Chính phủ Úc đối mặt với tình trạng bế tắc trong việc giải quyết hồ sơ của 7.000 người xin tị nạn, những người sống với thị thực bắc cầu tạm thời. Thượng nghị sĩ David Shoebridge cho rằng nếu không thay đổi, sẽ mất đến 100 năm để xử lý.

Chính phủ Úc đang đối mặt với một tình trạng khủng hoảng kéo dài liên quan đến khoảng 7.000 người xin tị nạn hiện đang sống tại Úc theo diện thị thực bắc cầu (Bridge Visa). Thượng nghị sĩ đảng Xanh David Shoebridge ước tính rằng chính phủ sẽ mất đến 100 năm để giải quyết hoàn tất hồ sơ của những người này. Nhóm người này chủ yếu đã đến Úc bằng thuyền trước năm 2013, khi chính phủ Rudd đưa ra quyết định ngừng tái định cư những người xin tị nạn đến bằng đường biển. Dù đã ở Úc hơn một thập kỷ, họ vẫn đang sống trong tình trạng bấp bênh với thị thực bắc cầu tạm thời, không được tiếp cận những quyền lợi cơ bản như Medicare và khả năng du lịch để thăm gia đình.

Tình trạng bấp bênh kéo dài

Năm 2014, chính quyền Abbott thiết lập chương trình xét duyệt nhanh (fast track) để quyết định xem liệu hơn 30.000 người xin tị nạn có đủ điều kiện để được bảo vệ hay không. Sau quá trình xét duyệt, khoảng 19.000 người đã được cấp thị thực tạm thời (TPV) và thị thực trú ẩn an toàn (SHEV), nhưng những người này đã rơi vào tình trạng bấp bênh vĩnh viễn. Theo Shoebridge, số phận của khoảng 7.000 người còn lại đang bị “giam cầm” trong một hệ thống không công bằng và vô lý.

Lời hứa của Đảng Lao động và sự thất bại của chính phủ

Trước cuộc bầu cử năm 2022, Đảng Lao động đã cam kết bãi bỏ thị thực TPV và SHEV, tạo điều kiện cho những người xin tị nạn này có thể nộp đơn xin thị thực Giải quyết tình trạng thường trú (RoS). Thị thực RoS là một loại thị thực giúp những người xin tị nạn có thể ổn định cuộc sống lâu dài tại Úc sau khi vượt qua giai đoạn tạm thời. Tuy nhiên, một nhóm khoảng 7.000 người đã bị từ chối trong quá trình xét duyệt nhanh, và con đường duy nhất để họ có thể xin thường trú tại Úc là thông qua sự can thiệp của Bộ trưởng Nội vụ, trợ lý Bộ trưởng Di trú và các cơ quan liên quan.

Một hệ thống thiếu minh bạch và công bằng

Thống kê từ tờ Guardian cho thấy rằng từ tháng 7 đến ngày 24 tháng 11, chỉ có 24 hồ sơ được xét duyệt; 19 người trong số đó đã được can thiệp thành công, trong khi 5 người còn lại không được xem xét. Shoebridge chỉ trích quy trình này là một trò lừa bịp tàn nhẫn, nói rằng: "Đây không phải là một quá trình, đó là một trò lừa bịp vô cùng tàn nhẫn." Mọi người phải cầu xin sự can thiệp từ các bộ trưởng để có cơ hội thay đổi tình trạng của họ, điều này rõ ràng là không công bằng và không khả thi.

Sự bế tắc và cần thiết phải cải cách

Trong khi chính phủ liên bang đã giúp hơn 19.000 người xin tị nạn được cấp thị thực RoS, quá trình này vẫn để lại hơn 7.000 người trong tình trạng không có sự bảo vệ vĩnh viễn. Các chuyên gia nhân quyền như David Manne cho rằng chính phủ cần phải tạo ra nhiều con đường hơn để những người xin tị nạn này có thể tìm được giải pháp định cư lâu dài. Manne chỉ ra rằng hệ thống hiện tại là một thất bại to lớn khi nhiều người phải chịu đựng một quy trình không công bằng và không rõ ràng.

Trường hợp điển hình: Gia đình Nadesalingam

Một trong những câu chuyện nổi bật trong nhóm này là gia đình Nadesalingam, đã sống tại thị trấn Biloela và bị từ chối trong quá trình xét duyệt nhanh. Sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2022, Đảng Lao động đã can thiệp để đưa gia đình này khỏi nơi giam giữ và mở đường cho họ nộp đơn xin thị thực thường trú. Tuy nhiên, tình trạng của gia đình Nadesalingam chỉ là một phần nhỏ trong số hàng ngàn trường hợp tương tự đang chờ đợi sự giải quyết.

Nhận thức rõ về sự sai sót trong quá trình

Manne cũng cho rằng việc chính phủ bãi bỏ cơ quan đánh giá di trú, cơ quan đã từ chối gia đình Nadesalingam, chỉ ra rằng quá trình này có rất nhiều sai sót và không công bằng. Ông nhấn mạnh: "Mặc dù các cải cách TPV của chính phủ liên bang đã mang lại sự thay đổi cho khoảng 19.000 người, nhưng vẫn còn quá nhiều người bị bỏ lại phía sau trong tình trạng không công bằng."

Kết luận: Cần một giải pháp công bằng và rõ ràng

Chính phủ Úc cần phải xem xét lại quy trình xét duyệt và đưa ra các biện pháp cải cách hợp lý để tạo ra một con đường rõ ràng cho những người xin tị nạn đang sống trong tình trạng bấp bênh. Các chuyên gia và tổ chức nhân quyền đã nhiều lần lên tiếng yêu cầu một hệ thống minh bạch và công bằng hơn, và nếu không có sự thay đổi, số phận của hàng ngàn người xin tị nạn sẽ tiếp tục bị lãng quên trong “mạng lưới tàn ác” của hệ thống nhập cư./.