Hàng năm, vào khoảng giữa tháng 12, học sinh tốt nghiệp lớp 12 tại Úc sẽ nhận được điểm ATAR – Xếp hạng Tuyển sinh Đại học Úc. Đây là thời điểm quan trọng, nhưng cũng là lúc cần có cái nhìn toàn diện về vai trò thực sự của chỉ số này trong hệ thống giáo dục.

ATAR thực chất là gì?

ATAR là một con số từ 0 đến 99.95, thể hiện thứ hạng học tập của học sinh so với toàn bộ nhóm cùng độ tuổi trên toàn quốc. Cần hiểu rõ: ATAR là một bảng xếp hạng, không phải điểm số trung bình. Ví dụ, ATAR 75.00 có nghĩa là học sinh đó có thành tích học tập tốt hơn 75% các bạn đồng trang lứa, chứ không phải đạt 75% điểm số trong các bài kiểm tra.

Các trường đại học sử dụng ATAR như một công cụ chuẩn hóa để so sánh ứng viên từ nhiều trường, bang và chương trình học khác nhau.

Tầm quan trọng và những lầm tưởng phổ biến

Một quan niệm sai lầm phổ biến là ATAR là "thước đo số phận" hay con đường duy nhất vào đại học. Thực tế không phải vậy. Thống kê cho thấy trong số những sinh viên vừa tốt nghiệp phổ thông được nhận vào đại học:

• Khoảng 63% được nhận dựa hoàn toàn vào điểm ATAR.

• Khoảng 30% được nhận dựa hoàn toàn vào các tiêu chí khác, không phải ATAR (như hồ sơ năng lực, phỏng vấn, các bài thi/buổi đánh giá thực hành hoặc năng khiếu bắt buộc, bài thi đầu vào chuyên biệt).

• Số còn lại sử dụng kết hợp ATAR và các tiêu chí bổ sung.

Hơn nữa, gần một nửa số sinh viên bắt đầu chương trình cử nhân không sử dụng kết quả trung học gần đây để xét tuyển. Họ có thể vào đại học thông qua các chương trình dự bị, chuyển tiếp, kinh nghiệm làm việc, bằng cấp nghề (VET) hoặc học vấn cao hơn trước đó.

ATAR có phải bắt buộc để vào đại học?

Câu trả lời là không. Việc sử dụng ATAR phụ thuộc vào trường đại học, ngành học và hoàn cảnh cá nhân.

• Theo trường: Các trường Đại học trong Nhóm 8 (Group of Eight) thường dựa nhiều vào ATAR hơn. Trong khi đó, nhiều trường đại học khu vực lại có tỷ lệ tuyển sinh qua các đường khác cao hơn.

• Theo ngành học: Các ngành Kỹ thuật, Khoa học, Công nghệ Thông tin thường coi trọng ATAR. Ngược lại, các ngành Nghệ thuật Sáng tạo, Giáo dục, Điều dưỡng thường xét tuyển dựa trên hồ sơ năng lực, phỏng vấn hoặc thực hành.

• Theo hoàn cảnh cá nhân: Học sinh từ các nhóm ít có điều kiện thuận lợi hơn (có hoàn cảnh kinh tế-xã hội thấp, học sinh bản địa) thường có tỷ lệ được nhận vào đại học qua các đường tuyển sinh thay thế (không dùng ATAR) cao hơn. Điều này cho thấy hệ thống đang hướng tới sự đa dạng và công bằng.

Lời khuyên cho học sinh và phụ huynh

Thông điệp quan trọng nhất là: Có nhiều con đường dẫn đến giáo dục đại học và thành công trong tương lai.

Tìm hiểu sớm: Học sinh và phụ huynh nên tìm hiểu các yêu cầu tuyển sinh cụ thể của ngành học và trường đại học mình quan tâm ngay từ những năm đầu trung học.

Định hướng linh hoạt: Nếu mục tiêu là đại học nhưng không tự tin vào ATAR, hãy khám phá các lộ trình thay thế như học nghề (VET) rồi chuyển tiếp, hoặc tham gia các chương trình dự bị đại học.

ATAR không định nghĩa bạn: Điểm số này chỉ là một thước đo tại một thời điểm. Nó không phản ánh toàn bộ năng lực, tiềm năng hay giá trị của một con người.

Tóm lại, ATAR là một phần quan trọng trong hệ thống tuyển sinh đại học tại Úc, nhưng nó đang ngày càng trở thành một trong nhiều lựa chọn, chứ không phải là con đường độc tôn. Hiểu rõ điều này sẽ giúp học sinh giảm bớt áp lực và đưa ra những quyết định sáng suốt, phù hợp nhất với năng lực và nguyện vọng của bản thân.

Bài viết tham khảo thông tin từ The Conversation, dựa trên nghiên cứu của các tác giả Melinda Hildebrandt, Anne Walstab và Sarah Pilcher từ Đại học Victoria./.