Trang geopoliticalmonitor.com (Canada) ngày 11/3/2024 đăng bài viết của nhà nghiên cứu James Borton tại Viện Chính sách Đối ngoại Johns Hopkins (Mỹ) cho rằng mối quan hệ “đối tác chiến lược toàn diện” không chỉ giúp Việt-Mỹ tăng cường quan hệ ngoại giao, mà còn là cơ hội để Washington công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường.

Trong bối cảnh quan hệ thương mại song phương ngày càng bùng nổ và Nhà Trắng nỗ lực thúc đẩy Khuôn khổ kinh tế Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương vì sự thịnh vượng (IPEF), việc được công nhận quy chế thị trường sẽ giúp Việt Nam gia tăng thương mại và đầu tư với Mỹ.

Trong khi đó, lợi ích mà các công ty Mỹ có được là các cơ hội tiếp cận thị trường và xuất khẩu - cụ thể là trong các lĩnh vực nông nghiệp, máy móc, máy bay và dược phẩm - tất cả đều góp phần thúc đẩy chuỗi cung ứng phù hợp với lợi ích của Mỹ. Việc công nhận quy chế thị trường của Việt Nam cũng sẽ góp phần giảm bớt các rào cản thương mại, giúp các doanh nghiệp Mỹ xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ sang Việt Nam dễ dàng hơn và rẻ hơn.

Giữa lúc căng thẳng thương mại Mỹ-Trung, việc Mỹ công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường có thể khuyến khích hơn nữa các công ty Mỹ đa dạng hóa chuỗi cung ứng ra khỏi Trung Quốc và hướng tới Việt Nam. Ngoài ra, giá nhập khẩu thấp hơn và khả năng tiếp cận thị trường lớn hơn có thể cho phép các công ty Mỹ tăng sản lượng và sản xuất tại Việt Nam. Điều này mang lại tiềm năng tăng doanh thu bán hàng và lợi nhuận cho các công ty Mỹ đang hoạt động tại Việt Nam.

Viễn thông, công nghệ thông tin, sản xuất điện, xây dựng hạ tầng giao thông, quản lý dự án môi trường và công nghệ sẽ tiếp tục mang đến những cơ hội đầy hứa hẹn cho các công ty Mỹ.

Ông Murray Hiebert, Giám đốc Nghiên cứu của Bower Group Asia ở Washington, D.C., cho rằng việc Mỹ duy trì quy chế phi thị trường đối với Việt Nam là động thái tùy tiện, phản tác dụng và phi lý vì Việt Nam là một trong những đối tác thân cận nhất của Washington ở Đông Nam Á. Hiện đã có tổng cộng 72 nước công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường, tiêu biểu là Anh, Canada, Australia và Nhật Bản.

Bộ Thương mại Mỹ đã thiết lập 6 tiêu chí để được cấp quy chế nền kinh tế thị trường. Việt Nam đã đáp ứng được tất cả những tiêu chí này, bao gồm cả tiêu chí về tỷ lệ sở hữu nhà nước tại các doanh nghiệp, vốn đang giảm đáng kể. Hơn nữa, Bộ Tài chính Mỹ đã khẳng định Việt Nam không thao túng tiền tệ, và tháng 4/2021, Việt Nam chính thức được đưa ra khỏi danh sách các nước định giá thấp đồng tiền và chỉ bị đưa vào Danh sách các đối tác thương mại cần theo dõi hoạt động tiền tệ.

Vấn đề bảo vệ người lao động ở Việt Nam chưa được hoàn hảo, nhưng nhiều ý kiến cho rằng vấn đề này không tệ như nhiều nước có nền kinh tế thị trường. Điều ngạc nhiên là Việt Nam đã nhất trí với các nhà đàm phán Mỹ trong việc thực hiện cải cách lao động trong khuôn khổ Hiệp định đối tác Toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).

Việt Nam nỗ lực thúc đẩy môi trường kinh doanh thuận lợi và bình đẳng cho các nhà đầu tư quốc tế. Báo cáo kinh doanh 2020 của Ngân hàng Thế giới (WB) đã xếp Việt Nam ở vị trí thứ 70 trên 190 nền kinh tế đáng khen, phản ánh cam kết của Việt Nam trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kinh doanh. Hãng tin US News and World Report xếp Việt Nam đứng thứ 7 trong số 78 quốc gia nên khởi nghiệp kinh doanh vào năm 2021, tăng 5 bậc so với năm 2020.

Chiến dịch chống tham nhũng đã mang lại những kết quả tích cực cho nền kinh tế như giảm chi phí kinh doanh không chính thức, đơn giản hóa các thủ tục hành chính trong một số lĩnh vực và xóa bỏ các nhóm lợi ích cố hữu để thúc đẩy môi trường kinh doanh công bằng. Tăng trưởng kinh tế của Việt Nam năm 2024 dự kiến sẽ khoảng 5,6-6%, bất chấp những bất ổn do căng thẳng địa chính trị và những lo ngại về suy thoái kinh tế ở các nước phát triển.

Giờ là thời điểm Bộ Thương mại Mỹ công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường, vì ngày càng có nhiều mối đe dọa về môi trường, kinh tế và an ninh mà nếu Mỹ trao cho Việt Nam quy chế này, hai nước có thể cùng nhau giải quyết tốt hơn./.

Thoibaovietuc.com/Nguồn geopoliticalmonitor.com,vna