Theo AFP, Tổng thống Mỹ Joe Biden thăm Hà Nội ngày 10/9 để tăng cường quan hệ kinh tế trong bối cảnh Washington muốn thoát khỏi sự phụ thuộc quá mức vào Trung Quốc, nhưng việc thiếu lao động có tay nghề cao và cơ sở hạ tầng yếu kém có nghĩa là Việt Nam có thể gặp khó khăn trong việc thay thế vai trò của Trung Quốc.
 

Việt Nam ngày càng trở thành điểm đến quan trọng đối với một số tập đoàn hàng đầu thế giới như Samsung và Foxconn trong bối cảnh lo ngại về sự leo thang căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc. Tuy nhiên, tại khu công nghiệp ở Hải Phòng, Tổng Giám đốc tập đoàn Heesung Electronics Việt Nam Ko Tae Yeon lo ngại về việc thiếu kỹ sư lành nghề: “Tôi cho rằng sẽ xảy ra tình trạng thiếu hụt lao động. Các nhà đầu tư nước ngoài đang quan tâm đến các ngành công nghệ cao nhưng số trường đào tạo kỹ sư tại Việt Nam lại rất ít ỏi”. Heesung Electronics Việt Nam có thể sẽ dịch chuyển trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D) từ Hàn Quốc sang Việt Nam.

Tuy Việt Nam có rất nhiều lao động có tay nghề trong ngành may mặc và sản xuất các linh kiện điện tử đơn giản, nhưng các nhà lãnh đạo trong ngành đã nhận thấy những vấn đề phía trước khi Việt Nam thăng hạng trong chuỗi giá trị. Ông Adam Sitkoff, Giám đốc Điều hành Phòng Thương mại Mỹ tại Hà Nội, nói: “Việt Nam là một địa điểm lý tưởng cho sản xuất. Tuy nhiên, nếu muốn tiếp tục thu hút mọi khoản đầu tư để trở nên giàu có và tăng trưởng kinh tế, Việt Nam cần phải tăng cường năng lực”.

Vấn đề về hạ tầng, điện lưới

Các nhà phân tích cho hay Việt Nam phải khắc phục nhiều vấn đề nghiêm trọng, bao gồm mạng lưới đường bộ, vốn khó theo kịp nhu cầu và mạng lưới điện đang bị quá tải.

Theo Ngân hàng Thế giới (WB), chất lượng hạ tầng của Việt Nam tụt hậu so với nhiều nước châu Á. Mật độ đường cao tốc thuộc hàng thấp nhất trong khu vực, trong khi chi phí vận tải đường bộ lại cao nhất. Báo cáo hồi tháng 8/2023 của WB cho biết: “Chênh lệch đầu tư cơ sở hạ tầng sẽ hạn chế khả năng thu hút và giữ chân FDI (đầu tư trực tiếp nước ngoài) của Việt Nam, bao gồm cả những nhà đầu tư muốn di dời khỏi Trung Quốc”.

Báo cáo của WB cảnh báo an ninh năng lượng phải được đảm bảo sau khi xảy ra tình trạng thiếu điện vào tháng 5 và tháng 6/2023, khiến Việt Nam thiệt hại 1,4 tỷ USD. Các doanh nghiệp phía Bắc báo lỗ tới 10% doanh thu. Ông Sitkoff cảnh báo: “Đó là một đòn giáng về uy tín. Tuy nhiên, điều đó có thể đoán trước được. Việt Nam hiện không có đủ điện để thúc đẩy tăng trưởng”.

Đầu tư mới

Theo Cục Đầu tư nước ngoài (FIA), Việt Nam đã thu hút 18 tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài trong 8 tháng đầu năm 2023, tăng hơn 8% so với cùng kỳ năm 2022.

Tháng 6/2023, tập đoàn Foxconn đã công bố kế hoạch sản xuất thiết bị sạc xe điện tại một nhà máy mới ở phía Bắc, trong khi tập đoàn Samsung Electronics đã mở một trung tâm nghiên cứu và phát triển trị giá 220 triệu USD trong năm 2022, có quy mô lớn nhất ở Đông Nam Á.

Trước sự quan tâm lớn từ các nhà đầu tư, Phó Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài Nguyễn Anh Tuấn thừa nhận Việt Nam đang chịu sức ép. Việt Nam đang chú trọng xây dựng lực lượng lao động có tay nghề cao và đơn giản hóa các thủ tục đầu vào trong khi vẫn duy trì sức cạnh tranh trong khu vực. Tuy nhiên, khi kỳ vọng về mức lương ngày càng tăng trong giới trẻ của Việt Nam, “Việt Nam không còn hướng tới cung cấp lao động giá rẻ nữa”./.

Thoibaovietuc.com/Nguồn RFA