Tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong quý đầu tiên của năm 2025 đã giảm nhẹ so với quý trước, trong bối cảnh nước này chuẩn bị đối mặt với mức thuế quan cao từ Mỹ – thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, theo dữ liệu mới công bố từ Tổng cục Thống kê và hãng tin Reuters.

Cụ thể, Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) quý I/2025 tăng 6,93% so với cùng kỳ năm trước, giảm nhẹ so với mức 7,55% của quý IV/2024 – thời điểm ghi nhận sự phục hồi mạnh sau dịch.

Áp lực từ thuế quan Mỹ đe dọa mô hình tăng trưởng dựa vào xuất khẩu

Xuất khẩu và dòng vốn đầu tư nước ngoài vào ngành sản xuất được xem là hai trụ cột chính của nền kinh tế Việt Nam. Tuy nhiên, mô hình này đang đứng trước nguy cơ chịu áp lực lớn khi cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố mức thuế đối ứng lên tới 46% đối với hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam sang Mỹ, có hiệu lực từ ngày 9/4/2025.

Thủ tướng Phạm Minh Chính vẫn giữ vững mục tiêu tăng trưởng GDP từ 8% trở lên trong năm 2025, bất chấp thách thức từ chính sách thuế mới. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, các quý còn lại của năm cần đạt mức tăng trưởng từ 8,2% đến 8,4%, theo ước tính từ các chuyên gia.

Một số ngành dự kiến chịu ảnh hưởng nặng nề nhất là may mặc, giày dép, điện tử và điện thoại thông minh, vốn là những nhóm hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang Mỹ.

Đầu tư nước ngoài và việc làm có thể bị ảnh hưởng

Theo bà Nguyễn Thị Mai Hạnh, Vụ trưởng Vụ Hệ thống tài khoản quốc gia (Tổng cục Thống kê), việc Mỹ áp thuế có thể làm giảm dòng vốn đầu tư từ các doanh nghiệp Mỹ, Hàn Quốc và Trung Quốc vào Việt Nam, từ đó ảnh hưởng đến cơ hội việc làm và thu nhập của người lao động.

Công ty nghiên cứu BMI (thuộc Fitch Solutions) cho rằng chính sách thuế mới của Mỹ có thể khiến tăng trưởng GDP Việt Nam năm 2025 giảm tới 3 điểm phần trăm, thấp hơn nhiều so với dự báo ban đầu là 7,4%.

Tình hình xuất khẩu và sản xuất công nghiệp

Tổng kim ngạch xuất khẩu trong quý I/2025 tăng 10,6% so với cùng kỳ năm trước, cải thiện đáng kể so với mức tăng 7,9% trong quý IV/2024. Tuy nhiên, sản xuất công nghiệp chỉ tăng 7,8%, giảm so với mức 11,5% của quý trước, và được cảnh báo có thể tiếp tục đối mặt khó khăn trong quý II do biến động toàn cầu và rào cản thuế quan.

Trong khi đó, thặng dư thương mại giữa Việt Nam và Mỹ vẫn tiếp tục gia tăng, cho thấy Mỹ vẫn là thị trường chủ lực bất chấp rủi ro chính sách.

Tiêu dùng trong nước có thể là điểm tựa tăng trưởng

Theo một bài viết trên cổng thông tin của Ban Chính sách – Chiến lược Trung ương, tiêu dùng toàn xã hội chiếm hơn 60% GDP, chủ yếu từ hộ gia đình. Việc kích thích tiêu dùng nội địa đang được coi là giải pháp then chốt trong bối cảnh xuất khẩu gặp khó.

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) trong tháng 3/2025 tăng 3,13% so với cùng kỳ năm trước. Để hỗ trợ tiêu dùng, Bộ Tài chính đã đề xuất giảm thuế VAT từ 10% xuống còn 8%, qua đó giúp giảm giá hàng hóa và thúc đẩy mua sắm.

Phát biểu giữa tháng 2, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết có thể phải "hy sinh một phần lạm phát" để đạt được mục tiêu tăng trưởng cao – một tín hiệu cho thấy chính phủ sẵn sàng chấp nhận vật giá tăng nhẹ nhằm hỗ trợ tăng trưởng kinh tế./.