Truyền thông nhà nước cho biết, năm học 2023-2024 vừa bắt đầu hơn 1 tháng, nhưng hàng loạt trường học đã bị phát hiện lạm thu đối với phụ huynh học sinh.

Trường hợp Trường Trung học cơ sở (THCS) Tứ Hiệp ở Thanh Trì (Hà Nội) đã gây xôn xao mạng xã hội khi phát bản dự kiến chi tiêu với tiền quỹ cha mẹ học sinh lên đến hơn nửa tỷ đồng. Sau đó tờ Lao Động ngày 1/10 cho biết nhà trường đã phải trả lại toàn bộ kinh phí vận động của phụ huynh 14/35 lớp, với tổng số tiền hơn 162 triệu đồng.

Tuy nhiên, UBND huyện Thanh Trì chỉ phê bình Hiệu trưởng Trường THCS Tứ Hiệp và nhắc nhở Ban Đại diện cha mẹ học sinh nhà trường trong việc tổ chức vận động quỹ hội cha mẹ học sinh.

Trong khi đó, tại trường THCS Nguyễn Trãi ở Hải Dương, các khoản thu đầu năm 2023-2024 có tới 16 khoản thu từ học phí cho đến tiền mua bàn, ghế, ti vi, hỗ trợ cơ sở vật chất... Tổng các khoản thu lên đến gần 3,8 triệu đồng mỗi học sinh. Phòng Giáo dục đào tạo thành phố Chí Linh (Hải Dương) cũng chỉ yêu cầu trường trả lại cho phụ huynh một số khoản thu chưa đúng quy định.

Tương tự, Trường tiểu học Hồng Hà ở quận Bình Thạnh, TP. Hồ Chí Minh, cũng xảy ra việc lớp học thu quỹ cha mẹ học sinh hơn 300 triệu đồng, Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Bình Thạnh cũng chỉ phê bình Hiệu trưởng, phê bình Giáo viên Chủ nhiệm và hoàn trả số tiền thu sai quy định cho cha mẹ học sinh.

Một phụ huynh cho biết: “Ngoài việc phải đóng tiền mua bàn ghế, ti vi và bảng đen, phụ huynh phải đóng tiền ‘ủng hộ’ nhà trường mỗi người 520.000 đồng… Nhà trường kêu gọi ủng hộ, nhưng lại đưa ra con số cụ thể là 520.000, đó là bắt buộc chứ không phải ủng hộ. Tất cả cơ sở vật chất trong một lớp học là phụ huynh phải đóng hết. Nhà nước giảm tiền học, nhưng nhà trường lại thu gấp mấy lần, trong khi dân lại không có việc làm”.

Trước tình trạng lạm thu nhức nhối xảy ra tại các trường học, Tạp chí Giáo dục Việt Nam ngày 2/10 đăng bài viết cho rằng “cần kỷ luật nghiêm một số Hiệu trưởng làm gương”. Thế nhưng, liệu việc chỉ “kỷ luật nghiêm một số Hiệu trưởng làm gương” có mang lại hiệu quả?

Ông Đinh Kim Phúc, nguyên cán bộ giảng dạy tại trường Đại học Cần Thơ, nguyên giảng viên trường Đại học Mở TP. Hồ Chí Minh, cho rằng: “Việc các trường đề ra nhiều vô kể các khoản thu đối với học sinh, phụ huynh không phải là mới, đã xuất hiện từ lâu và trở thành một vấn nạn, một ung nhọt, nhưng vì sao không thể giải quyết dứt điểm?... Cần phải lập lại trật tự kỷ cương trong giáo dục, phải được tiến hành bằng pháp luật và những quy định nghiêm minh, không có vùng cấm, không có bao che và không có ‘con ông cháu cha’ nắm quyền lãnh đạo trong giáo dục”.

Trường công lập, theo quy định của Bộ giáo dục và Đào tạo, là trường học trực thuộc của Nhà nước, Trung ương hoặc địa phương. Các khoản kinh phí, đất đai, nhà cửa, cơ sở vật chất, trang thiết bị, dụng cụ hỗ trợ học tập ở trường học… đều được trang bị từ nguồn vốn nhà nước.

Việt Nam hiện chưa có chế độ giáo dục miễn phí, nhưng theo Nghị định 81/2021/NĐ-CP, có một số trường hợp được hưởng chính sách miễn, giảm, hỗ trợ học phí… Đối với các trường hợp còn lại, ngoài các khoản học phí theo quy định của nhà nước, các bậc phụ huynh thường phải đóng thêm các khoản theo yêu cầu của nhà trường và Hội phụ huynh học sinh.

PGS. TS Hoàng Dũng, giảng viên trường Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh, cho rằng: “Đây là một vấn nạn xảy ra đã rất lâu và liên tục. Không thiếu những bài viết báo động và không thiếu án kỷ luật, nhưng tình trạng này vẫn tái diễn. Điều đó khiến ta phải tiếp cận vấn đề theo một cách khác, nghĩa là xây dựng một cơ chế để không thể nấp danh nghĩa này, khác để móc túi tiền của phụ huynh, đó mới là quan trọng. Ngày nào còn trong tình trạng như hiện nay, Hiệu trưởng vẫn cứ lách luật, cứ làm cách này cách kia và tình hình vẫn như cũ”.

Theo PGS.TS Hoàng Dũng, cần phải có một quyết định từ Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, không phải chỉ trông cậy các Phòng Giáo dục, các Sở Giáo dục. Vì vấn đề này tràn lan khắp cả nước, không phải chỉ tập trung ở một số địa phương./.

Thoibaovietuc.com/Nguồn RFA