Theo trang hkcna.hk ngày 30/11, sau cuộc chạm trán giữa tàu chiến Trung Quốc và Australia ở Biển Hoa Đông vào ngày 14/11, tàu chiến Australia đã đi qua Eo biển Đài Loan vào ngày 23/11. Ngày 25/11, Australia lại cử tàu chiến tuần tra chung với Philippines ở Biển Hoa Nam (Biển Đông). Giới chức Trung Quốc ngày 28/11 đưa ra cảnh báo nếu Australia không xử lý đúng cách, những sự cố nhỏ có thể leo thang.

Trong khi đó, các học giả cho rằng nếu Australia không kiểm soát được tình hình và cho phép các lực lượng chống Trung Quốc trong và ngoài nước gây rối ở các khu vực nhạy cảm thì vụ việc có thể leo thang và cản trở việc cải thiện quan hệ Trung Quốc-Australia.

Quân đội Đài Loan cho biết tàu chiến Australia đã đi qua Eo biển Đài Loan vào ngày 23/11. Giới chức Australia sau đó xác nhận tàu khu trục tầm xa HMAS Toowoomba đã hoạt động ở vùng biển gần Biển Hoa Đông vào ngày 14/11, đồng thời cho biết các thợ lặn của họ đã bị thương do sóng siêu âm của Trung Quốc.

Trần Hoằng, Chủ nhiệm Trung tâm nghiên cứu Australia thuộc Đại học Sư phạm Hoa Đông (Trung Quốc) cho biết trước đây, tàu chiến Australia cũng từng đi qua Eo biển Đài Loan nhưng không nhiều. Điều bất thường lần này là khi tàu chiến Australia đi qua Eo biển Đài Loan, Hải quân Đài Loan đã theo dõi và hộ tống, đồng thời bóp méo thành sự ủng hộ của Australia đối với các thế lực ủng hộ “Đài Loan độc lập”. Việc tàu khu trục tầm xa HMAS Toowoomba đi qua Eo biển Đài Loan nằm trong kế hoạch ban đầu chứ không phải là phản ứng sau sự cố với Trung Quốc ở Biển Hoa Đông.

Sau khi cử tàu chiến hoạt động ở Biển Hoa Đông và Eo biển Đài Loan, Australia lại cử tàu chiến thực hiện cuộc tuần tra chung trên biển và trên không lần đầu tiên với Philippines ở Biển Đông từ ngày 25-27/11. Cuộc tập trận bắt đầu ở vùng biển gần Đài Loan thuộc Biển Đông và kết thúc ở “Biển Tây Philippines".

Trong bài phát biểu tại Đại học Công nghệ Sydney ngày 28/11, Lưu Kiến Siêu, Trưởng ban Liên lạc đối ngoại trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, đã kêu gọi chính phủ và quân đội Australia hành động thận trọng ở Biển Đông, chỉ ra rằng nếu không xử lý đúng cách, những sự cố nhỏ như vậy có thể leo thang.

Theo Trần Hoằng, vụ chạm trán giữa tàu chiến Trung Quốc và Australia ở Biển Hoa Đông vốn là một sự cố tình cờ. Về mặt kỹ thuật, sóng siêu âm không được sử dụng làm vũ khí và không thể gây tổn hại nghiêm trọng cho cơ thể con người, vụ việc đã bị truyền thông Australia và phương Tây bóp méo và khuếch đại một chiều. Các hành động của Australia ở Eo biển Đài Loan và Biển Đông có lẽ là nhằm đáp ứng các yêu cầu chiến lược của Mỹ, chứ không phải chủ động khiêu khích Trung Quốc. Theo Trần Hoằng, cho đến nay, cần phải thừa nhận rằng chính quyền Albanese thực sự đã áp dụng cách tiếp cận kiềm chế hơn và xung đột trên biển giữa Trung Quốc và Australia không phải đang leo thang.

Tuy nhiên, Trần Hoằng tiếp tục chỉ ra rằng sự nhẫn nhịn của Trung Quốc có giới hạn và liên quan đến chủ quyền lãnh thổ, Trung Quốc chắc chắn sẽ có phản ứng quyết đoán, Australia phải hết sức cảnh giác và kiểm soát tình hình, nếu để mặc hành vi như vậy xảy ra ở những khu vực nhạy cảm, vụ việc sẽ leo thang và cản trở quan hệ Trung Quốc-Australia ấm lên.

Sau khi lên nắm quyền vào tháng 5/2022, chính quyền Albanese đã cam kết cải thiện quan hệ Australia-Trung Quốc và chính phủ Trung Quốc cũng đã có những phản ứng tích cực. Đầu tháng 11, Albanese vừa tới Bắc Kinh trong chuyến thăm "phá băng" sau 7 năm, gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và ngay sau đó lại gặp lại ông tại hội nghị APEC mới đây. Ngày 17/11, sau cuộc chạm trán giữa tàu chiến Trung Quốc và Australia ở Biển Hoa Đông, Albanese cũng cho biết trong bối cảnh quan hệ Trung Quốc-Australia được cải thiện, ông đã mời Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường tới thăm Australia. Dư luận hiện lo ngại việc tàu chiến Australia thường xuyên gây ra sự cố ở Biển Hoa Đông, Eo biển Đài Loan và Biển Đông có thể gây trở ngại cho mối quan hệ Trung Quốc-Australia đang ấm lên.

Sau nửa năm nỗ lực của cả hai bên, quan hệ Trung Quốc-Australia về cơ bản đã ổn định và đang chuyển từ phục hồi sang ấm lên. Theo Trần Hoằng, nguyên nhân sâu xa của những xáo trộn do tàu chiến Australia gây ra ở 3 vùng biển là các lực lượng chống Trung Quốc trong và ngoài nước Australia không chịu bỏ cuộc và tiếp tục gây rắc rối, muốn gây trở ngại cho mối quan hệ Trung Quốc-Australia hiện đang được cải thiện. Chính quyền Albanese vẫn đang phải đối mặt với tình hình kinh tế trì trệ trong nước, lập trường đối với Trung Quốc vẫn giữ nguyên, có khi lùi hai bước nhưng sẽ tiến vài bước để cải thiện quan hệ với Trung Quốc. Albanese đã đi được nửa nhiệm kỳ, xét về số phiếu bầu, ông cần phải cân bằng lợi ích của tất cả các lực lượng chính trị, tiếp theo đây là lúc kiểm tra trí tuệ và năng lực chính trị của ông./.

Thoibaovietuc.com/Nguồn hkcna.hk, vna