Theo trang tiếng Anh của tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (Anh) ngày 13/9, nỗ lực của Tổng thống Joe Biden sản xuất chip theo chiến lược “friendshoring” (chuyển các hoạt động trong chuỗi cung ứng hàng hóa về các nước đồng minh địa chính trị để giảm thiểu rủi ro) sẽ bị thách thức vì Việt Nam đang thiếu hụt trầm trọng nhân tài công nghệ và chuỗi cung ứng của Việt Nam “không thể tách rời khỏi Trung Quốc”.
 

Giáo sư Zachary Abuza tại Đại học Chiến tranh Quốc gia (Mỹ) cho rằng việc Mỹ thúc đẩy các thỏa thuận công nghệ là diễn biến tích cực, nhưng lại chưa xét đến việc Việt Nam phụ thuộc quá mức vào Trung Quốc về mặt kinh tế. Việt Nam không phải là nước sản xuất hàng hóa quy mô lớn và cũng đang phải đối mặt với bẫy thu nhập trung bình, trong đó chi phí tăng cao và khả năng cạnh tranh giảm sút đang cản trở Việt Nam phát triển kinh tế:“Hầu hết các linh kiện trong các ngành đều được nhập khẩu, chủ yếu từ Trung Quốc, 15% tổng số phụ tùng ô tô lắp ráp tại Việt Nam được sản xuất trong nước, phần còn lại là nhập khẩu. Đó là lý do tại sao Việt Nam có mức thâm hụt thương mại khổng lồ với Trung Quốc” (hơn 60 tỷ USD trong năm 2022).
 

Ông Zachary Abuza lưu ý các nhà máy tại Việt Nam, đặc biệt là các nhà máy ở phía Bắc từ Hà Nội đến Hải Phòng, là một phần không thể thiếu trong chuỗi cung ứng của Trung Quốc và đã bị ảnh hưởng nặng nề vì Trung Quốc suy thoái kinh tế và xuất khẩu giảm mạnh:“Vì vậy, đừng tin vào những lời cường điệu về ‘friendshoring’, Việt Nam phải đa dạng hóa chuỗi cung ứng khỏi Trung Quốc. Tuy Mỹ cam kết tài trợ 2 triệu USD để phát triển nguồn nhân lực, nhưng Việt Nam vẫn gặp nhiều hạn chế trong việc cung cấp lực lượng lao động được đào tạo và trong khả năng cạnh tranh mà không phải tăng lương”.
 

Theo ông Jayant Menon thuộc Viện nghiên cứu ISEAS-Yusof Ishak (Singapore), việc cho rằng Việt Nam, Mỹ hoặc bất kỳ quốc gia nào khác có thể tách hoàn toàn khỏi Trung Quốc là “hoàn toàn sai lầm”, đặc biệt khi Việt Nam vẫn là trung tâm của chuỗi cung ứng điện tử cho ASEAN: “Dù căng thẳng Mỹ-Trung thúc đẩy tiến trình đa dạng hóa, nhưng các mối quan hệ với Trung Quốc vẫn không hề thay đổi tính đến thời điểm hiện tại. Trong tương lai gần, các khoản đầu tư của Mỹ vào lĩnh vực chip của Việt Nam hầu như không ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng giữa Việt Nam và Trung Quốc”.
 

Ông Huỳnh Tâm Sáng tại Đại học Quốc gia Việt Nam cho hay Hà Nội đã nhất quán theo đuổi chính sách đa dạng hóa kinh tế trong bối cảnh cạnh tranh giữa các cường quốc: “An ninh kinh tế giúp củng cố tính hợp pháp của Đảng. Việt Nam có thể sẽ gặp nhiều rắc rối hơn là lợi ích có được nếu đột ngột rời bỏ thị trường Trung Quốc. Việc tăng cường quan hệ với Mỹ trong lĩnh vực thương mại và các ngành công nghệ trọng yếu đóng vai trò rất quan trọng để Việt Nam giảm phụ thuộc vào Trung Quốc”./.

Thoibaovietuc.com/Nguồn scmp