Trước nguy cơ thuế đối ứng từ Mỹ, Australia nổi lên như thị trường vàng cho tôm chế biến sâu Việt Nam với kim ngạch tăng trưởng ổn định 8% năm 2025 và lợi thế từ các FTA thế hệ mới.

Theo báo cáo mới nhất từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), thị trường Australia đang thể hiện vai trò ngày càng quan trọng trong chiến lược xuất khẩu tôm của Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh những bất ổn từ thị trường truyền thống như Mỹ. Những con số ấn tượng trong 4 tháng đầu năm 2025 cho thấy xu hướng tích cực khi kim ngạch xuất khẩu tôm sang Australia đạt 77 triệu USD, tăng trưởng 8% so với cùng kỳ và chiếm 7% tổng giá trị xuất khẩu tôm của cả nước.

Điểm đáng chú ý trong cơ cấu xuất khẩu là sự chiếm ưu thế của tôm chân trắng (95%) cùng với tỷ trọng ngày càng tăng của các sản phẩm chế biến sâu như há cảo tôm, tôm xiên que (chiếm tới 40% tổng kim ngạch). Xu hướng này phản ánh sự thích ứng nhanh nhạy của doanh nghiệp Việt trước nhu cầu ngày càng cao về sản phẩm tiện lợi, chất lượng tại thị trường Australia.

Mối quan hệ thương mại Việt Nam - Australia đang được củng cố vững chắc nhờ hệ thống các hiệp định thương mại tự do như CPTPP, RCEP và AANZFTA. Những hiệp định này không chỉ mang lại lợi thế về thuế quan mà còn tạo điều kiện thuận lợi trong việc hài hòa tiêu chuẩn chất lượng và đơn giản hóa thủ tục kiểm dịch. Việc nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện vào tháng 3/2024 càng mở ra những cơ hội hợp tác sâu rộng hơn trong lĩnh vực thủy sản giữa hai nước.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp xuất khẩu tôm Việt Nam cũng đang đối mặt với không ít thách thức. Yêu cầu kiểm dịch khắt khe của Australia về dư lượng kháng sinh, vi sinh vật cùng chi phí logistics cao do khoảng cách địa lý là những rào cản đáng kể. Trước tình hình này, VASEP đã đề xuất nhiều giải pháp thiết thực như phát triển các trung tâm logistics lạnh tại Darwin, tăng cường hoạt động xúc tiến thương mại tại các bang trọng điểm, và thúc đẩy hợp tác nghiên cứu với các tổ chức khoa học hàng đầu của Australia như CSIRO về giống tôm bền vững.

Với những nỗ lực hiện nay, ngành tôm Việt Nam đang đặt mục tiêu nâng tỷ trọng sản phẩm chế biến sâu xuất khẩu sang Australia lên 60% và đạt kim ngạch 500 triệu USD/năm vào năm 2030. Những kỳ vọng này hoàn toàn có cơ sở khi xét đến tiềm năng của thị trường Australia - nơi có nhu cầu tiêu thụ thủy sản chất lượng cao ổn định cùng với sự hiện diện ngày càng mạnh mẽ của các sản phẩm thủy sản Việt Nam trong hệ thống phân phối hiện đại./.