Theo bài viết trên trang mạng ASPI Strategist, miền Bắc Australia có tiềm năng lớn để mở rộng vai trò trong việc cung cấp một trong những nhu cầu quan trọng nhất của khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, đó là thực phẩm giàu protein.

Nhờ các ngành công nghiệp protein chất lượng cao như thịt bò, tiềm năng mở rộng sang các nguồn protein mới và phát triển nhiều loại hàng hóa, miền Bắc Australia có vị trí thuận lợi để đáp ứng nhu cầu protein ngày càng tăng tại các thị trường trên khắp châu Á. Được hỗ trợ bởi các quy định chặt chẽ về môi trường và động vật làm nền tảng cho chất lượng sản phẩm, miền Bắc Australia có thể trở thành cường quốc protein của châu Á.

Protein rất quan trọng đối với sức khỏe và sự phát triển thể chất, nhưng ngoài vai trò dinh dưỡng, thực phẩm giàu protein ngày càng trở nên phổ biến khi tăng trưởng kinh tế thúc đẩy những thay đổi trong chế độ ăn uống của người dân. Thực phẩm giàu protein thường được lấy từ một trong ba nguồn chính: hải sản, gia súc và thực vật. 

Trên khắp thế giới, nguồn protein chính của một quốc gia là sự kết hợp của các yếu tố kinh tế, sản xuất, địa lý và văn hóa. Ví dụ, ở Nam Á, đậu gà (chickpea), một loại đậu giàu protein, rất phổ biến vì điều kiện trồng trọt thuận lợi, phù hợp với khả năng chi trả cho các nước thu nhập thấp và trung bình, và phù hợp với ẩm thực địa phương. Loại đậu này cũng phản ánh văn hóa của khu vực - ăn chay rất phổ biến ở Nam Á.

Các yếu tố liên quan đến kinh tế của chế độ ăn uống có xu hướng thay đổi nhanh hơn các biến số khác, chẳng hạn như văn hóa, tôn giáo hoặc biến đổi khí hậu. Khi các quốc gia phát triển, tỷ lệ chi tiêu của hộ gia đình đối với protein bắt đầu tăng lên và người tiêu dùng tìm kiếm các nguồn protein chất lượng cao hơn. 

Đây là trường hợp của nhiều đối tác thương mại trong khu vực của Australia. Ví dụ, ở Việt Nam, mức tiêu thụ thịt ước tính đã tăng gần gấp bốn lần từ 15,6 kg/năm trên đầu người vào năm 1990 lên 57 kg/năm trên đầu người vào năm 2019. 

Nhưng trong cùng thời kỳ đó, sản lượng thịt toàn cầu tăng gần gấp đôi từ 177,74 triệu tấn lên 335,46 triệu tấn, chủ yếu nhờ sản xuất ở châu Á. Trong khi ở một số quốc gia, nhu cầu ăn kiêng được sản xuất trong nước đáp ứng, thì khi nhu cầu tăng nhanh, như trường hợp của Việt Nam, thì nhập khẩu là rất quan trọng.

Australia đã giúp lấp đầy khoảng trống đó trong vài thập kỷ qua. Australia là nước xuất khẩu thịt cừu và thịt dê lớn nhất thế giới và là nước xuất khẩu thịt bò lớn thứ tư. Thịt lợn, thịt gia cầm, trứng và sữa của Australia cũng đã tìm được đường đến thị trường toàn cầu. Thủy sản và protein thực vật cũng đóng góp đáng kể vào hồ sơ xuất khẩu protein của Australia.

Những nỗ lực gần đây nhằm thúc đẩy sản xuất sơ cấp ở khu vực phía Bắc Australia đã tăng cường năng lực sản xuất protein của khu vực. Tại Queensland, chính quyền bang gần đây đã công bố khoản đầu tư trị giá 7,5 triệu AUD (4,96 triệu USD) vào nuôi trồng thủy sản, phần lớn trong số đó được thiết lập để mang lại lợi ích cho phía Bắc của bang vào thời điểm sản lượng nuôi trồng thủy sản ở đó đã đạt được giá trị cao kỷ lục là 225 triệu AUD.

Ở Queensland và Lãnh thổ phía Bắc, một dự án được tài trợ bởi Trung tâm Nghiên cứu Hợp tác Phát triển Bắc Australia đã chứng minh rằng nguyên liệu thực vật từ sản xuất lạc có thể cung cấp một lượng lớn thức ăn cho gia súc "mà không ảnh hưởng đáng kể đến sản lượng lạc vào cuối vụ".

Các dự án khác sử dụng các phương pháp tiếp cận sáng tạo đối với sản xuất sơ cấp chứng minh các bước cần thiết để trồng thực phẩm giàu protein ở miền Bắc Australia. Những sáng kiến này đã tìm ra những cách sáng tạo để vượt qua những hạn chế từ lâu đã tạo ra nhận thức rằng đa dạng hóa nông nghiệp ở phía Bắc là quá khó hoặc không thể đạt được. Khi những thách thức về khí hậu, địa lý, nguồn nhân lực và cơ sở hạ tầng được giải quyết bằng chính sách, khoa học và con người đầy tham vọng, những cơ hội mới sẽ xuất hiện.

Tuy nhiên, vẫn còn có nhiều dư địa để phát triển. Bất chấp những sáng kiến này, tiềm năng nông nghiệp của miền Bắc Australia phần lớn chưa được phát huy đúng mức. Có những lợi ích chiến lược rõ ràng đến từ việc tăng sản xuất protein ở miền Bắc Australia. Ví dụ, nông nghiệp có thể đóng vai trò bệ phóng kinh tế cho các cơ sở hạ tầng hỗ trợ thịnh vượng khác, chẳng hạn như năng lượng và nước, đồng thời có thể đóng vai trò đồng hành cùng với các lĩnh vực giáo dục, nghiên cứu và đổi mới. 

Liên kết thương mại và đầu tư nông nghiệp cũng có thể thúc đẩy kết nối giữa người với người giữa Australia và các đối tác toàn cầu. Vào thời điểm mà an ninh lương thực, hòa bình toàn cầu và sản xuất trong nước chiếm ưu thế trong tuyên bố quốc gia của Australia, việc sản xuất protein mạnh hơn ở miền Bắc Australia có thể cung cấp một nền tảng hữu ích để đóng góp vào sự tiến bộ trong các lĩnh vực này.

Bằng cách tạo ra năng lực kỹ thuật của các nhà khoa học và nhà sản xuất để phát triển hàng hóa chất lượng cao trong môi trường trồng trọt đầy thách thức ở phía Bắc, các điều kiện được chia sẻ với các quốc gia ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương và ngoài ra Australia cũng có thể xuất khẩu chuyên môn của mình.

Chia sẻ các chiến lược nông nghiệp với các quốc gia có điều kiện phát triển tương tự như các nền kinh tế ở miền Bắc Australia sẽ thể hiện cam kết của Australia đối với an ninh lương thực toàn cầu và sản xuất có trách nhiệm. Điều này cũng sẽ hỗ trợ các đối tác của Australia trong khu vực đạt được các mục tiêu an ninh lương thực. 

Trường hợp của Singapore là một ví dụ khi nước này đang đặt mục tiêu sản xuất 30% lương thực trong nước vào năm 2030. Điều này đặt ra một thách thức đáng kể cho quốc gia nhiệt đới nhỏ bé này. 

Sản xuất protein đa năng ở Bắc Australia có khả năng mang lại nhiều bài học cho Singapore, bao gồm cả sức khỏe động vật nhiệt đới, nền kinh tế tuần hoàn và việc sử dụng công nghệ nông nghiệp trong các hệ thống sản xuất thâm canh. Australia có thể thúc đẩy chia sẻ những đổi mới này với Singapore.

Tất nhiên, cần thúc đẩy các bước đột phá ở Australia và việc chia sẻ với các quốc gia khác không có nghĩa là Australia sẽ từ bỏ tham vọng trở thành nhà xuất khẩu protein hàng đầu. Một ngành công nghiệp protein đang bùng nổ ở miền Bắc Australia sẽ góp phần vào khả năng phục hồi lương thực trên toàn khu vực bằng chuyên môn cũng như thực phẩm. Mở rộng sản xuất protein sẽ không chỉ mang lại lợi ích cho các nhà sản xuất Australia và cộng đồng mà còn hỗ trợ các lợi ích chính sách đối ngoại, nhân đạo và chiến lược của quốc gia.

Với những lợi ích này, khả năng sản xuất nhiều loại sản phẩm protein đa dạng của Bắc Australia vẫn bị hạn chế bởi những hạn chế về cơ sở hạ tầng, chính sách và khoa học. Nguồn nước sẵn có, nghiên cứu và phát triển trong các hệ thống sản xuất được thiết kế cho điều kiện miền Bắc Australia và chuỗi cung ứng hiệu quả từ trang trại đến cảng chỉ là một số lĩnh vực cần đầu tư nếu khu vực này muốn trở thành một cường quốc protein.

Có một lý do khiến chế độ ăn giàu protein có xu hướng xuất hiện ở những nơi có thu nhập cao. Quá trình chuyển đổi dinh dưỡng này đòi hỏi đầu tư vào tài chính lớn hơn so với chế độ ăn truyền thống dựa trên thực vật vì phát triển protein đòi hỏi nguồn chi phí đầu tư không hề nhỏ. Tuy nhiên, đó là cái giá mà nhiều người ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương và trên toàn thế giới có thể và sẵn sàng trả.

Nếu các nhà hoạch định chính sách nhân rộng các phương pháp sáng tạo đã tạo điều kiện thuận lợi cho những tiến bộ trong hệ thống sản xuất của miền Bắc Australia, khu vực này sẽ tiếp tục đóng một vai trò quan trọng trong thị trường protein toàn cầu, đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng và lối sống của hàng triệu người và giúp đạt được các ưu tiên chiến lược của Australia./.

Thoibaovietuc.com/Nguồn ASPI Strategist, vnanet.vn