Đài Loan báo cáo rằng hàng chục máy bay chiến đấu của Trung Quốc đã bay gần hòn đảo này vào thứ Bảy, trong một hoạt động quân sự đột ngột gia tăng chỉ vài giờ sau khi Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken rời Bắc Kinh sau cuộc hội đàm với Chủ tịch Tập Cận Bình và các quan chức hàng đầu Trung Quốc.

Trước chuyến thăm ba ngày của Blinken tới Trung Quốc , các quan chức Mỹ đã chỉ ra khoảng thời gian tương đối yên tĩnh ở eo biển Đài Loan trong vài tháng qua, sau nhiều năm các cuộc diễn tập và đe dọa quân sự hung hãn của Trung Quốc, là một yếu tố giúp cải thiện quan hệ Mỹ-Trung.

Trong khi hoan nghênh sự tan băng trong quan hệ và liên lạc thường xuyên hơn, Blinken đã đưa ra tối hậu thư cho Bắc Kinh, kêu gọi nước này ngừng các công ty Trung Quốc cung cấp linh kiện và vật liệu cho ngành công nghiệp quốc phòng Nga nếu không sẽ phải đối mặt với các lệnh trừng phạt mới.

Mỹ cũng chọc giận Trung Quốc trong tuần này khi Quốc hội thông qua dự luật chi tiêu bổ sung hàng tỷ USD viện trợ quân sự cho Đài Loan. Tại cuộc gặp với Blinken vào chiều thứ Sáu, ông Tập được cho là đã trở nên đặc biệt sôi nổi về chủ đề Đài Loan, cáo buộc Mỹ can thiệp vào các vấn đề của Trung Quốc và khuyến khích tình cảm ủng hộ độc lập trên hòn đảo này.

Trong bài phát biểu công khai của mình, ông Tập nói với Blinken: “Hai nước nên giúp nhau thành công thay vì làm tổn thương nhau, tìm kiếm điểm chung và bảo lưu những khác biệt thay vì tham gia vào cuộc cạnh tranh luẩn quẩn”.

Trước đó, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã cảnh báo về “vòng xoáy đi xuống” trong quan hệ nếu Mỹ bước vào “lằn ranh đỏ” của Trung Quốc.

Blinken cho biết khi ở Trung Quốc, ông đã nhấn mạnh “tầm quan trọng đặc biệt” của việc duy trì hòa bình và ổn định trên eo biển.

Bắc Kinh thường sử dụng các hoạt động quân sự hung hãn để thể hiện sự không hài lòng trước bất kỳ động thái nào ở Washington mà họ coi là đi ngược lại chính sách “một Trung Quốc” do Mỹ thiết lập nhằm ngăn cản các động thái hướng tới chủ nghĩa ly khai của Đài Loan. Chuyến thăm Đài Bắc vào năm 2022 của Chủ tịch Hạ viện lúc bấy giờ là Nancy Pelosi, đã dẫn tới nhiều tháng diễn tập quân sự của Trung Quốc ở eo biển Đài Loan.

Sáng thứ Bảy, khi Blinken đang bay trên đường trở về Washington, Bộ Quốc phòng Đài Loan cho biết họ đã phát hiện 22 máy bay quân sự Trung Quốc, bao gồm cả máy bay chiến đấu Su-30, bay qua eo biển, trong đó 12 chiếc đã vượt qua đường trung tuyến. trước đây được hai bên công nhận là đường biên giới không chính thức.

Bộ Ngoại giao Đài Loan mô tả các cuộc xuất kích này là “các cuộc tuần tra sẵn sàng chiến đấu chung” với các tàu chiến Trung Quốc, đồng thời nói thêm rằng máy bay và tàu của Đài Loan đã phản ứng “thích hợp” mà không đưa ra thông tin chi tiết.

Trong quá khứ, Đài Bắc đã điều động máy bay phản lực và triển khai tàu hải quân để thể hiện quyết tâm không chấp nhận sự xâm lấn của quân đội Trung Quốc.

Washington đã chuẩn bị sẵn sàng cho việc Trung Quốc tăng cường hoạt động ở eo biển này, đặc biệt là lễ nhậm chức của tân tổng thống Đài Loan, Lai Ching-te, vào ngày 20 tháng 5 đang đến gần. Bắc Kinh miêu tả Lai là một kẻ ly khai nguy hiểm và đã từ chối đàm phán với ông ta.

Nhóm Blinken không mong đợi những đột phá trong chuyến thăm Thượng Hải và Bắc Kinh, đồng thời đoán trước được phản ứng dữ dội trước lời đe dọa trừng phạt của Mỹ đối với việc hỗ trợ cho cơ sở công nghiệp của Nga.

Sau chuyến thăm, các quan chức Mỹ cho biết họ hy vọng rằng những cảnh báo tương tự từ các nước châu Âu - chẳng hạn như khi ông Tập đến thăm Paris vào đầu tháng tới - sẽ khiến Bắc Kinh điều chỉnh lại lợi ích của mình. Họ chỉ ra rằng cho đến nay, Trung Quốc đã bị áp lực quốc tế ngăn cản việc gửi vũ khí cho Nga và Bắc Kinh sẽ là công cụ thuyết phục Vladimir Putin từ bỏ mọi ý nghĩ sử dụng vũ khí hạt nhân trong cuộc xung đột.

Phần lớn sự tương tác của Blinken với giới lãnh đạo Trung Quốc trong chuyến thăm của ông đều diễn ra bằng việc hai bên bày tỏ sự bất bình. Ngoại trưởng nói với CNN trong một cuộc phỏng vấn ngay trước khi rời Bắc Kinh rằng Mỹ đã thấy bằng chứng về những nỗ lực của Bắc Kinh nhằm “gây ảnh hưởng và can thiệp” vào cuộc bầu cử Mỹ năm nay.

Tuy nhiên, khi đánh giá kết quả chuyến đi, các quan chức Mỹ chỉ ra tầm quan trọng của việc duy trì đối thoại sau nhiều năm gần như không liên lạc - sự im lặng mà họ cho rằng đã làm tăng nguy cơ xung đột nổ ra do tính toán sai lầm.

Cùng với cuộc đối thoại cấp cao có sự tham gia của các tổng thống và ngoại trưởng, các kênh liên lạc đã được thiết lập lại giữa quân đội hai nước kể từ hội nghị thượng đỉnh Tập-Biden ở San Francisco, một mối liên hệ mà Blinken tìm cách tăng cường trong chuyến đi này./.

Thoibaovietuc.com/Nguồn The Guardian