Trên tờ “The Australian Financial Review” (ARF) ngày 5/2, tác giả Jennifer Parker – một cựu thành viên của Viện Chính sách Chiến lược Australia (ASPI) - đã cho rằng nên cho phép các nhân viên quốc phòng có nhiều thời gian hơn để lên tiếng về các vấn đề quốc phòng, nâng cao hiểu biết của công chúng về các mối đe dọa và đạt được sự ủng hộ của xã hội về việc tăng chi tiêu quốc phòng. Về vấn đề này, Phó Giám đốc ASPI là Alex Bristow ngày 16/2 có bài viết cho rằng đó là một lập luận xuất sắc nhưng chưa đủ vì một từ quan trọng đã bị thiếu trong lập luận của bà Parker, đó là “Trung Quốc”.
 

Theo bài viết, Trung Quốc là quốc gia gây nguy hiểm lớn nhất cho Australia và sự ổn định của khu vực. Australia sẽ không thể tạo ra hoặc duy trì sự đồng thuận của công chúng đối với những mức tăng cần thiết trong chi tiêu quốc phòng và nỗ lực của toàn quốc cần có trong những năm tới cho đến khi cơ quan an ninh quốc gia của Australia ngừng coi Trung Quốc là một chủ đề cấm kỵ trước công chúng.
 

Công bằng mà nói, những người đàn ông và phụ nữ mặc quân phục cũng như các quan chức quốc phòng và an ninh quốc gia của Australia thường “giả vờ” không bận tâm về Trung Quốc của Tập Cận Bình. Nhân viên của Lực lượng Quốc phòng Australia (ADF) thực sự đang liều mạng để đối mặt với thực tế hằng ngày về sự ép buộc và hành vi “bên miệng hố chiến tranh” của Trung Quốc, thể hiện qua việc Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) sử dụng sóng âm (sonar) một cách nguy hiểm để tấn công các thợ lặn của tàu HMAS Toowoomba hay việc thả rơm vào đường đi của máy bay giám sát RAAF.
 

Công chúng phải đúc rút kinh nghiệm của quân đội để xây dựng sự hiểu biết về sức mạnh sắc bén của Trung Quốc, đặc biệt khi dường như không thể tránh khỏi một thực tế rằng sự liều lĩnh của Bắc Kinh sớm hay muộn sẽ dẫn đến một sự cố chết người, đẩy Australia vào một cuộc khủng hoảng mà nước này không hề chuẩn bị. Cuộc khủng hoảng đó sẽ bao gồm một chiến dịch tấn công chính trị rầm rộ do Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) chỉ đạo nhằm chia rẽ cộng đồng Australia bằng cách tuyên bố trắng trợn rằng những lời chỉ trích Bắc Kinh là phân biệt chủng tộc đối với người dân Trung Quốc, bao gồm cả người Australia gốc Hoa. Việc tự kiểm duyệt vì sợ làm mất lòng Bắc Kinh không phải là một chiến lược răn đe hay chuẩn bị. Việc tự phòng ngừa những thông tin sai lệch như vậy, bao gồm cả việc cung cấp thông tin, là nỗ lực của cả quốc gia, trong đó quốc phòng phải đóng một vai trò quan trọng.
 

Trong khi các nhân viên quốc phòng cấp cao cần trở nên rõ ràng hơn và có tiếng nói hơn trong cuộc tranh luận công khai ở Australia, Bộ Quốc phòng cũng phải tham gia từ cấp cơ sở, với các cựu chiến binh, quân nhân dự bị và quân nhân chính quy ở mọi cấp bậc được tạo cơ hội để tham gia vào cộng đồng. Điều này thậm chí còn quan trọng hơn khi chính phủ Liên bang và chính quyền các bang nỗ lực đảm bảo vai trò của quân đội trong việc cứu trợ thiên tai trong nước. Điều này là cần thiết để đảm bảo ADF thực hiện các nhiệm vụ chính là răn đe và chuẩn bị cho chiến tranh.
 

Một khởi đầu tốt để Bộ Quốc phòng thẳng thắn về mối đe dọa do Trung Quốc gây ra là Chiến lược quốc phòng (NDS) sắp tới. Phiên bản được xuất bản của Báo cáo đánh giá chiến lược quốc phòng (DSR) đặt nền móng cho NDS đã đưa ra những quan sát sắc sảo về khả năng quân sự ngày càng tăng và sách lược cưỡng chế của Trung Quốc. Tuy nhiên, báo cáo đi theo xu hướng trong cuộc tranh luận công khai là sử dụng những khái niệm trừu tượng như hoàn cảnh chiến lược đang xấu đi. Những sự trừu tượng như vậy làm lu mờ sự hiểu biết của công chúng về thực tế rằng chính các hành động của Bắc Kinh đang đe dọa an ninh của Australia và gây bất ổn cho khu vực, chứ không phải những khái niệm vu vơ như sự cạnh tranh giữa các cường quốc.      
 

Sự thẳng thắn hơn về Trung Quốc cũng cần được mở rộng sang các cuộc thảo luận kín trong chính phủ. Ví dụ, phiên bản mật của DSR có lẽ chỉ dành cho các quan chức cấp cao của các bộ cần biết vì nó có tầm nhìn rõ ràng về Trung Quốc. Và mặc dù thật đáng khích lệ khi nghe Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Quốc phòng Richard Marles phát biểu tại hội nghị ASPI hồi năm ngoái rằng DSR bao gồm đánh giá toàn diện nhất về huy động kể từ Chiến tranh thế giới thứ hai, nhưng người ta nói rằng không điều nào trong số này được coi là phù hợp cho chi tiêu công. Đây không phải là nền tảng vững chắc cho một cách tiếp cận quốc phòng thực sự mang tính quốc gia. 
 

Thẳng thắn về Trung Quốc không phải là điều đáng báo động. Sự cởi mở của chính phủ về mối đe dọa do chủ nghĩa cộng sản Liên Xô gây ra đã củng cố sự đồng thuận của công chúng đối với mức chi tiêu quốc phòng cao hơn đáng kể tính theo phần trăm thu nhập quốc dân trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, kể cả dưới thời chính phủ Công đảng của Bob Hawke vào những năm 1980, khi Bộ Quốc phòng đánh giá rằng sẽ có cảnh báo về cuộc tấn công phi hạt nhân trong vòng 10 năm. Các quan chức, bộ trưởng và đồng minh của Australia nói rằng giờ đây, quốc gia châu Đại Dương này đang đối mặt với mối nguy hiểm lớn hơn và cuộc tấn công đó có thể xảy ra mà không báo trước. Tuy nhiên, chính phủ lại tỏ ra thận trọng khi công khai thừa nhận rằng Trung Quốc là mối đe dọa chính.
 

Ngôn ngữ đơn giản về Trung Quốc cũng sẽ giúp phân bổ các nguồn lực khan hiếm của quốc phòng và các bộ phận khác của hệ sinh thái an ninh quốc gia cho một loạt mối đe dọa. DSR kêu gọi thành lập ADF tập trung vào “những rủi ro quân sự quan trọng nhất của quốc gia”, nhưng nếu không có sự rõ ràng về những năng lực cần thiết để chống lại Trung Quốc, có nguy cơ ADF sẽ mất quy mô và tính linh hoạt để thực hiện các vai trò thiết yếu khác, giống như gần đây tàu của Australia không sẵn sàng cho các hoạt động an ninh hàng hải tập thể ở Biển Đỏ.
 

Trở ngại chính cho việc chính phủ cởi mở hơn với Trung Quốc chính là Trung Quốc. Sự ổn định của Công Đảng trong mối quan hệ song phương đang bị thử thách nghiêm trọng, như bản án tử hình được tuyên đối với học giả người Australia gốc Hoa Dương Hằng Quân đã nhắc nhở Canberra. Bắc Kinh chắc chắn sẽ gây thêm áp lực nếu chính phủ Australia, bao gồm cả Bộ Quốc phòng, thành thật với công chúng Australia về quy mô và tính cấp bách của mối đe dọa mà Trung Quốc đặt ra. Tuy nhiên, Bắc Kinh đã cho thấy rằng họ sẽ gây áp lực với Canberra nên việc để đất nước không chuẩn bị là điều không thể chấp nhận được. 
Australia không tìm kiếm mối quan hệ đối địch với Trung Quốc nhưng Tập Cận Bình phải học cách chấp nhận rằng các nền dân chủ, không giống như ĐCSTQ, có nghĩa vụ nói cho công chúng biết sự thật./.