viện hay không.

Các nghiên cứu của Úc và Đan Mạch này cũng không tính đến tác động của thuốc dùng để điều trị huyết áp cao (tăng huyết áp), có thể khiến bạn bị táo bón.

Nghiên cứu mới này thế nào?

Nghiên cứu quốc tế gần đây do các nhà nghiên cứu của Đại học Monash dẫn đầu đã phát hiện ra mối liên hệ giữa táo bón và nguy cơ đau tim, đột quỵ và suy tim tăng cao ở cộng đồng nói chung.

Các nhà nghiên cứu đã phân tích dữ liệu từ UK Biobank , một cơ sở dữ liệu thông tin liên quan đến sức khỏe của khoảng nửa triệu người ở Vương quốc Anh.

Các nhà nghiên cứu đã xác định được hơn 23.000 trường hợp táo bón và giải thích tác dụng của thuốc điều trị huyết áp cao, có thể dẫn đến táo bón.

Những người bị táo bón (được xác định thông qua hồ sơ bệnh án hoặc qua bảng câu hỏi) có nguy cơ bị đau tim, đột quỵ hoặc suy tim cao gấp đôi so với những người không bị táo bón.

Các nhà nghiên cứu tìm thấy mối liên hệ chặt chẽ giữa huyết áp cao và táo bón. Những người bị tăng huyết áp cũng bị táo bón có nguy cơ mắc bệnh tim lớn cao hơn 34% so với những người chỉ bị tăng huyết áp.

Nghiên cứu chỉ xem xét dữ liệu từ những người gốc Âu. Tuy nhiên, có lý do chính đáng để tin rằng mối liên hệ giữa táo bón và đau tim cũng áp dụng cho các nhóm dân số khác.

Một nghiên cứu của Nhật Bản đã xem xét hơn 45.000 nam và nữ trong dân số nói chung. Nghiên cứu phát hiện ra rằng những người đi đại tiện một lần sau mỗi hai đến ba ngày có nguy cơ tử vong vì bệnh tim cao hơn so với những người đi đại tiện ít nhất một lần một ngày.

Táo bón có thể gây ra cơn đau tim như thế nào?

Táo bón mãn tính có thể dẫn đến tình trạng rặn khi đi đại tiện. Điều này có thể dẫn đến khó thở và có thể làm tăng huyết áp.

Trong một nghiên cứu của Nhật Bản bao gồm mười người cao tuổi, huyết áp cao ngay trước khi đi đại tiện và tiếp tục tăng trong khi đi đại tiện. Sự gia tăng huyết áp này kéo dài trong một giờ sau đó, một mô hình không thấy ở người Nhật trẻ tuổi.

Một giả thuyết cho rằng người lớn tuổi có mạch máu cứng hơn do xơ vữa động mạch (động mạch dày lên hoặc cứng lại do mảng bám tích tụ) và những thay đổi khác liên quan đến tuổi tác. Vì vậy, huyết áp cao của họ có thể kéo dài trong một thời gian sau khi gắng sức. Nhưng huyết áp của người trẻ tuổi nhanh chóng trở lại bình thường vì họ có mạch máu đàn hồi hơn.

Khi huyết áp tăng, nguy cơ mắc bệnh tim cũng tăng. Nguy cơ mắc bệnh tim tăng gấp đôi khi huyết áp tâm thu (con số cao nhất trong chỉ số huyết áp của bạn) tăng vĩnh viễn 20 mmHg (milimét thủy ngân, một đơn vị đo huyết áp chuẩn).

Huyết áp tâm thu tăng khi rặn khi đi đại tiện được báo cáo là cao tới 70 mmgHg. Sự gia tăng này chỉ là tạm thời nhưng với tình trạng rặn dai dẳng trong táo bón mãn tính, điều này có thể dẫn đến tăng nguy cơ đau tim.

Một số người bị táo bón mãn tính có thể bị suy giảm chức năng dây thần kinh phế vị, nơi kiểm soát nhiều chức năng khác nhau của cơ thể, bao gồm tiêu hóa, nhịp tim và hô hấp.

Chức năng bị suy yếu này có thể dẫn đến bất thường về nhịp tim và kích hoạt quá mức phản ứng chiến đấu-chạy trốn. Điều này có thể dẫn đến huyết áp cao.

Một hướng nghiên cứu hấp dẫn khác là kiểm tra sự mất cân bằng vi khuẩn đường ruột ở những người bị táo bón .

Sự mất cân bằng này, được gọi là loạn khuẩn, có thể dẫn đến vi khuẩn và các chất khác rò rỉ qua hàng rào ruột vào máu và kích hoạt phản ứng miễn dịch. Điều này, đến lượt nó, có thể dẫn đến tình trạng viêm cấp độ thấp trong quá trình lưu thông máu và động mạch trở nên cứng hơn, làm tăng nguy cơ đau tim.

Nghiên cứu mới nhất này cũng khám phá mối liên hệ di truyền giữa táo bón và bệnh tim. Các nhà nghiên cứu tìm thấy các yếu tố di truyền chung gây ra cả táo bón và bệnh tim.

Chúng ta có thể làm gì về vấn đề này?

Táo bón ảnh hưởng đến khoảng 19% dân số toàn cầu từ 60 tuổi trở lên. Vì vậy, có một bộ phận đáng kể dân số có nguy cơ mắc bệnh tim cao hơn do sức khỏe đường ruột của họ.

Kiểm soát tình trạng táo bón mãn tính thông qua thay đổi chế độ ăn uống (đặc biệt là tăng chất xơ trong chế độ ăn), tăng cường hoạt động thể chất, đảm bảo đủ nước và sử dụng thuốc nếu cần thiết là những cách quan trọng giúp cải thiện chức năng ruột và giảm nguy cơ mắc bệnh tim./.