Bất cứ ai theo dõi sự gia tăng của các trường hợp viêm dạ dày ruột do vi rút ở New South Wales, Australia đều sẽ biết, căn bệnh này có khả năng lây nhiễm cao. Các chuyên gia chia sẻ mẹo điều trị viêm dạ dày ruột do vi rút tại nhà và khi nào cần đi khám bác sĩ.

Nguyên nhân của viêm dạ dày ruột

Viêm dạ dày ruột, hay còn gọi là bệnh dạ dày, bao gồm tình trạng viêm niêm mạc dạ dày và ruột và các triệu chứng bao gồm buồn nôn, nôn, co thắt dạ dày và tiêu chảy. Nó chủ yếu lây lan bởi những người có triệu chứng khi vi rút từ phân hoặc chất nôn của họ bám vào tay, đồ vật, thức ăn hoặc đồ uống của họ. Mọi người đều có thể lan truyền vi rút cho người khác trước khi các triệu chứng phát triển hoặc ngay cả khi bản thân họ không có các triệu chứng lâm sàng.

Có nhiều nguyên nhân bao gồm vi rút, vi khuẩn và ký sinh trùng nhưng theo các chuyên gia, nguyên nhân phổ biến nhất là vi rút rota ở trẻ em và vi rút norovirus ở người lớn.

Trong khi hầu hết mọi người hồi phục sau vài ngày, bệnh có thể nghiêm trọng hơn đối với trẻ sơ sinh, người già và những người bị suy giảm miễn dịch. Vậy làm thế nào để bảo vệ tốt nhất cho bản thân và những người xung quanh? Và nếu bạn hoặc ai đó trong gia đình bạn mắc bệnh dạ dày, cách tốt nhất để điều trị bệnh là gì? Dưới đây là một số lời khuyên hữu ích từ các chuyên gia Australia.

Tiêm chủng cho trẻ chống lại rotavirus

Đối với trẻ em, chủng ngừa vi rút rota miễn phí theo Lịch trình Chương trình tiêm chủng quốc gia là cách tốt nhất để bảo vệ trẻ khỏi bệnh nặng. Tiến sĩ George Alex, giám đốc khoa tiêu hóa tại bệnh viện Royal Children ở Melbourne, cho biết: “Ở Úc, đây là một phần của quy trình chủng ngừa khi trẻ hai và bốn tháng tuổi. Liều đầu tiên phải được tiêm sau 14 tuần và liều thứ hai sau 24 tuần tuổi.”

Tuy nhiên trẻ em đã được tiêm phòng vẫn có thể trở thành nạn nhân của bệnh dạ dày, dù là do vi rút rota hay các nguyên nhân khác. Alex nói: “Đó là bởi vì việc nhiễm vi rút rota tự nhiên hay việc tiêm vắc xin đều không mang lại sự bảo vệ hoàn toàn khỏi các bệnh nhiễm trùng trong tương lai, nhưng việc tiêm vác xin sẽ làm giảm đáng kể mức độ nghiêm trọng của bệnh".

Uống nhiều nước, cung cấp dinh dưỡng và tránh uống nước chanh nhạt

“Trong hầu hết các trường hợp viêm dạ dày, cơ thể sẽ chống lại nhiễm trùng và tự hồi phục". Tiến sĩ Santosh Sanagapalli, bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa tại bệnh viện St Vincent ở Sydney cho biết, cơ sở điều trị chính là đảm bảo uống nhiều nước để tránh mất nước. “Đối với trẻ lớn hơn và người lớn, nên uống nhiều chất lỏng trong đó lý tưởng nhất là dung dịch bù nước đường uống được pha chế sẵn trên thị trường, có sẵn từ nhà thuốc".

“Ở trẻ sơ sinh bú sữa mẹ, nên tiếp tục cho con bú ngắn và thường xuyên nhưng đôi khi cần phải bổ sung chất lỏng.” Trẻ không dung nạp dung dịch bù nước có thể được cho uống nước trái cây pha loãng với nước.

Tuy nhiên, hãy bỏ qua lời khuyên uống nước chanh nhạt, các chuyên gia cảnh báo đồ uống có đường có thể làm trầm trọng thêm bệnh tiêu chảy. Nếu bạn buồn nôn, bạn nên ăn một lượng nhỏ thức ăn và bắt đầu với thức ăn nhạt như bánh mì nướng, bánh quy giòn hoặc cơm khi cảm giác thèm ăn trở lại.

Tiến sĩ Nikhil Thapar, giám đốc khoa tiêu hóa tại bệnh viện nhi Queensland cho biết, điều đó cũng đúng với trẻ em. Ông nói: “Trước đây, người ta có quan điểm nên nhịn đói khi bị đau dạ dày. Tuy nhiên, chúng tôi nhận ra rằng rất nhiều đứa trẻ viêm dạ dày ruột bị bỏ đói mất nhiều thời gian hơn để hồi phục. Vì vậy, trong hầu hết các trường hợp viêm dạ dày ruột nhẹ, thậm chí vừa phải, việc tiếp tục cung cấp dinh dưỡng cho cơ thể và đảm bảo có đủ lượng chất lỏng là điều thực sự quan trọng để phục hồi.”

Thuốc theo toa có thể giúp ích

Tiến sĩ Michael Clements, một bác sĩ đa khoa có trụ sở tại Townsville và là chủ tịch của chi nhánh nông thôn của Đại học Bác sĩ Đa khoa Hoàng gia Úc cho biết, các bác sĩ có thể kê đơn thuốc để giúp giảm buồn nôn nếu bệnh nhân bị nôn mửa nặng. “Về vấn đề nôn mửa, trước đây chúng tôi từng cho rằng hãy để việc nôn mửa diễn ra tự nhiên mà không cần dùng thuốc nhưng giờ đây chúng tôi có thể sử dụng một loại thuốc đặc biệt gọi là ondansetron, loại thuốc mà bạn cần có đơn thuốc từ bác sĩ và an toàn cho trẻ em cũng như người lớn.” Tiến sĩ Michael cho biết. Loại thuốc này, có dạng bánh xốp tan trong miệng, có thể hữu ích cho những người không thể nuốt được thuốc.

Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng bất kỳ ai đang dùng các loại thuốc quan trọng nên tìm tư vấn y tế sớm khi mắc bệnh. “Bạn có thể không hấp thụ một số loại thuốc khi đang buồn nôn và tiêu chảy, vì vậy chúng có thể không hiệu quả bao gồm cả thuốc giảm đau cũng như thuốc tránh thai,” Michael nói. Hiệp hội Tiêu hóa Úc khuyến cáo không nên cho trẻ uống thuốc mua tự do để giảm nôn mửa và tiêu chảy vì chúng có thể làm ngừng hoạt động tự nhiên của ruột.

Rửa tay bằng xà phòng (không phải nước rửa tay) và ở nhà nghỉ ngơi

Khẩu trang sẽ không bảo vệ nhiều khỏi bệnh dạ dày. Tiến sĩ Alex cho biết, “bệnh lây lan qua đường ăn uống hơn là hít phải, nói chung, việc đeo khẩu trang có thể không thực sự hữu ích”.

Tiến sĩ Michael Clements khuyến nghị, nên sắp xếp cho người bị bệnh dạ dày không gian riêng tách biệt với các thành viên trong gia đình, cố gắng hạn chế tối đa việc sử dụng chung phòng tắm, khăn tắm và bồn rửa nếu có thể, đồng thời để họ tránh xa khu vực chuẩn bị thức ăn hoặc khu vực ăn uống của người bệnh.

Ông Michael cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc rửa tay kỹ bằng xà phòng và nước thay vì dùng thuốc sát trùng tay có chứa cồn. Theo ông, thuốc sát trùng tay chứa cồn không hiệu quả trong việc tiêu diệt vi rút gây bệnh dạ dày. “Khi trong gia đình có người nhiễm bệnh, một trong những điều tốt nhất chúng ta có thể làm là giữ mọi người ở nhà, không gửi trẻ em đến nhà trẻ, trường học hoặc đi làm,” Michael nói. Bạn nên đợi 24 đến 48 giờ sau khi các triệu chứng qua đi trước khi tiếp tục các hoạt động bình thường.

Khi nào cần tư vấn y tế

Mất nước là nguy cơ đối với bất kỳ ai bị bệnh dạ dày, mặc dù người lớn tuổi dễ bị ảnh hưởng hơn, đặc biệt nếu họ có các yếu tố nguy cơ khác như chức năng thận kém hoặc đang dùng một số loại thuốc. Các dấu hiệu mất nước bao gồm chóng mặt hoặc choáng váng, đau đầu, nước tiểu sẫm màu và khô miệng.

Các dấu hiệu bạn nên đi khám bác sĩ bao gồm: đi tiêu ra máu hoặc chất nhầy, chất nôn có màu xanh lá cây, sốt cao, đau bụng dữ dội hoặc các triệu chứng kéo dài hơn bảy ngày. “Nếu có máu hoặc chất nhầy trong phân, nhiều khả năng nguyên nhân là do vi khuẩn." Sanagapalli nói: Đau bụng dữ dội cũng có thể chỉ ra nguyên nhân do vi khuẩn. Thuốc kháng sinh được kê toa cho một số trường hợp nghiêm trọng của viêm dạ dày ruột do vi khuẩn.

Bất cứ ai vừa trở về từ nước ngoài, trẻ sơ sinh dưới sáu tháng tuổi nên được bác sĩ kiểm tra nếu họ bị nôn mửa và tiêu chảy. Trẻ em và trẻ sơ sinh cũng dễ bị mất nước hơn. “Nếu chúng không uống nước và chỉ nôn mửa, chúng không đi tiểu nhiều, tã lót không ướt, nếu chúng bắt đầu buồn ngủ, nếu khi khóc chúng không có nước mắt đó là những dấu hiệu cần gặp bác sĩ,” Tiến sĩ Thapar cho biết.

Bệnh nhân viêm dạ dày ruột có bị ảnh hưởng lâu dài sau khi khỏi bệnh?

Tiến sĩ Sanagapalli cho biết, mặc dù hiếm nhưng một số ít bệnh nhân dạ dày phát triển hội chứng ruột kích thích sau nhiễm trùng, trong đó các triệu chứng đường ruột nhẹ hơn kéo dài hàng tuần hoặc thậm chí hàng năm. Ông nói: “Nếu điều này xảy ra, hãy đến gặp bác sĩ đa khoa hoặc bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa của bạn, vì bạn có thể cần đánh giá thêm hoặc điều trị cụ thể.”

Tuy nhiên, cả bốn chuyên gia đều đồng ý rằng không có đủ bằng chứng cho việc dùng men vi sinh trong hoặc sau khi bị đau dạ dày. Thapar cho biết, trường hợp ngoại lệ là tiêu chảy do kháng sinh gây ra. “Chắc chắn đối với những thứ như tiêu chảy do kháng sinh gây ra, thì có bằng chứng xung quanh việc sử dụng men vi sinh để thử và hạn chế điều đó. Đó thực sự là khi thuốc kháng sinh đã tiêu diệt rất nhiều lợi khuẩn của cơ thể và việc bổ sung một loại vi khuẩn có lợi giúp phục hồi đường ruột.”/.

Thoibaovietuc.com