Australia từ lâu đã là một đối tác đáng tin cậy trong lĩnh vực khai khoáng của các quốc gia trên thế giới, nhưng Australia nên khẩn trương mở rộng các chương trình sản xuất hạ nguồn (downstream) khi thế giới bước vào giai đoạn khử carbon. Bất kỳ ngành công nghiệp mới nào cũng có thể khơi mào một cuộc cạnh tranh nhằm chiếm vị trí dẫn đầu. Những người chuyển đổi sớm sẽ giành lợi thế khi chiếm được thị phần và ưu thế cạnh tranh. Khi thế giới bước vào quá trình khử carbon, tình huống này lại xuất hiện. Ngày càng có nhiều quốc gia trên thế giới nhìn ra cơ hội kinh tế trong quá trình thiết lập các nguồn năng lượng tái tạo nhằm hướng đến một tương lai “xanh hơn”.

Australia đang đứng trước “cơ hội hàng trăm năm mới có một lần” và nước này đang dần nhận ra vai trò của mình trong đóng góp vào nỗ lực chuyển đổi xanh. Với việc khẳng định là một siêu cường trong ngành khai mỏ, Australia từ lâu đã là nhà cung cấp lớn về các vật liệu chủ chốt trong ngành công nghệ năng lượng tái tạo cho toàn cầu. Tuy nhiên, quốc gia này không chỉ là một mỏ năng lượng xanh của thế giới mà còn đứng trước nhiều cơ hội phát triển hơn nữa trong lĩnh vực sản xuất hạ nguồn và thiết lập các ngành công nghiệp tái tạo ở trong nước.

Một trong những hướng đi khả quan là phát triển chuỗi cung ứng pin ở trong nước, một chiến lược mà Trung tâm Nghiên cứu Hợp tác công nghiệp pin cho tương lai (FBICRC) coi là hướng đi cấp bách mang tính thương mại. Ông Shannon O'Rourke - Giám đốc điều hành FBICRC – đánh giá: “Quá trình chuyển đổi năng lượng sạch tại Australia đang diễn ra nhanh hơn trước đây. Đầu tư của chính phủ liên bang cho năng lượng sạch đã tăng 30% trong hai năm qua. Các khoản hỗ trợ lớn đang thúc đẩy nhu cầu tiêu thụ xe điện (EV) cũng như gia tăng nguồn cung loại xe này. Trong 18 tháng qua, cơ hội đối với Australia đã tăng gấp đôi”.

Vào tháng 3/2023, FBICRC đã công bố một báo cáo có tên “Phía trước là những bộ sạc pin ­– Tương lai pin của Australia”, cho thấy cơ hội sản xuất pin của Australia có thể đóng góp 16,9 tỷ AUD (11,6 tỷ USD) cho nền kinh tế nước này vào năm  2030. Báo cáo nhấn mạnh Australia đang sở hữu cơ hội lớn để phát triển ngành địa chất và khai khoáng, đặc biệt là nâng cao hơn nữa vai trò của các ngành này trong sản xuất và cung cấp khoáng sản quan trọng. Báo cáo cũng nêu bật cách thức các lĩnh vực này hỗ trợ năng lực sản xuất hạ nguồn của Australia, không chỉ liên quan đến hoạt động sản xuất pin mà còn liên quan đến các phân khúc khác trong chuỗi giá trị, chẳng hạn như công đoạn tinh chế. Ông O'Rourke cho rằng: “Australia sở hữu chi phí khá cạnh tranh trong toàn bộ chuỗi giá trị. Chi phí sản xuất vật liệu tiên tiến ở Australia rẻ hơn 8% so với Indonesia và chi phí sản xuất tế bào pin (cell pin) rẻ hơn 5% so với Mỹ”.

Australia cũng có lợi thế đáng kể trong việc tinh chế, với tiềm năng trở thành nhà sản xuất lithium hydroxide monohydrate (LHM) rẻ nhất thế giới thông qua khâu sản xuất thượng nguồn – một phần trong chuỗi cung ứng. Điều này là do Australia có trữ lượng lithium dồi dào và có năng lực khai thác hiệu quả, đây là những thế mạnh góp phần thúc đẩy sức mạnh của công nghiệp hạ nguồn. Một số công ty Australia đã và đang tận dụng cơ hội sản xuất lithium hydroxide ngay trong nước như công ty Mineral Resources (MinRes) và IGO -  các công ty này đã sản xuất các sản phẩm tinh chế tại các cơ sở chế biến hạ nguồn của mình lần lượt tại các cơ sở Kemerton và Kwinana ở bang Tây Australia.

Nhà máy Kemerton phụ trách khai thác spodumene cô đặc (nguyên liệu thô chứa lithium) tại các mỏ lithium ở thành phố Greenbushes (bang Tây Australia) vốn thuộc một phần sở hữu của đối tác Kemerton (thuộc Tập đoàn MinRes và Albemarle). Nhà máy Kwinana, do công ty IGO và Tập đoàn Tianqi Lithium của Trung Quốc sở hữu, cũng khai thác spodumene (một loại quặng quan trọng của ngành công nghiệp lithium) tại Greenbushes.

Lithium hydroxide được sản xuất ở Kemerton và Kwinana sau đó được vận chuyển ra nước ngoài để xử lý trước khi tinh chế thành các vật liệu hoạt tính như lithium-iron-phosphate (LFP) hoặc nickel-cobalt-manganese (NCM) - hai đầu điện cực chính cho pin. Tuy nhiên, nhu cầu đối với các sản phẩm thượng nguồn của Australia không chỉ đến từ nước ngoài mà còn đến từ trong nước trong bối cảnh ngành năng lượng tái tạo của Australia đang phát triển nhanh chóng và tìm kiếm nhiều nguyên liệu hơn bao giờ hết.

Ông O'Rourke đánh giá: “Nhu cầu ở trong nước của Australia đang tăng vọt. Báo cáo của Bloomberg cho thấy Australia đang sở hữu một hệ thống các dự án lưu trữ năng lượng lớn nhất, chỉ đứng sau Trung Quốc. Trong khi đó, một báo cáo gần đây của công ty tư vấn SunWiz (Australia) cho thấy thị trường lưu trữ pin của Australia đang tăng 55% mỗi năm”.

Chính phủ Australia đang tài trợ xây dựng 8 cơ sở pin quy mô lớn trên toàn quốc nhằm lưu trữ năng lượng tái tạo và giảm thiểu sự phụ thuộc vào nguồn điện được sản xuất từ nhiên liệu hóa thạch. Các dự án trải dài từ Surf Coast của bang Victoria ở phía Nam lên tận các vùng nhiệt đới ở phía Bắc của bang Queensland.

Xây dựng năng lực tự chủ là rất quan trọng. Tuy nhiên, để khai thác hiệu quả cơ hội phát triển công nghiệp pin của mình, Australia cần giải quyết hàng loạt các vấn đề một cách thống nhất. Theo ông O'Rourke, xây dựng một “hệ sinh thái” giống như là tìm cách giải quyết vấn đề “con gà và quả trứng”. Một hệ sinh thái mạnh mẽ đòi hỏi có sự tham gia của nhiều nhà cung cấp, nhà sản xuất và khách hàng. Hệ sinh thái cần được hỗ trợ bởi các công ty dịch vụ, với lực lượng lao động linh hoạt, các ngành nghiên cứu và chính phủ liên bang và các tiểu bang.

Ông O'Rourke cho rằng tăng trưởng công nghiệp cần được hỗ trợ bởi thương mại và thúc đẩy bởi động lực trong nước. Australia đang ở một vị thế tốt. Có nhiều dự án ở Australia đã được phê duyệt hoặc đang đi vào hoạt động ở tất cả các công đoạn của chuỗi giá trị, từ tinh chế, cung cấp vật liệu và sản xuất cell pin một cách hệ thống. Thách thức đối với Australia chính là cần nâng cao hơn nữa năng lực  và quy mô.

FBICRC tin rằng Australia có thể cạnh tranh ở mọi khía cạnh, từ tinh chế cho đến sản xuất, nhưng nước này cần phải tìm ra điểm mạnh của mình. Ông O'Rourke nhấn mạnh: “Australia không cần phải đạt đến quy mô như Trung Quốc, mà đúng hơn là Australia cần đạt được quy mô tối thiểu về mặt kinh tế”. Thế mạnh về khoáng sản, nguồn cung bền vững và các tiêu chuẩn về môi trường, xã hội và quản trị (ESG) của Australia sẽ giúp nâng cao lợi thế cạnh tranh.

Australia đang sở hữu 2 dự án sản xuất cell pin đáp ứng quy mô tối thiểu này, cụ thể là dự án 30 GWh năng lượng sạch mỗi năm của công ty Recharge Industries ở Avalon (bang Victoria) và dự án 5,3 GWh mỗi năm của Energy Renaissance ở Tomago (bang New South Wales).

Giám đốc điều hành FBICRC cho rằng Quỹ Tái thiết Quốc gia (NRF) và các cơ chế hỗ trợ khác có thể giúp các dự án nổi bật của Australia mở rộng về quy mô và phát triển các ngành công nghiệp hỗ trợ, từ đó xây dựng một hệ sinh thái mang tính cạnh tranh. Chính phủ Australia đã công bố NRF vào tháng 10/2022 – quỹ này sẽ đóng góp 15 tỷ AUD để chuyển đổi một số ngành công nghiệp cho tương lai, bao gồm năng lượng tái tạo và các cơ hội sản xuất hạ nguồn trong lĩnh vực tài nguyên.

Chính phủ liên bang Australia cũng hỗ trợ các lĩnh vực này thông qua Chương trình Phát triển Khoáng sản Quan trọng - chương trình gần đây đã cung cấp khoản vốn tài trợ cho các dự án thượng nguồn và hạ nguồn mới nổi trị giá gần 50 triệu AUD. Khoản tài trợ này bao gồm 6,5 triệu AUD hỗ trợ cho Dự án đất hiếm Dubbo ở bang New South Wales của công ty Australian Strategic Materials. Bên cạnh đó còn có 4,7 triệu AUD hỗ trợ cho chiến lược than chì toàn cầu “từ mỏ cho đến thị trường” của công ty International Graphite ở bang Tây Australia. 4,6 triệu AUD được phân bổ cho cơ sở tích hợp của công ty IGO ở bang Tây Australia chuyên sản xuất vật liệu hoạt chất cathode tiền thân (PCAM) - một hydroxide kim loại hỗn hợp gồm nickel, cobalt và các nguyên tố hóa học khác.  

IGO đang phát triển dự án hạ nguồn của mình với sự hợp tác cùng Wyloo Metals – công ty do ông trùm quặng sắt người Australia Andrew Forrest sở hữu. Điều này cho thấy tiềm năng hợp tác mạnh mẽ trong các dự án hạ nguồn ở Australia. 

Hợp tác đóng một phần quan trọng đối với các hoạt động của FBICRC, nhờ đó giúp họ củng cố các nhà máy thí điểm của riêng mình. Đây là các nhà máy nhằm hướng đến khả năng sản xuất vật liệu cathode NCM ở trong nước. Ông O'Rourke cho biết: “Có một tinh thần hợp tác mạnh mẽ đang hỗ trợ cơ sở thí điểm nhà máy sản xuất tiền cathode của chúng tôi, nơi chúng tôi đang sản xuất các vật liệu hiệu suất cao theo tiêu chuẩn thế giới. Bốn trường đại học và 18 doanh nghiệp khác đã cùng nhau xây dựng và chứng minh năng lực sản xuất của Australia”. Các công ty hàng đầu trong ngành khai mỏ như BHP, Allkem, IGO, Cobalt Blue, Lycopodium và BASF đã hợp tác với FBICRC để nâng cao hiểu biết của Australia về ngành công nghiệp vật liệu hoạt tính điện cực.

Cơ hội về pin của Australia rất rõ ràng và những bước tiến vừa qua đủ để thấy rằng Australia có thể thiết lập được một chuỗi cung ứng tích hợp. Tuy nhiên, Australia cần phải nỗ lực hết mình, với sự tham gia của các bên liên quan trong chuỗi cung ứng pin, để biến “giấc mơ” trở thành hiện thực./.
 

Thoibaovietuc.com/Nguồn vnanet.vn