Từ hôm nay, ngày 5/10/2025, đồng hồ Úc "nhảy" từ 2h sang 3h sáng, mang thêm 1 giờ ánh sáng chiều cho NSW, Victoria, Nam Úc, Tasmania và ACT – giúp tiết kiệm điện, tăng hoạt động ngoài trời.

Từ rạng sáng ngày 5/10/2025, khoảng 18 triệu cư dân Úc ở các bang và lãnh thổ miền đông và nam đã chính thức bước vào mùa giờ tiết kiệm ánh sáng ban ngày (Daylight Saving Time - DST). Đồng hồ được chỉnh nhanh thêm một giờ, từ 2h sáng nhảy vọt lên 3h, mang lại lợi ích rõ rệt: thêm ánh sáng ban ngày vào buổi chiều để thư giãn, chơi thể thao sau giờ làm, đồng thời giảm tiêu thụ điện năng lên đến 1-2% nhờ tận dụng nắng tự nhiên thay vì đèn chiếu sáng. Tuy nhiên, thay đổi này cũng đồng nghĩa mất một giờ ngủ quý giá, dẫn đến rối loạn nhịp sinh học và tăng rủi ro sức khỏe như nhồi máu cơ tim, tai nạn giao thông – theo các nghiên cứu khoa học gần đây.

Áp dụng ở đâu và cách thức thay đổi

DST chỉ áp dụng ở New South Wales (NSW), Australian Capital Territory (ACT), Victoria, Tasmania và Nam Úc – nơi chiếm đa số dân số đô thị lớn. Người dân Queensland, Tây Úc (WA), Lãnh thổ Bắc Úc (NT), Đảo Christmas và Quần đảo Cocos (Keeling) vẫn giữ giờ chuẩn, tránh được sự xáo trộn. Riêng Đảo Norfolk thì theo DST. Kỳ nghỉ cuối tuần dài trùng với ngày đổi giờ ở NSW, Nam Úc và ACT, giúp nhiều người dễ dàng điều chỉnh hơn.

Hầu hết smartphone, máy tính và đồng hồ kỹ thuật số tự động cập nhật giờ theo múi giờ, nhưng lò vi sóng thông thường có thể cần chỉnh tay – chỉ phiên bản cao cấp mới tự tính toán. Kết quả, lục địa Úc nay có đến năm múi giờ khác nhau: Queensland giữ Giờ Chuẩn Miền Đông Úc (AEST); ACT, NSW, Tasmania, Victoria chuyển sang Giờ Ban Ngày Miền Đông Úc (AEDT); Nam Úc chậm 30 phút so với Giờ Ban Ngày Miền Trung Úc (ACDT); NT giữ Giờ Chuẩn Miền Trung Úc (ACST); WA vẫn là Giờ Chuẩn Miền Tây Úc (AWST). Sự đa dạng này đôi khi gây nhầm lẫn cho du khách hoặc doanh nghiệp liên bang.

Lợi ích và hiệu quả thực tế

Mùa DST kéo dài đến ngày 6/4/2026 (kết thúc bằng cách chỉnh chậm từ 3h về 2h), mang lại sáu tháng nắng chiều kéo dài – lý tưởng cho hoạt động ngoài trời, tăng cường sức khỏe thể chất ở trẻ em và người lớn. Các chuyên gia ước tính, thay đổi này giúp tiết kiệm năng lượng quốc gia, giảm phát thải carbon và thúc đẩy kinh tế du lịch ban đêm. Ở các bang áp dụng, buổi chiều sáng hơn giúp giảm ùn tắc giao thông giờ tan tầm và tăng doanh thu quán bar, nhà hàng.

Tác động sức khỏe và rủi ro cần lưu ý

Dù có lợi ích, DST không phải "liều thuốc thần" cho lối sống. Việc mất giờ ngủ đột ngột gây mệt mỏi, khó tập trung, kéo dài vài ngày đến tuần – đặc biệt ảnh hưởng ca đêm, nơi công nhân thường được trả lương đầy đủ cho ca làm bất kể giờ thay đổi. Nghiên cứu từ Đại học Sydney chỉ ra, chuyển giờ tăng nguy cơ tai nạn xe hơi lên 6-11% trong tuần đầu, do giảm nhận thức tình huống và phản xạ kém. Hơn nữa, rối loạn giấc ngủ liên quan đến tăng 5-24% ca nhồi máu cơ tim và đột quỵ, đặc biệt ở người lớn tuổi hoặc có bệnh lý tim mạch. Thậm chí, thú cưng cũng bị ảnh hưởng: chó mèo rối loạn ăn uống, tăng lo âu. Các nhà khoa học Úc kêu gọi xem xét bỏ DST vĩnh viễn để ưu tiên sức khỏe cộng đồng.

Lịch sử tranh cãi và mẹo điều chỉnh

Úc áp dụng DST từ Thế chiến I, nhưng không phải lúc nào cũng suôn sẻ. Năm 1992, Queensland bác bỏ trưng cầu với 54,5% phiếu "không"; Tây Úc cũng từ chối lần thứ tư năm 2009 với tỷ lệ tương tự. Gần đây, các cuộc thảo luận về thống nhất toàn quốc lại rộ lên, nhưng chưa có thay đổi lớn.

Để thích nghi dễ dàng: Đi ngủ sớm hơn từ thứ Bảy, tiếp xúc nắng sáng để reset đồng hồ sinh học, tránh caffeine chiều tối và tập thể dục nhẹ. Ứng dụng như Time and Date có thể nhắc nhở cập nhật giờ.

Tổng thể, DST 2025 mang lại sự cân bằng giữa ánh sáng và tiện nghi, nhưng đòi hỏi ý thức cá nhân để giảm thiểu rủi ro. Nếu bạn ở khu vực áp dụng, hãy tận hưởng nắng chiều – nhưng đừng quên ưu tiên giấc ngủ!